Τι σημαίνει η επίσκεψη Μπλίνκεν στην Τουρκία και στην Ελλάδα – Το παρασκήνιο

Στη λογική των ίσων αποστάσεων πραγματοποιείται η επίσκεψη του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν σε Τουρκία και Ελλάδα, παρά τα όσα μέχρι πρότινος γράφονταν εν Ελλάδι, για ισχυρό μήνυμα προς την Άγκυρα από την Ουάσινγκτον.

Πέρα όμως από τις ίσες αποστάσεις, σε μια όχι ιδιαίτερα συνηθισμένη κίνηση, ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα συναντηθεί στην Ελλάδα και με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πρώην Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα.

Βέβαια η καλή μέρα, που ανέμεναν στην Αθήνα από την Ουάσινγκτον, με την επίσκεψη Μπλίνκεν, φάνηκε ότι θα γινόταν γκρίζα, όταν ακυρώθηκε ή για άλλους αναβλήθηκε, η συνάντηση 3+1 μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και των ΗΠΑ που κάποιοι είχαν διαρρεύσει ότι θα πραγματοποιηθεί την ίδια περίοδο της επίσκεψης του Αμερικανού ΥΠΕΞ στην περιοχή.

Το γκρίζο έγινε μαύρο για την Κυβέρνηση Μητσοτάκη, όταν ανακοινώθηκε η συνάντηση του Μπλίνκεν με τον Αλέξη Τσίπρα.

Η επίσκεψη του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε Αθήνα και Άγκυρα, είχε σχεδιαστεί αλλιώς, σύμφωνα με πληροφορίες. Όμως ένεκα του σεισμού στην Τουρκία διαμορφώθηκε μια νέα ατζέντα, πιο θετική για τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις.

Τι θα συζητήσει στην Τουρκία

Εξάλλου μην ξεχνάμε ότι τον Ιανουάριο υπήρξε συνάντηση μεταξύ του Άντονι Μπλίνκεν και του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ουάσινγκτον. Έτσι μια νέα συνάντηση σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, ενός μήνα, δεν θα εξυπηρετούσε σε κάτι ουσιαστικό στις διμερείς σχέσεις, ούτε υπήρξαν εξελίξεις που χρειάζονταν επικαιροποίηση και μια νέα συνάντηση.

Επιπρόσθετα ο Μπλίνκεν δεν είχε πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Τουρκία από τότε που ανέλαβε επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, καθώς ο Πρόεδρος Μπάιντεν είχε μια άκρως επιθετική πολιτική απέναντι στον Τούρκο ομόλογο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που είχε ως αποτέλεσμα να διαταραχθούν οι διμερείς σχέσεις.

Τα δεδομένα όμως άλλαξαν από την στιγμή που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, ξεκινώντας έναν πόλεμο στην Ευρώπη που κλείνει σε λίγες μέρες ένα χρόνο.

Ο διαμεσολαβητικός ρόλος του Ερντογάν μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, θεωρήθηκε από τις ΗΠΑ και τον Μπάιντεν ως χρήσιμο εργαλείο. Στο πλαίσιο αυτό ο Αμερικανός Πρόεδρος εξέφρασε την υποστήριξη του για την πώληση F-16 στην Τουρκία φέρνοντας το θέμα στο Κογκρέσο.

Όπως είναι κατανοητό οι πρωτόγνωρες καταστροφές που βιώνει η Τουρκία από τους φονικούς σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου, ξεπάγωσαν περεταίρω τις διμερείς σχέσεις, με τις ΗΠΑ να δηλώνουν την απόλυτη στήριξη τους στην Άγκυρα, ώστε να ξεπεράσει την καταστροφή.

Το τραγικό αυτό γεγονός, θα μπορούσε να γίνει «όπλο» στην αμερικανική ηγεσία, ώστε να επιτύχει την παραμονή της Τουρκίας στο δυτικό άρμα και να αποδυναμώσει τις ρωσοτουρκικές σχέσεις και την επιρροή της Μόσχας στην Άγκυρα.

Όλα βέβαια θα κριθούν στο πεδίο για τις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας και στο πως θα πάνε οι συζητήσεις μεταξύ των δυο ΥΠΕΞ, Μπλίνκεν και Τσαβούσογλου.

Πάντως η αίσθηση που προκύπτει από την ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι ότι δεν θα ανοίξουν τα μεγάλα ζητήματα στην κατ’ ιδίαν συνάντηση των δυο ομολόγων.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση ο Μπλίνκεν «θα συναντηθεί με τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου και άλλους ανώτερους Τούρκους αξιωματούχους [σ.σ. δεν ανακοινώνεται συνάντηση με τον Ερντογάν(!)] για να συζητήσει τη συνεχιζόμενη υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Τουρκία και τον τουρκικό λαό μετά τους καταστροφικούς σεισμούς, καθώς και τρόπους για την περαιτέρω ενίσχυση της εταιρικής μας σχέσης με την Τουρκία ως πολύτιμο σύμμαχο του ΝΑΤΟ. Ο Υπουργός Μπλίνκεν θα ευχαριστήσει επίσης την κυβέρνηση της Τουρκίας για την υποστήριξή της στη διασυνοριακή βοήθεια προς τις πληγείσες περιοχές της Συρίας».

Εκ πρώτης όψεως φαίνεται λογικό να μην ανοίξουν τέτοια θέματα λόγω των σεισμών, όμως η ένταξη των Σουηδίας-Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, η συνέχιση της βοήθειας προς την Ουκρανία και οι κυρώσεις προς την Ρωσία που δεν ακολουθεί η Τουρκία, παραμένουν στην αμερικανική ατζέντα.

Δράττοντας της ευκαιρίας ο Μπλίνκεν, θα θέσει κι ένα ζήτημα που αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την μείωση της έντασης μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ, που έχει επιτευχθεί εν πολλοίς μετά τους σεισμούς, ώστε να επικεντρωθεί η αμερικανική πολιτική στην Ασία και την Κίνα.

Πριν τους σεισμούς, υπήρχαν συζητήσεις στο παρασκήνιο, με ζέση από την κυβέρνηση Μητσοτάκη για την μετατροπή της Ελλάδας σε προκεχωρημένο φυλάκιο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στην περιοχή.

Όμως αυτή την στιγμή όλα δείχνουν ότι δεν υπάρχουν τέτοιες σκέψεις κι αυτό που ενδιαφέρει τις ΗΠΑ είναι να εξασφαλίσουν την στήριξη από την Ελλάδα στις ΝΑΤΟικές επιλογές της και μετά την αλλαγή εξουσίας.

Συν την σιγουριά ότι δεν θα υπάρξει ένα «θερμό» επεισόδιο με την Τουρκία, κάτι που ως γεγονός φαίνεται, αλλά ποτέ δεν ξέρεις, να έχει απομακρυνθεί.

Η επίσκεψη Μπλίνκεν στην Αθήνα

Τουλάχιστον αυτό δείχνει η ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την επίσκεψη Μπλίνκεν στην Αθήνα.

Όπως αναφέρει η ανακοίνωση «στην Αθήνα, ο Υπουργός Εξωτερικών θα συναντηθεί με τον Έλληνα Πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη, τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Δένδια και τον Αρχηγό της Αντιπολίτευσης κ. Αλέξη Τσίπρα για να συζητήσουν την αμυντική συνεργασία, την ενεργειακή ασφάλεια και την κοινή μας δέσμευση για την υπεράσπιση της δημοκρατίας.

Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη επεξήγηση η ανακοίνωση, αφού με όσους θα συναντηθεί ο Μπλίνκεν στην Αθήνα θα συζητήσει τα ίδια πράγματα, δείχνοντας και τις προθέσεις των Αμερικανών, όπως προαναφέρθηκε.

Το ερώτημα όμως που πρέπει να απαντήσει η κυβέρνηση, αλλά και ο πρώην Πρωθυπουργός είναι τι ακριβώς ζητά και συζητά η αμερικανική κυβέρνηση από την Ελλάδα.

Σε μια περίοδο έντονων ανακατατάξεων, με ένα πόλεμο να μαίνεται στην Ευρώπη και τον κόσμο να γίνεται πολυπολικός, η ενημέρωση των πολιτών και λόγω των εκλογών είναι αν μη τι άλλο επιβεβλημένη.

Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις δεν αφορούν μόνο τα συμφέροντα των πολιτικών κομμάτων ή των επιχειρηματιών, αλλά πρώτιστα την ειρήνη, την ασφάλεια και την σταθερότητα της χώρας.

Σπύρος Σιδέρης

ieidiseis.gr

P Photo/Petr David Josek