Βολιβία: Πώς απετράπη το πραξικόπημα

Ο επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων της Βολιβίας αποπέμφθηκε και συνελήφθη χθες, Τετάρτη, αφού συγκέντρωσε άνδρες και άρματα μάχης μπροστά από το προεδρικό μέγαρο στη Λα Πας ισχυριζόμενος ότι επιθυμεί να «αναδιαρθρώσει τη δημοκρατία», με τον Βολιβιανό πρόεδρο Λουίς Άρσε να καταγγέλλει απόπειρα πραξικοπήματος.

Ο στρατηγός Χουάν Χοσέ Σουνίγα συνελήφθη την ώρα που μιλούσε στους δημοσιογράφους έξω από στρατώνα στη Λα Πάς, αφού είχε αποσυρθεί μαζί με τα στρατεύματά του από την πλατεία Μουρίγιο μπροστά από το προεδρικό μέγαρο, την οποία είχαν καταλάβει για ώρες. «Είστε υπό κράτηση, στρατηγέ μου!», είπε ο υπουργός Εσωτερικών Τζόνι Αγκιλέρα συνοδευόμενος από αστυνομικούς, σύμφωνα με τα πλάνα που μετέδωσε η κρατική τηλεόραση. Ο στρατηγός οδηγήθηκε στην έδρα ειδικής μονάδας της αστυνομίας για να ανακριθεί από την εισαγγελία, η οποία τον κατηγορεί για τρομοκρατία και ένοπλη εξέγερση.

Προτού συλληφθεί ο Σουνίγα υποστήριξε στους δημοσιογράφους ότι έδρασε με βάση εντολές του Άρσε, ο οποίος του ζήτησε την Κυριακή «να προετοιμάσει κάτι» για να ενισχυθεί η δημοτικότητά του. Χθες ο στρατηγός και οι άνδρες του περπάτησαν στους δρόμους της Λα Πας ως την πλατεία Μουρίγιο, όπου τοποθέτησαν οκτώ άρματα μάχης και έριχναν δακρυγόνα εναντίον οποιουδήποτε προσπαθούσε να πλησιάσει.

«Μάζεψε όλες τις δυνάμεις αμέσως, είναι εντολή. Είναι εντολή. Στρατηγέ, δεν έχεις σκοπό να με υπακούσεις;», είπε ο πρόεδρος Άρσε στον Σούνιγα.

Ο Άρσε τότε κατήγγειλε στο Χ «μη κανονικές κινήσεις κάποιων μονάδων του στρατού της Βολιβίας». «Πρέπει να γίνει σεβαστή η δημοκρατία», τόνισε ο πρόεδρος. Σύμφωνα με δημοσιογράφους του AFP, ένα άρμα μάχης προσπάθησε να ρίξει τη μεταλλική πόρτα του Παλάσιο Κεμάδο, την έδρα της προεδρίας, όπου ο Σουνίγα εισήλθε για λίγο προτού ξαναβγεί.

Περιτριγυρισμένος από στρατιώτες, ο στρατηγός δήλωσε ότι «οι ένοπλες δυνάμεις προσπαθούν να αναδιαρθρώσουν τη δημοκρατία, να την κάνουν πραγματική δημοκρατία. Όχι αυτή των λίγων, όχι αυτή των αφεντικών που κυβερνούν τη χώρα εδώ και 30- 40 χρόνια». Από το προεδρικό μέγαρο ο Άρσε απέπεμψε τον Σουνίγα και διόρισε νέα διοίκηση των ενόπλων δυνάμεων.

«Είμαστε αντιμέτωποι με απόπειρα πραξικοπήματος από στρατιωτικούς που ατιμάζουν τη στολή», κατήγγειλε ο Βολιβιανός πρόεδρος στη διάρκεια της τελετής ορκωμοσίας. Ο πρώην πρόεδρος της Βολιβίας Έβο Μοράλες (2009-2019) κατήγγειλε επίσης στο Χ ότι «ένα πραξικόπημα προετοιμάζεται» και ζήτησε «εθνική κινητοποίηση για την υπεράσπιση της δημοκρατίας».

Οι στρατιωτικοί αποσύρθηκαν το βράδυ. Μόλις αποχώρησαν ο Άρσε βγήκε στο μπαλκόνι του προεδρικού μεγάρου για να χαιρετίσει τους υποστηρικτές του, εκατοντάδες από τους οποίους είχαν συγκεντρωθεί στην πλατεία. «Κανείς δεν μπορεί να μας κλέψει τη δημοκρατία που έχουμε κερδίσει», τόνισε.

Φήμες

Από την Τρίτη κυκλοφορούσαν φήμες, σύμφωνα με τις οποίες ο στρατηγός Σουνίγα, που βρίσκεται στη θέση αυτή από τον Νοέμβριο του 2022, ενδέχεται να αποπεμφθεί.

Σε συνέντευξή του τη Δευτέρα σε τηλεοπτικό δίκτυο, ο Σουνίγα είχε δηλώσει ότι θα συλλάβει τον Μοράλες, αν προσπαθήσει να θέσει υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του 2025, παρά το γεγονός ότι το Συνταγματικό Δικαστήριο είχε αποφασίσει τον Δεκέμβριο του 2023 ότι δεν μπορεί να το πράξει.

«Από νομική άποψη έχει αποκλειστεί, δεν μπορεί να είναι πλέον πρόεδρος αυτής της χώρας», είχε τονίσει ο στρατηγός.

Οι στρατιωτικοί «είναι ο ένοπλος βραχίονας της χώρας και θα υπερασπιστούμε το Σύνταγμα με κάθε κόστος», είχε προσθέσει.

Το κυβερνών κόμμα στη Βολιβία, το Κίνημα προς τον Σοσιαλισμό (MAS), είναι βαθιά διχασμένο μεταξύ του Άρσε και του Μοράλες, οι οποίοι στο παρελθόν ήταν σύμμαχοι, αλλά πλέον αντίπαλοι ενόψει των εκλογών του 2025.

Ο Μοράλες διεκδικεί το χρίσμα του MAS για να είναι υποψήφιος του κόμματος στις εκλογές, ενώ ο Άρσε ακόμη δεν έχει ανακοινώσει επισήμως την υποψηφιότητά του.

Αντιδράσεις

Οι ηγέτες της Χιλής, του Ισημερινού, του Περού, του Μεξικού και της Κολομβίας ζήτησαν να γίνει σεβαστή η δημοκρατία, ενώ ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα έγραψε στο Χ: «Λατρεύω τη δημοκρατία και επιθυμώ να επικρατήσει σε όλη τη Λατινική Αμερική».

Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο κατήγγειλε μια απόπειρα «πραξικοπήματος στη Βολιβία», οργανωμένη «από την άκρα δεξιά μαζί με έναν προδότη στρατιωτικό».

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε «βαθιά ανήσυχος» και οι ΗΠΑ επεσήμαναν ότι παρακολουθούν «στενά» την κατάσταση και ζήτησαν να επικρατήσει ηρεμία, σύμφωνα με εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου.