Τουρκία vs ΗΠΑ: Το παζάρι για τη Σουηδία τελείωσε, εμπρός για το νέο μεγάλο παζάρι – Τα F-16, τα F-35 και ο Όρμπαν

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν 21 μήνες μετά την επίσημη υποβολή αιτήματος ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και μετά από ένα παζάρι το οποίο έχει φθάσει στα όρια της την σχέση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και την Συμμαχία έδωσε την εντολή στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση να εγκρίνει το Πρωτόκολλο ένταξης της σκανδιναβικής χώρας στο ΝΑΤΟ. Μια απόφαση που είναι η αφετηρία για το επόμενο μεγάλο παζάρι ώστε η Τουρκία να εξασφαλίσει το αντάλλαγμα το οποίο από την αρχή ζητούσε, την έγκριση από το Κογκρέσο της πώλησης 40 F-16 και 80 κιτ για την αναβάθμιση των παλιών F-16 της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας.

Η χθεσινή εξέλιξη είναι αποτέλεσμα και της παρέμβασης του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν κατά την τελευταία επίσκεψη του στην Κωνσταντινούπολη οπου συναντήθηκε με τον κ. Ερντογάν εξασφαλίζοντας την δέσμευση του τούρκου ηγέτη ότι θα προχωρήσει με το Πρωτόκολλο της ένταξης της Σουηδίας με αντάλλαγμα την υπόσχεση ότι θα προχωρήσει παράλληλα και το πακέτο των F-16.

Ο Ερντογάν φαίνεται να παίρνει το ρίσκο να δώσει το «πράσινο φως» για την έγκριση του Πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση ενώ η δέσμευση της Ουάσιγκτον είναι ότι θα προωθήσει το αίτημα για τα F-16 στο Κογκρέσο, χωρίς, όμως, να μπορεί να εγγυηθεί ότι το αίτημα αυτό θα εγκριθεί. Πάντως οι ειδήσεις από την ψηφοφορία στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση για την Σουηδία είναι δεδομένο ότι θα επηρεάσουν θετικά το κλίμα στο Κογκρέσο και θα εξισορροπήσουν το βαρύ κλίμα που έχει δημιουργήσει η στάση του προέδρου της Τουρκίας υπερ της Χαμάς και η συνεχιζόμενη στενή σχέση με την Ρωσία και το Ιράν που θα επιβεβαιωθεί τις επόμενες ημέρες με τις επισκέψεις των προέδρων Πουτιν και Ράϊσι στην Τουρκία.

Ο παράγοντας Όρμπαν

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πάντως, δεν έχει καταθέσει όλα τα όπλα του. Μετά την έγκριση της Εθνοσυνέλευσης θα πρέπει και ο ίδιος να υπογράψει το Πρωτόκολλο ένταξης της Σουηδίας και μετά αυτό να κατατεθεί στον θεματοφύλακα της Ιδρυτικής Συνθήκης στην Ουάσιγκτον. Και επίσης πριν η Σουηδία γίνει δεκτή στο ΝΑΤΟ θα πρέπει να συναινέσει και ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπαν, στενός φίλος και «συνοδοιπόρος» του Ερντογάν.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Όρμπαν χθές και αφού είχε γίνει γνωστό ότι το θέμα της Σουηδίας θα έρθει προς ψήφιση στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση, με ανάρτηση του γνωστοποίησε οτι απηύθυνε επιστολή στον Σουηδό πρωθυπουργό Ο.Κρίσντενσον με την οποία προκάλεσε στην Βουδαπέστη για… συνομιλίες. Η κίνηση αυτή του Ούγγρου πρωθυπουργού γεννά πολλά ερωτήματα για το εάν τελικά είναι σε συντονισμό με τον Ερντογάν με τον οποίο διατηρούν άριστες σχέσεις και πριν ένα μήνα είχαν μια ιδιαίτερα θερμή συνάντηση στην Βουδαπέστη.

Ο Βίκτορ Όρμπαν είναι πολύ πιθανό να θέλει να εξασφαλίσει από τον Σουηδό ομόλογό του δεσμεύσεις σε ό,τι αφορά τη στάση της Σουηδίας στο εσωτερικό της Ε.Ε., όπου η Ουγγαρία αντιμετωπίζεται ως «μαύρο πρόβατο» με τελευταίο δείγμα την απόπειρα μπλοκαρίσματος της Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς την Ουκρανία. Εξάλλου οι παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων και του Κράτους Δικαίου -κατι που τον φέρνει πολύ κοντά με τον Ερντογάν- έχει στερήσει από την χώρα του ευρωπαϊκούς πόρους και χρηματοδοτήσεις πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ.

Νέα καθυστέρηση για τη Σουηδία μέσω Βουδαπέστης;

Όμως πιθανότατα στο πλαίσιο μιας συνεννόησης Ορμπάν -Ερντογάν ο Ούγγρος πρωθυπουργός θα δώσει μεν ένα θετικό νεύμα στην Σουηδία αλλά θα καθυστερήσει την έγκριση της ένταξης της στο ΝΑΤΟ προσχηματικά, κρατώντας το χαρτί αυτό ως δικλείδα ασφαλείας για τον «φιλο» του Ερντογάν. Και ουσιαστικά θα επιχειρηθεί ένας ωμός εκβιασμός του ΝΑΤΟ και της Ουάσιγκτον ώστε να προηγηθεί η έγκριση της πώλησης των 40 F-16 και της αναβάθμισης 80 ακόμη από την τελική ενταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Καθώς η Τουρκία φαίνεται να έχει πλέον εκπληρώσει την δέσμευση της έναντι των Αμερικανών περιμένει τώρα την ανταπόδοση από την αμερικανικη κυβέρνηση. Το επόμενο βημα θα είναι η προώθηση της συμφωνίας για τα F-16 στο Κογκρέσο. Όπως όλα δείχνουν η αμερικανική κυβέρνηση μετά την τελευταία εξέλιξη θα επιχειρήσει να στείλει ταυτόχρονα στο Κογκρέσο το αίτημα για το πακέτο των F-16 προς την Τουρκία και της πώλησης των F-35 προς την Ελλάδα, κατι που είχε δεσμευθεί ο Άντονι Μπλίνκεν στη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στα Χανιά και, σύμφωνα με πληροφορίες, αυτό ήταν το βασικό θέμα της τηλεφωνικής επικοινωνίας που είχαν τη Δευτέρα, καθώς και το επιτακτικό αίτημα των Αμερικανών για άμεση ένταξη ελληνικής φρεγάτας στην «Συμμαχία της Ερυθράς Θάλασσας».

Για την Αθήνα είναι σημαντικό το ότι επιτέλους μετά από αρκετές καθυστερήσεις θα προχωρήσει, όπως όλα δείχνουν, η συμφωνία για τα F-35 που θα προσδώσει στην Ελλάδα ένα σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα σε οτι αφορά την ισορροπία ισχύος στο αέρα του Αιγαίου. Όμως δεν είναι καθόλου ευχάριστο το γεγονός ότι η αμερικανική πλευρά συνεχίζει μέχρι την τελευταία στιγμή να συνδέει μια συμφωνία εξοπλιστικών προγραμμάτων προς την Ελλάδα, με την οποία έχει μια Στρατηγική Σχέση ,την οποία μάλιστα εξυμνεί με κάθε ευκαιρία, με τις εξελίξεις και την πρόοδο ή την οπισθοδρόμηση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.

Ένα νέο παζάρι έχει ήδη ξεκινήσει και αυτό αφορά πλέον άμεσα και την Ελλάδα.