Υπό «βομβαρδισμό» τουρκικών NAVTEX η συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν

Με τη μορφή του «βομβαρδισμού» με NAVTEX, επιμένει η τουρκική πλευρά να θέτει τις αξιώσεις της στο επικείμενο τραπέζι της συνάντησης του Ελληνα και του Τούρκου υπουργών Εξωτερικών, την Παρασκευή, στην Αθήνα. Αν και προς το παρόν είναι αδιευκρίνιστο εάν η τουρκική πλευρά κατ’ αυτόν τον τρόπο επιχειρεί να σαμποτάρει αυτή τη φάση του «διαλόγου», όπως όλα δείχνουν στην Αθήνα είναι ανοικτοί ακόμα και στη συζήτηση επί των χωρικών υδάτων, θέματος ελληνικής κυριαρχίας δηλαδή.

Οσο πλησιάζει η συνάντηση των Γιώργου Γεραπετρίτη και του Χακάν Φιντάν, στην Αθήνα, τόσο πυκνώνουν οι τουρκικές ναυτικές οδηγίες (NAVTEX). Κάτι που διόλου τυχαίο είναι, αφού μέσω αυτών η Αγκυρα βάζει στο τραπέζι του ελληνοτουρκικού «διαλόγου» -για μια ακόμη φορά- τις αξιώσεις της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

NAVTEX – μηνύματα

Ενδεικτικά, στις 23 Οκτωβρίου εξέδωσε NAVTEX με αφορμή τις ερευνητικές εργασίες του πλοίου «AEGAEO» για εγκατάσταση καλωδίου μεταξύ Χίου και Λέσβου. Περιοχή που αμφισβητεί και ισχυρίζεται ότι ανήκει σε ζώνη τουρκικής θαλάσσιας αρμοδιότητας. Τώρα, εξέδωσε νέα NAVTEX, σε απάντηση της ελληνικής, για έρευνες πόντισης καλωδίων μεταξύ Ρόδου – Καρπάθου. Περιοχή που επίσης αμφισβητεί, κάνοντας λόγο για τουρκική υφαλοκρηπίδα.

Ειδικότερα, αναφέρει ότι «μέρος της περιοχής των ερευνών αφορά τουρκική υφαλοκρηπίδα, η οποία απομένει να οριοθετηθεί με τα παράκτια κράτη», ενώ τίθεται και θέμα δικαιοδοσίας, με την Άγκυρα να απαιτεί ο συντονισμός των ερευνών σε περιοχές «τουρκικής δικαιοδοσίας» να συντονίζεται από τις «αρμόδιες τουρκικές αρχές».

Οι πρόσφατες ελληνική NAVTEX και τουρκική ANTINAVTEX

Στα παραπάνω, πρέπει να προστεθούν και οι προ μηνών «αμφισβητήσεις» στην περιοχή Κάσου – Καρπάθου. Και στις δύο περιπτώσεις (Χίος – Λέσβος, Ρόδος – Κάρπαθος) πρόκειται για θαλάσσιες περιοχές μεταξύ ελληνικών, που σε περίπτωση άσκησης του νόμιμου -με βάση το διεθνές Δίκαιο- δικαιώματος της Ελλάδας για επέκταση των χωρικών υδάτων της στα 12 ναυτικά μίλια, οι περιοχές σχεδόν ενώνονται. Ανεξαρτήτως αυτού, όμως, η Τουρκία, έτσι κι’ αλλιώς ουδέν δικαίωμα έχει να παρεμβαίνει σε έρευνες σε διεθνή θαλάσσιο χώρο.

Φινλαδοποίηση της Ελλάδας

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι η Τουρκία θέλει να φινλανδοποιήσει την Ελλάδα. Να την μετατρέψει στο «γιουσουφάκι» της περιοχής που δεν θα κάνει τίποτα, δίχως προηγουμένως να έχει πάρει την άδειά της. Πρόκειται για κλασική περίπτωση δορυφοριοποίησης μιας μικρής από μια μεγαλύτερη χώρα.

Παρά ταύτα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη εξακολουθεί να εκφράζει την «αισιοδοξία» της ότι μπορεί να βρει έδαφος συνεννόησης, win win μάλιστα (καζάν – καζάν, το έλεγε το 2020 ο σύμβουλος ασφαλείας του πρωθυπουργού, πρώην διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Θάνος Ντόκος), με την Αγκυρα.

Μέσα σε αυτό το σκηνικό όπου η Αγκυρα στέλνει σαφέστατα μηνύματα αξιώσεων προς την Αθήνα, θα διεξαχθεί η συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν. Η επαφή γίνεται σε ένα διεθνές περιβάλλον, όπου καθοριστικής σημασίας είναι οι αμερικανικές εκλογές, την Τρίτη. Εκτιμάται, δε, ότι στην παρούσα η Τουρκία δεν θα έχει κανέναν λόγο να τα βρει ή να τα σπάσει με την Ελλάδα, αφού άπαντες βρίσκονται σε θέση αναμονής για την επόμενη ημέρα στις ΗΠΑ, έως και τον Ιανουάριο του 2025, οπότε θα αναλάβει ο νέος ή η νέα πρόεδρος.

Στην ατζέντα τα χωρικά ύδατα

Στην ατζέντα της συνάντησης των δύο υπουργών Εξωτερικών, σύμφωνα με τις κατά καιρούς δηλώσεις των Ελλήνων αξιωματούχων, βρίσκεται το πλαίσιο που θα μπορούσε να οδηγήσει στην παραπομπή της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στο δικαστήριο της Χάγης ή του Αμβούργου. Ωστόσο, η Αγκυρα επιμένει ότι, εάν οι δύο χώρες συμφωνήσουν σε συνυποσχετικό για διεθνές Δικαστήριο, θα πρέπει να σταλεί πακέτο προβλημάτων, από τον εναέριο χώρο και τα χωρικά ύδατα μέχρι την απο-στρατιωτικοποίηση των νησιών.

Ο φιλοκυβερνητικός Τύπος στην Ελλάδα, μάλιστα, επικαλούμενος κυβερνητικές και διπλωματικές πηγές, αναφέρει ότι, έτσι κι’ αλλιώς, για να προχωρήσει το ενδεχόμενο διευθέτησης των ΑΟΖ – Υφαλοκρηπίδας, προηγουμένως θα πρέπει να έχει «διευθετηθεί» το θέμα του εύρους των Ελληνικών Χωρικών Υδάτων (ΕΧΥ). Μαζί με αυτό, ως γνωστόν, «πακέτο» πάει και το εύρος του Ελληνικού Εναερίου Χώρου (ΕΕΧ).

Χωρίς κλείσιμο κόλπων (!)

Το μεγάλο πρόβλημα, όμως, για την Ελλάδα είναι ότι η Αθήνα δεν έχει φροντίσει ούτε να κάνει «κλείσιμο κόλπων», όπως ως έναν βαθμό έγινε στο Ιόνιο μέχρι το μεσαίο πόδι της Πελοποννήσου, ούτε και να ασκήσει το δικαίωμά της για επέκταση των χωρικών υδάτων, από έξι που είναι σήμερα, στα 12 ν.μ..

Να σημειωθεί πως το «κλείσιμο των κόλπων» συνεπάγεται αυτόματα την αύξηση του εύρους των χωρικών υδάτων, αφού η μέτρησή – υπολογισμός τους αρχίζει πλέον, όχι από το εσωτερικό παράλιον, αλλά από την άκρη του κόλπου. Κάτι που σημαίνει επιπλέον μίλια στα χωρικά ύδατα. Εως τώρα, ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν έχει κάνει η κυβέρνηση, ούτε στην Ανατολική Μεσόγειο, ούτε πολύ περισσότερο στο Αιγαίο. Το «κλείσιμο των κόλπων» είναι δικαίωμα κάθε κράτους. Το κάνει και το καταθέτει στον ΟΗΕ, όπου, εάν μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα δεν υπάρχουν ενστάσεις, κατοχυρώνεται διεθνώς.

Από ποια βάση, λοιπόν, ξεκινάει να διαπραγματευτεί η Ελλάδα με την Τουρκία; Με τα σημερινά δεδομένα των χωρικών υδάτων; Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε η Ελλάδα ήδη ξεκινά από την αφετηρία του χαμένου.

Η τουρκική οπτική

Ενδιαφέρουσα είναι η άποψη του προέδρου του τμήματος Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Γαλατάσαραϊ, καθηγητή Eνίς Τούλτσα, όπως την παρουσιάζει η εφημερίδα, «Καθημερινή της Κυριακής». Στο παρελθόν, ο ίδιος συμμετείχε σε πολλές διαβουλεύσεις μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας και ήταν σύμβουλος του πρώην πρωθυπουργού της Τουρκίας, Μεσούτ Γιλμάζ, και προβλέπει εξελίξεις που μπορούν να οδηγήσουν στο διεθνές δικαστήριο, γεγονός που με τη σειρά του θα συνεπαγόταν αυτόματο μορατόριουμ.

Με την πρόσφατη NAVTEX, η Τουρκία επαναφέρει την παλιά «αξίωσή» της για τον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Χίου – Λέσβου

Πρόσφατα, αναφέρει η «Καθημερινή», είχε ταξιδέψει και με ομάδα καθηγητών και αναλυτών για συζητήσεις με την ελληνική πολιτική ηγεσία, ενώ εξηγεί ότι για να κριθεί το θέμα της υφαλοκρηπίδας πρέπει προηγουμένως να έχει καθοριστεί το εύρος των χωρικών υδάτων. «Ισως έρθει στην ατζέντα το ζήτημα του διεθνούς δικαστηρίου. Η Τουρκία δεν το αποφεύγει, όπως και η Ελλάδα. Η προσφυγή στη διεθνή Δικαιοσύνη θα δημιουργήσει ένα μορατόριουμ. Ξέρετε, οι αποφάσεις των δικαστηρίων δεν βγαίνουν πριν από τουλάχιστον 5 ή 6 χρόνια. Αυτό θα μπορούσε να ανοίξει μια πορεία ηρεμίας».

Αναφέρει ακόμα ότι «παραμένουν βέβαια και τα ζητήματα του εναέριου χώρου, όπως σημαντικό είναι και το ζήτημα των γκρίζων ζωνών των νησιών με αμφισβητούμενη κυριαρχία. Εκεί δεν ξέρω τι μπορεί να γίνει». Ως προς τα σενάρια περί κλιμακωτού εύρους χωρικών υδάτων που έχουν κυκλοφορήσει, αναφέρει πως η πιθανότητα αυτή είχε συζητηθεί και στο παρελθόν μεταξύ των αντιπροσωπειών των δύο χωρών. «Εκεί είχε ακουστεί ότι σε κάποιες περιοχές θα μπορούσαν να επεκταθούν στα 8 μίλια, ενώ σε άλλες να πάνε στα 4 μίλια. Αν η Ελλάδα συζητήσει εκτός των 12 μιλίων, η τουρκική πλευρά θα μπορούσε να συγκλίνει και σε αυτό. Διότι το Αιγαίο είναι διαφορετικό στις δυτικές περιοχές και διαφορετικό στα ανατολικά».

Το casus belli

Από τη μεριά της, η εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» αναφέρει ότι «εφόσον υπάρξει συνέχεια (σ. σ. μετά την επικείμενη συνάντησή τους, την Παρασκευή), οι Γ. Γεραπετρίτης και Χ. Φιντάν δεν θα μπορέσουν να αποφύγουν το κρίσιμο ζήτημα των χωρικών υδάτων, καθώς ο Τούρκος υπουργός θα πρέπει να αποδεχθεί το δικαίωμα της Ελλάδας να ασκήσει το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων της με τρόπο που η ίδια θα επιλέξει, (κλιμακωτά, τμηματικά κ.λπ.), καθώς στο επόμενο στάδιο η συζήτηση θα γίνει και με βάση τα όρια στα οποία έχει πρόθεση να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα η Ελλάδα. Διότι η άσκηση του δικαιώματος για επέκταση των χωρικών υδάτων είναι sine qua non για τη διαπραγμάτευση της οριοθέτησης. Και ακόμη και αν υπάρξει κάποια στιγμή παραπομπή της διαφοράς στη Χάγη, αυτή θα πρέπει να γίνει ενώ θα έχει προηγηθεί η επέκταση των χωρικών υδάτων».

Με την τελευταία NAVTEX της, η Τουρκία ζητάει «συνιδιοκτησία» μεταξύ Ρόδου – Καρπάθου

Το δημοσίευμα παραλείπει να αναφέρει ότι για να αποδεχτεί κάτι τέτοιο ο Χ. Φιντάν, η Τουρκία θα πρέπει να πάρει πίσω το casus belli (αιτία πολέμου η επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ.). Εάν δεν καταργηθεί αυτή η απόφαση της τουρκικής Βουλής, και -το κυριώτερο- δεν προηγηθεί «κλείσιμο των κόλπων», δεν έχει κανένα νόημα να πάει η Ελλάδα στην επόμενη φάση του «διαλόγου», ούτε βέβαια και στο διεθνές Δικαστήριο.

Ακόμα χειρότερα. Εάν η Ελλάδα προχωρήσει σε μια διμερή συμφωνία με την Τουρκία για την οριοθέτηση ΑΟΖ – Υφαλοκρηπίδας σαν και αυτή που έκλεισε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, με την Ιταλία, στο Ιόνιο, με μειωμένη επήρεια των ελληνικών νησιών, κάτι που συχνά επικαλούνται τα κυβερνητικά στελέχη ως μοντέλο, η Ελλάδα βγαίνει χαμένη από χέρι. Να θυμήσουμε πως, όταν κλείστηκε η συμφωνία Ελλάδας – Ιταλίας, ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου την χαιρέτισε ως μοντέλο για την «διευθέτηση» των ελληνοτουρκικών.

neostrategy.gr