Τρόλει: Η ΟΣΥ ξεκινά αντικατάσταση των στύλων, το υπουργείο εξαγγέλλει την κατάργησή τους

Νέο διαγωνισμό για την αντικατάσταση στύλων, τη συντήρηση και αναβάθμιση του εναέριου ηλεκτρικού δικτύου και την αποξήλωση του ανενεργού δικτύου των τρόλεϊ και μάλιστα με διπλάσιο προϋπολογισμό από τον προηγούμενο βγάζει ξανά στον αέρα η ΟΣΥ, ελάχιστες ημέρες μετά τις εξαγγελίες του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την σταδιακή κατάργηση του δικτύου.

Την ώρα που το υπουργείο και ο ΟΑΣΑ έχουν αναθέσει μελέτη για το μέλλον του δικτύου των τρόλεϊ στην πρωτεύουσα με το πρώτο να έχει εξαγγείλει εκ των προτέρων τη σταδιακή κατάργηση του μέσου ακόμα και από τις αρχές του 2026, η εταιρεία λειτουργίας των οδικών μέσων προχωρεί στην επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού, το αντικείμενο του οποίου καρκινοβατεί εδώ και περίπου μία δεκαετία.

Παρά το γεγονός ότι η ανάγκη για την ολοκλήρωση του έργου παραμένει επιτακτική, ύστερα και από το σοβαρότατο ατύχημα με την πτώση στύλου που είχε προκαλέσει τον τραυματισμό ενός 14χρονου κοριτσιού τον Σεπτέμβριο του 2024, καθώς το εναέριο δίκτυο ηλεκτροδότησης των τρόλεϊ έχει εμφανή σημάδια φθοράς, παλαιότητας και επικινδυνότητας, ο χρονισμός της απόφασης και των εξαγγελιών του υπουργείου εντείνουν τη σύγχυση και τον προβληματισμό αναφορικά με τον συγκοινωνιακό σχεδιασμό.

Ο νέος διαγωνισμός

Όπως προκύπτει από σχετικό έγγραφο της ΟΣΥ, το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας με ομόφωνη απόφασή του προχωρά στην ακύρωση του προηγούμενου δημόσιου διαγωνισμού και στην άμεση επαναπροκήρυξη, με διευρυμένο αντικείμενο και αυξημένο προϋπολογισμό.

Έτσι, ενώ η προηγούμενη προκήρυξη του διαγωνισμού, ο οποίος είχε ξεκινήσει τον Οκτώβριο του 2024 προέβλεπε την ανάθεση έργου ύψους 1.695.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ, με στόχο την επισκευή και αντικατάσταση στύλων στήριξης του εναέριου ηλεκτρικού δικτύου τρόλεϊ, καθώς και τη διενέργεια ελέγχων καταλληλότητας των υφιστάμενων υποδομών, ο προϋπολογισμός του νέου διαγωνισμού «σκαρφάλωσε» στα 2.988.850 ευρώ πλέον ΦΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης.

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει η ΟΣΥ, ο προηγούμενος διαγωνισμός είχε κηρυχθεί άγονος, καθώς υποβλήθηκε μόνο μία προσφορά, από την εταιρεία «FALCIONI ROBERTO ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΙΚΕ», η οποία αποκλείστηκε λόγω μη υποβολής εγγυητικής επιστολής συμμετοχής με αποτέλεσμα ο διαγωνισμός να οδηγήθεί σε ακύρωση. Ως εκ τούτου, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΟΣΥ προχώρησε στην επικαιροποίηση του τεχνικού φακέλου, αυξάνοντας τον προϋπολογισμό και εμπλουτίζοντας το αντικείμενο του έργου.

Η νέα διαδικασία θα πραγματοποιηθεί με σύντμηση προθεσμιών, καθώς οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του προηγούμενου διαγωνισμού και η επείγουσα φύση του έργου επιβάλλουν άμεση ανάθεση αφού αφορά στην ασφαλή και αδιάλειπτη λειτουργία του εναέριου ηλεκτρικού δικτύου παροχής ενέργειας των τρόλεϊ.

Στις εργασίες περιλαμβάνονται:

• η αποξήλωση του ανενεργού δικτύου,
• η διενέργεια καταγραφής των στύλων στο ενεργό και ανενεργό εναέριο ηλεκτρικό δίκτυο της Ο.ΣΥ. Α.Ε.
• η αντικατάσταση στύλων στήριξης εναέριου ηλεκτρικού δικτύου παροχής ενέργειας προς άρση επικινδυνοτήτων.

Στο πλαίσιο του διαγωνισμού αναμένεται να αντικατασταθούν τουλάχιστον 600 μεταλλικοί στύλοι ανεξαρτήτως διαστάσεων, να αφαιρεθούν 700 παλαιοί ή επικίνδυνοι στύλοι, να επισκευαστεί η βάση στήριξης 500 στύλων, όπου κριθεί απαραίτητο, να αφαιρεθεί χάλκινος αγωγός μήκους 16.000 μέτρων, καθώς και ο σχετικός εξοπλισμός, να διενεργηθεί περιοδικός έλεγχος καταλληλότητας όλων των στύλων (ενεργών και ανενεργών), που θα διενεργείται για δύο έτη, ενώ προβλέπεται αφαίρεση 350 φουρουσιών (μπράτσων στήριξης) και βαφή στύλων συνολικής επιφάνειας 3.000 τετραγωνικών μέτρων.

Στο πλαίσιο του ελέγχου καταλληλότητας θα εξετάζεται και η κατάσταση οξείδωσης των ιστών. Αν εντοπιστούν σημαντικές φθορές, θα καταγράφονται, και αναλόγως θα προωθείται η επισκευή ή η αντικατάστασή τους. Όλα τα αποτελέσματα ελέγχου θα καταγράφονται ψηφιακά, ανά περιοχή, με προσδιορισμό της ακριβούς θέσης κάθε ιστού.

Να σημειωθεί ότι η ΟΣΥ διέθετε 845 μεταλλικούς ιστούς διαφόρων τύπων, ορισμένοι εκ των οποίων έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί από τους εναερίτες της εταιρείας σε περιπτώσεις επειγουσών αντικαταστάσεων.

Ανενεργό δίκτυο 16 χιλιομέτρων στον αστικό ιστό

Μία από τις πλέον χαρακτηριστικές παραμέτρους του έργου που αναδεικνύει την αδράνεια των τελευταίων ετών είναι η ύπαρξη 16.000 μέτρων ανενεργού εναερίου δικτύου, το οποίο παραμένει εγκατεστημένο σε περιοχές της Αθήνας, του Πειραιά, της Δραπετσώνας, του Κερατσινίου και του Μοσχάτου.

Το εν λόγω δίκτυο, αν και δεν χρησιμοποιείται πια για την κίνηση τρόλεϊ, δεν έχει αποξηλωθεί και συνεχίζει να υφίσταται ως στατικό φορτίο σε στύλους που χρήζουν ελέγχου.

Ο νέος διαγωνισμός προβλέπει ρητά την αποξήλωση του συγκεκριμένου δικτύου, καθώς και τη μεταφορά των αγωγών και συναφών υλικών στις αποθήκες της ΟΣΥ.

Πρόβλημα που χρονίζει

Το ζήτημα της ασφάλειας και της συντήρησης των στύλων του εναέριου δικτύου τρόλεϊ δεν είναι καινούριο. Ήδη από το 2011, η τότε ηγεσία του υπουργείου Μεταφορών είχε προχωρήσει στην ένταξη έργου αντικατάστασης 835 παλαιών ιστών στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Αττική», με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Όπως είχε αποκαλύψει το ethnos.gr σε παλαιότερα ρεπορτάζ του, η απόφαση είχε ληφθεί επειδή είχε διαπιστωθεί ότι η παλαιότητα των ιστών εγκυμονούσε σοβαρούς κινδύνους ατυχήματος, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις υπήρχαν ενδείξεις διάβρωσης και φθοράς. Η συνολική προτεινόμενη δημόσια δαπάνη τότε ήταν 2,3 εκατ. ευρώ, με στόχο ολοκλήρωσης το τέλος του 2015. Παρόλα αυτά, το έργο δεν ολοκληρώθηκε, και σύμφωνα με την έκθεση πεπραγμένων της ΟΣΥ το 2020, το έργο εξακολουθούσε να βρίσκεται σε εξέλιξη. Όπως αναφέρεται, κατά την περίοδο 1/1/2020 – 31/12/2020, η εταιρεία έλαβε επιχορήγηση 657.704 ευρώ από τον ΟΑΣΑ, ως υπολειπόμενο ποσό από το συγχρηματοδοτούμενο έργο «Αντικατάσταση παλαιών Στύλων».

Επιπλέον, το 2013 και το 2015, είχαν διατεθεί αντίστοιχα 670.000 ευρώ και 63.000 ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για την αντικατάσταση μεταλλικών ιστών. Ωστόσο, οι χρονικές καθυστερήσεις, η γραφειοκρατία και η έλλειψη συστηματικής παρακολούθησης οδήγησαν στην αποτυχία ολοκλήρωσης του έργου.

ΟΣΜΕ: «Καταστροφική και οπισθοδρομική» κάθε σκέψη για κατάργηση των τρόλεϊ

Την έντονη αντίδρασή της στις προθέσεις του υπουργείου περί πιθανής σταδιακής κατάργησης του δικτύου τρόλεϊ εκφράζει με ανακοίνωσή της η Ομοσπονδία Συνδικάτων Μεταφορών Ελλάδας (ΟΣΜΕ). Η Ομοσπονδία χαρακτηρίζει ως πολύπλευρα επιζήμια κάθε πρόθεση κατάργησης των τρόλεϊ, υπογραμμίζοντας ότι δεν πρόκειται απλώς για ένα συγκοινωνιακό σφάλμα, αλλά για μια πολιτική, περιβαλλοντική και κοινωνική υποχώρηση.

«Το τρόλεϊ αποτελεί ένα από τα πλέον οικολογικά μέσα μεταφοράς, με μηδενικές εκπομπές ρύπων κατά τη λειτουργία του. Για δεκαετίες εξυπηρετεί κομβικούς άξονες της πρωτεύουσας, έχει σημαντικό συγκοινωνιακό αποτύπωμα και είναι τεχνολογικά αναβαθμίσιμο, χάρη στις σύγχρονες δυνατότητες διπλής ενέργειας (από εναέριο δίκτυο και μπαταρίες imc). Επιπλέον, υποστηρίζεται από εξειδικευμένο και άρτια καταρτισμένο προσωπικό με πολύχρονη εμπειρία», τονίζει η ΟΣΜΕ.

Η Ομοσπονδία αντιπροτείνει την ενίσχυση του τρόλεϊ και όχι τη σταδιακή εγκατάλειψή του, ζητώντας προσλήψεις νέου προσωπικού και άμεση ανανέωση του στόλου, ο οποίος –όπως αναφέρεται– «έχει φτάσει στα όρια της λειτουργικής του αντοχής».

Παράλληλα, δηλώνει αποφασισμένη να μην ανεχθεί ούτε την απόσυρση γραμμών ή οχημάτων χωρίς κοινωνικό διάλογο, ούτε τη συνεχιζόμενη υποβάθμιση του μέσου «μέσα από καθυστερήσεις στη συντήρηση, έλλειψη ανταλλακτικών και διοικητική αδιαφορία».

Η ΟΣΜΕ διατυπώνει τρία συγκεκριμένα αιτήματα προς το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και τη διοίκηση της Ο.ΣΥ. Α.Ε.:

1. Επίσημη θέση για το μέλλον του τρόλεϊ και των εργαζομένων σε αυτό.
2. Άμεση έναρξη διαλόγου με την Ομοσπονδία και τα πρωτοβάθμια σωματεία του κλάδου.
3. Δημόσια πολιτική δέσμευση για διατήρηση και αναβάθμιση του τρόλεϊ ως συγκοινωνιακού μέσου με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

«Η ΟΣΜΕ θα υπερασπιστεί με κάθε νόμιμο μέσο τον δημόσιο χαρακτήρα, τη βιωσιμότητα και τον κοινωνικό ρόλο του τρόλεϊ. Οι αποφάσεις για το μέλλον των δημόσιων συγκοινωνιών δεν μπορούν να λαμβάνονται ερήμην της κοινωνίας, πίσω από κλειστές πόρτες, με μοναδικό κριτήριο το λογιστικό κόστος», καταλήγει η ανακοίνωση της Ομοσπονδίας.

Μαρία Λιλιοπούλου

ethnos.gr

EUROKINISSI/ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ