Με βάση το οικονομικό αλφαβητάρι η αγορά απαιτεί χρηματικά διαθέσιμα για να “ζεσταθεί” ειδικά σε ό,τι αφορά βασικά αγαθά και υπηρεσίες. Όσο για την ψυχολογία αυτή καθ’ εαυτή, θα έλεγε κανείς, ότι αφορά το “παντεσπάνι” και όχι το ψωμί, για να θυμηθούμε και τη “μυθολογία” των Βουρβόνων δια χειρός Ζαν Ζακ Ρουσώ.

Πέρα από τη δημοσιονομική πτυχή της υπόθεσης, που σίγουρα είναι σημαντική, αλλά και συνάμα καθαρά πολιτική, είναι άραγε είναι θέμα ψυχολογίας της αγοράς η άνοδος και η πτώση της ζήτησης για θέρμανση; Δηλαδή πάει με το πόσο εκτεθειμένοι είμαστε στην αρνητική δημοσιότητα των ημερών η διάθεσή μας για κάλυψη μιας από τις πλέον βασικές ανάγκες, αυτής της θέρμανσης και ειδικά σε ένα τρίμηνο με βαρύ χειμώνα και πολικές θερμοκρασίες, ασυνήθιστες στην Ελλάδα;

Τα νούμερα

Δυστυχώς ή …καλυτέρα ευτυχώς, οι αναφορές και τα νούμερα είναι αμείλικτα. Παρά την όντως αυξημένη προσπάθεια φέτος για γενναίες αυξήσεις στις επιδοτήσεις ενεργειακών προϊόντων αλλά και του αριθμού των δικαιούχων για το πετρέλαιο θέρμανσης, που φέτος με βάση το Υπ. Οικονομικών φτάνει τον αριθμό 1.450.000 (νοικοκυριά) το “πάπλωμα” δε φτάνει. Έτσι μπορεί φέτος ο συνολικός προϋπολογισμός του επιδόματος να είναι σε διπλάσιο επίπεδο από πέρυσι, στα 168 εκατ ευρώ, αλλά και οι τιμές είναι και αυτές σημαντικά αυξημένες (συχνά διπλάσιες σε σχέση με την περσινή σεζόν), με το λίτρο να τιμολογείται γύρω στα 1, 50 ευρώ, από το 1 ευρώ που ήταν πέρυσι περίπου.

Έτσι, ακόμη και να δοθούν πρόσθετα κονδύλια, με το νέο χρόνο, όπως έχει αναφέρει το Υπουργείο Οικονομικών και πάλι η ενίσχυση θα φαντάζει στα πολύπαθα νοικοκυριά ως μη αρκετή. Πώς αλλιώς άλλωστε όταν με τα φετινά δεδομένα το μέγιστο επίδομα θέρμανσης, με βάση τις λεγόμενες βαθμοημέρες (γεωγραφικός “δείκτης ψύχους”) και τα λοιπά οικογενειακά και εισοδηματικά κριτήρια είναι στα 750 ευρώ, από 650 ευρώ. Το δε ελάχιστο επίδομα είναι στα 100 ευρώ, από 80 ευρώ.

Αναπόφευκτα, λοιπόν, το “ράλι” της τιμής των υγρών καυσίμων, αλλά και του ρεύματος ή του φυσικού αερίου έχει “κουρέψει” τις επιδοτήσεις. Ακόμη, λοιπόν, και τα 750 ευρώ, που είναι το ανώτατο επίδομα, μπορεί να φτάσει για αγορά μόλις 500 λίτρων πετρελαίου που με τα καιρικά δεδομένα φέτος είναι πολύ μικρό για να καλύψει ανάγκες.

Επίσης, με τη ρευστότητα να έχει εξανεμιστεί από την ακρίβεια και τους λογαριασμούς ρεύματος και αερίου που είναι τρεις και τέσσερις φορές πάνω σε σχέση με πέρυσι, η όποια κίνηση στην κατανάλωση καυσίμων δημιουργεί αδιέξοδο.

Καμπανάκι της αγοράς

Χαρακτηριστικές οι αναφορές στα ΜΜΕ τις τελευταίες μέρες εκπροσώπων του κλάδου εμπορίας καυσίμων. Έτσι ο Νίκος Παπαγεωργίου, Πρόεδρος Πρατηριούχων – Εμπόρων Καυσίμων Αττικής, μιλώντας στον Αντ1 την προηγούμενη εβδομάδα αφού τόνισε πως η επιδότηση “πρέπει να γίνει οριζόντια και όλοι οι συμπολίτες μας να έχουν επιδότηση με την μορφή ενός voucher” υπογράμμισε ότι “είναι λάθος η άποψη ότι άνθρωποι που έχουν ένα εισόδημα πχ. 1000 ευρώ τον μήνα δεν πλήττονται και μπορούν να βάζουν βενζίνη άμεσα”.

Επίσης με όσα ανέφερε στο Open στις 14 Μάρτη ο πρόεδρος της ΠΟΠΕΚ κ. Γ. Ασμάτογλου μόνο μια οριζόντια μείωση των φόρων και ειδικά του ΦΠΑ θα λειτουργήσει επαρκώς για να αποκλιμακωθούν οι τιμές μια και οι σκέψεις για “έξυπνους” μηχανισμούς μόνο για ευάλωτους, δεν δίνουν άμεση λύση στο θέμα της έλλειψης ρευστότητας σε πολλά νοικοκυριά. “Έρχονται και τους λείπουν 10 ευρώ για να πληρώσουν το πετρέλαιο θέρμανσης, που το παίρνουν σε μικροποσότητες και θα αναμένουν τις πλατφόρμες για επιστροφή φόρου για να πάρουν καύσιμα;” διερωτήθηκε με νόημα ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων.

Άραγε, λοιπόν, με βάση όλα τούτα αλλά και τα παραδείγματα που έχει δώσει στο παρελθόν το Υπουργείο Οικονομικών για το επίδομα θέρμανσης, η ζήτηση για ενεργειακά προϊόντα και υπηρεσία θέρμανσης είναι θέμα ψυχολογίας;

Επίδομα θέρμανσης – Παραδείγματα

Αξίζει λοιπόν να δει κανείς τα ποσά των επιδομάτων θέρμανσης, που αν και ευπρόσδεκτα, δε λύνουν το θέμα και σίγουρα δε βελτιώνουν την “ψυχολογία”. Έτσι:

• Στο Κέντρο της Αθήνας (με συντελεστή βαθμοημέρας 0,43) για μια οικογένεια με δύο παιδιά το επίδομα θα ανέλθει, από 114 ευρώ πέρυσι, σε 181 ευρώ φέτος. Ήτοι κάτι παραπάνω από 120 λίτρα.
• Στο κέντρο της Θεσσαλονίκης (με συντελεστή βαθμοημέρας 0,71) για μια οικογένεια με δύο παιδιά το επίδομα θα ανέλθει, από 188 ευρώ πέρυσι, σε 299 ευρώ φέτος. Ήτοι κάτι παραπάνω από 200 λίτρα.
• Στην Κοζάνη (με συντελεστή βαθμοημέρας 1,12) για μια οικογένεια με δύο παιδιά το επίδομα θα ανέλθει, από 295 ευρώ πέρυσι, σε 469 ευρώ φέτος.
• Στη Φλώρινα (με συντελεστή βαθμοημέρας 1,18) για μια οικογένεια με δύο παιδιά το επίδομα θα ανέλθει, από 312 ευρώ πέρυσι, σε 496 ευρώ φέτος. Ήτοι κάτι παραπάνω από 310 λίτρα, πάντα με τις σημερινές τιμές.

Εξανεμίζεται το εισόδημα

Και βέβαια σε όλα τούτα δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι το συνολικό κύμα ακρίβειας που του “κουρεύει” ρευστότητα. Ήδη, με βάση την ετήσια έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, που μάλιστα έγινε στο τέλος του 2021 και δεν έχει ενσωματώσει τα σημερινά δεδομένα, σχεδόν για τα μισά ελληνικά νοικοκυριά το μηνιαίο εισόδημα επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του, μόλις για 19 ημέρες. ενώ η ακρίβεια αύξησε τις συνολικές δαπάνες για βασικά είδη στο 65,1% των νοικοκυρών, από 20% που ήταν το 2020.Το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν ενώ ακολουθούν οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων, στη βενζίνη και το πετρέλαιο θέρμανσης , με την μεσοσταθμική επιβάρυνση στο καλάθι να είναι στο 12% , μεταξύ 2020 και 2021 και πιο ευάλωτα τα φτωχά νοικοκυριά.

Επίσης το 60,9% των νοικοκυριών δηλώνει ότι μέτρα που έχει μέχρι σήμερα λάβει η κυβέρνηση είναι ανεπαρκή και πιστεύουν ότι η μείωση φόρων και τελών στα καύσιμα και την ενέργεια σε συνδυασμό με αυξήσεις μισθών και συντάξεων αποτελούν τα καταλληλότερα μέτρα για να τους βοηθήσουν να επιβιώσουν.

Επίσης, ένας πολύ μεγάλος αριθμός νοικοκυριών διαβιεί επί μακρόν σε συνθήκες οικονομικής επισφάλειας, με το μηνιαίο εισόδημα για περισσότερα από 4 στα 10 νοικοκυριά να μην επαρκεί για όλο το μήνα . Παράλληλα η ακρίβεια εκτίναξε τον αριθμό όσων αύξησαν τις δαπάνες τους για βασικά αγαθά λόγω της ακρίβειας. Το 65,1% των αύξησε τις δαπάνες σε λογαριασμούς σπιτιού (20% το αντίστοιχο ποσοστό το 2020), το 52,8% σε είδη διατροφής (26,2% το 2020), το 51,9% σε θέρμανση (12,9% το 2020) και το 34,7% σε υγεία και φάρμακα (26% το 2020). Μάλιστα οι αυξήσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν για τα μισά νοικοκυριά την μεγαλύτερη επιβάρυνση.

news247.gr

ISTOCK