Ξέρουν πού πάνε; Θα βρουν τον αρχηγό που χρειάζονται…

Όταν τα κόμματα φτάνουν σε οριακές στιγμές, αντιδρούν. Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης τα οδηγεί, συνήθως, σε σωστές αποφάσεις. Το επιβεβαιώνουν τα ιστορικά παραδείγματα. Μιλάμε βέβαια για τα κόμματα εξουσίας.

Παράδειγμα πρώτο: Μετά τη συντριπτική ήττα του 1981, η ΝΔ βρέθηκε σε περιδίνηση. Άλλαξε αρχηγό(Ευ. Αβέρωφ στη θέση του Γ.Ράλλη), αλλά το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου ήταν ανίκητο. Μετά τη νίκη του και στις ευρωεκλογές του 1984, η ΝΔ άλλαξε ξανά αρχηγό. Στη θέση του Αβέρωφ ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, στο ρόλο του αντι-Ανδρέα. Ο Μητσοτάκης έχασε και τις εκλογές του 1985, αλλά του δόθηκε τράτο. Και πήρε τη ρεβάνς τέσσερα χρόνια αργότερα, αφού «χρειάστηκε» η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να πέσει στη δίνη σκανδάλων-υπαρκτών και μη-και ο Ανδρέας Παπανδρέου να αντιμετωπίσει σοβαρό πρόβλημα υγείας και παραπομπή στο Ειδικό Δικαστήριο. Έστω κι έτσι αποδείχτηκε ότι η ΝΔ έκανε σωστή επιλογή στο πρόσωπο του Μητσοτάκη. Την επανέφερε στην εξουσία.

Παράδειγμα δεύτερο: Το 1996 το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε σε σταυροδρόμι. Η παραίτηση του ιδρυτή του από την πρωθυπουργία το ταρακούνησε. Εξελέγη διάδοχός του ο Κώστας Σημίτης. Ο θάνατος του Ανδρέα Παπανδρέου προκάλεσε νέους κλυδωνισμούς και το θυελλώδες συνέδριο του Ιουνίου του 1996 εξέλεξε τον Σημίτη και αρχηγό του κόμματος. Αποδείχτηκε ότι η πλειοψηφία των συνέδρων είχε το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Ο Σημίτης πέτυχε δύο εκλογικές νίκες(1996 και 2000) και κράτησε το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία.

Παράδειγμα τρίτο: Μετά τη δεύτερη, απανωτή, ήττα της το 1996, η ΝΔ υποχρεώθηκε σε εκλογή νέου αρχηγού. Και τότε ήρθε στο προσκήνιο ο Κώστας Καραμανλής, ο οποίος εξελέγη πανηγυρικά στο συνέδριο του 1997. Ηττήθηκε στις εκλογές του 2000, αλλά επανέφερε τη ΝΔ στην κυβέρνηση το 2004. Αποδείχτηκε ότι οι σύνεδροι είχαν κάνει σωστή επιλογή.

Η αναδρομή αυτή γίνεται με αφορμή τη σημερινή διαδοχή στον ΣΥΡΙΖΑ. Βεβαίως οι εποχές είναι διαφορετικές και οι συγκρίσεις δεν είναι πάντα δόκιμες. Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ(μέχρι το 2009) ήταν πολύ ισχυρά κόμματα εξουσίας, έχοντας βαθιές ρίζες σε ευρέα εκλογικά στρώματα, κάτι που δεν συμβαίνει με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Αλέξη Τσίπρα είχε αλματώδη άνοδο μετά το 2012. Εκμεταλλεύθηκε την κρίση, που έπληξε καίρια το ΠΑΣΟΚ και(λιγότερο) τη ΝΔ και ήρθε στην κυβέρνηση το 2015. Είχε μια «αξιοπρεπή» ήττα το 2019, αλλά φέτος υπέστη εκλογική πανωλεθρία.

Παραμένει ο ΣΥΡΙΖΑ κόμμα εξουσίας; Ασφαλής απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν μπορεί να δοθεί σήμερα. Αυτό είναι και το βασικό στοίχημα της διαδοχής. Και είναι διπλό. Πρώτα τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποδείξουν ότι διαθέτουν το ένστικτο αυτοσυντήρησης εκλέγοντας το κατάλληλο πρόσωπο. Και μετά το πρόσωπο αυτό θα κληθεί να αποδείξει ότι μπορεί να επαναφέρει το κόμμα σε τροχιά εξουσίας.

Τα παραδείγματα του παρελθόντος είναι ενθαρρυντικά. Δείχνουν ότι οι σωστές επιλογές φέρνουν αποτέλεσμα. Αλλά η επανάληψη δεν είναι καθόλου αυτονόητη. Τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ που θα εκλέξουν τον(την) διάδοχο του Τσίπρα και αυτός(ή αυτή) που θα εκλεγεί πρέπει να διαψεύσουν αυτό που λέει η ρήση του Γάλλου φιλοσόφου Μισέλ ντε Μονταίν: «Δεν υπάρχει ευνοϊκός άνεμος γι’ αυτόν που δεν ξέρει πού πηγαίνει»…

Γιώργος Καρελιάς

news247.gr