Τράπεζες: Στο “μάτι του κυκλώνα” παραμένουν τα νοικοκυριά

Μπορεί η χθεσινή νέα αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ κατά 0,25%, να μην προκαλεί περαιτέρω επιβάρυνση στα ελληνικά νοικοκυριά, καθώς από την περασμένη Τρίτη είναι σε ισχύ το Πρόγραμμα της Κυβέρνησης για το «πάγωμα των επιτοκίων», ωστόσο οι συνθήκες της καθημερινής τους διαβίωσης συνεχίσουν να είναι οριακές.

Οι συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων που προηγήθηκαν από την ΕΚΤ εκτόξευσαν τις δόσεις των στεγαστικών δανείων, οι τιμές της ενέργειας, παρά τις συνεχιζόμενες επιδοτήσεις, παραμένουν σε υψηλά ακόμη επίπεδα ενώ και οι τιμές των τροφίμων συνεχίζουν την αυξητική τους πορεία. Πρόκειται αν μη τι άλλο για ένα εκρηκτικό «κοκτέιλ» που σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών και παραγόντων της αγοράς μπορεί να αυξήσει τις μηνιαίες δαπάνες ενός μέσου νοικοκυριού ακόμη και κατά 300 ευρώ τον μήνα σε σχέση με τα προ πληθωριστικής κρίσης επίπεδα.

Χάθηκε 1,5 μισθός

Πρακτικά η εξέλιξη αυτή για ένα νοικοκυριό με οικογενειακό εισόδημα 2.000 ευρώ τον μήνα, μεταφράζεται σε απώλεια ετήσιου εισοδήματος της τάξεως του 13%-14% και ουσιαστικά στέρηση ενάμιση μηνιάτικου. Το πρόβλημα καθίσταται ακόμη μεγαλύτερο για τα φτωχότερα νοικοκυριά, γεγονός που θορύβησε το οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης με αποτέλεσμα την λήψη των γνωστών μέτρων στήριξης των ευάλωτων κυρίως, οικονομικά νοικοκυριών.

Ιδιαίτερο προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι παρά την τάση αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού, εξακολουθεί να παραμένει σε υψηλά επίπεδα, λόγος που όπως παραδέχθηκε η Πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ θα συντηρήσει την πολιτική αύξησης των επιτοκίων – έστω και σε μικρότερο βαθμό – τους επόμενους μήνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για τον Απρίλιο, ο δομικός πληθωρισμός (εξαιρεί τις τιμές σε ενέργεια και τρόφιμα) επιβραδύνθηκε στο 5,6% και υποχώρησε από το ιστορικό υψηλό του Μαρτίου (5,7%). Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι ο γενικός δείκτης τιμών επιταχύνθηκε αναπάντεχα στο 7% από 6,9% προηγουμένως.

Την ίδια στιγμή, οι ειδικοί πιστεύουν ότι η ΕΚΤ βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση της τρέχουσας σύσφιγξης, προβλέποντας μόλις δύο επιπλέον αυξήσεις, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Ουσιαστικά, στις επιβαρύνσεις των δανειοληπτών από τις διαδοχικές ανόδους των επιτοκίων, οι οποίες μάλιστα λειτουργούν σωρευτικά έρχονται να προστεθούν οι ακριβές τιμές ρεύματος, καυσίμων και ενέργειας και φυσικά το ολοένα αυξανόμενο κόστος των τροφίμων.

Συγκεκριμένα οι δόσεις των στεγαστικών δανείων έχουν αυξηθεί κατά μέσο όρο από 150 έως 200 ευρώ το μήνα (ανάλογα με το ύψος των δανείου, την διάρκεια και το περιθώριο που εφαρμόζει η τράπεζα) από τον περασμένο Ιούλιο, οπότε και ξεκίνησε η άνοδος των επιτοκίων από την ΕΚΤ. Μετά από διαδοχικές αυξήσεις το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ διαμορφώνεται πλέον στο 3,75%, συμπαρασύροντας σε αυτά τα επίπεδα και το euribor 3μήνου, που αποτελεί και την βάση τιμολόγησης της συντριπτικής πλειοψηφίας των στεγαστικών δανείων. Είναι χαρακτηριστικό ότι για ένα δάνειο 100.000 ευρώ με περιθώριο 2,5% και διάρκεια αποπληρωμής τα 20 χρόνια, η δόση πέρυσι τέτοιο καιρό ήταν 535 ευρώ το μήνα και σήμερα διαμορφώνεται στα 695 ευρώ το μήνα, ενώ το ίδιο δάνειο με διάρκεια αποπληρωμής 30 χρόνια η δόση από 400 ευρώ διαμορφώνεται σήμερα στα 575 ευρώ.

Προσωρινή ανακούφιση

Πάντως από την περασμένη Τρίτη 500.000 νοικοκυρά αισθάνονται μια σχετική «ανακουφιση» καθώς «άνοιξε» η «ομπρέλα» προστασίας για τους δανειολήπτες στεγαστικών δανείων από τις εφεξής αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ καθώς τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης, θέτοντας σε ισχύ τα προγράμματα «παγώματος» επιτοκίου.

Οι δανειολήπτες πάσης φύσεως στεγαστικών δανείων για τους επόμενους δώδεκα μήνες δεν θα δουν καμία περαιτέρω αύξηση στις μηνιαίες δόσεις των δανείων τους. Το «πάγωμα» επιτοκίου θα γίνει αυτόματα, χωρίς να απαιτείται κάποια πρωτοβουλία από πλευράς δανειοληπτών και θα φανεί από τις δόσεις Ιουνίου 2023 μέχρι και Απριλίου 2024.

Στα προγράμματα «παγώματος» επιτοκίου εμπίπτουν όλα τα στεγαστικά δάνεια που έχουν συναφθεί με κυμαινόμενο επιτόκιο, τόσο σε ευρώ, όσο και σε ελβετικό φράγκο ή ενδεχομένως και σε άλλα νομίσματα. Δεν εντάσσονται στεγαστικά δάνεια σταθερού επιτοκίου ή στεγαστικά δάνεια που το επιτόκιό τους διαμορφώνεται βάσει του Βασικού Επιτοκίου Στεγαστικής Πίστης, καθώς αυτά δεν επηρεάζονται από την μεταβολή των διατραπεζικών επιτοκίων αναφοράς.

Σημειώνεται ότι ένας δανειολήπτης θα μπορεί να συμμετάσχει στο πρόγραμμα «παγώματος» επιτοκίου, ασχέτως εάν έχει ενταχθεί και στο πρόγραμμα επιδότησης επιτοκίου, δηλαδή στο πρόγραμμα με το οποίο οι τράπεζες επιδοτούν το 50% της αύξησης της μηνιαίας δόσης σε δάνεια που έχουν ως εξασφάλιση την πρώτη κατοικία (στεγαστικά και μικρά επιχειρηματικά) και αφορούν σε δανειολήπτες που κρίνονται οικονομικά ευάλωτοι με βάση συγκεκριμένα κριτήρια.

Κώστας Παπαγρηγόρης

news247.gr

GETTY IMAGES/ISTOCKPHOTO