Είκοσι μήνες ακραίων επιτελικών φαινομένων για την κυβέρνηση

Παραμύθια της Χαλιμάς αποδείχθηκαν οι «γαλάζιες» προεκλογικές αλλά και μετεκλογικές υποσχέσεις περί δήθεν επιτελικότητας, αποτελεσματικότητας και χρηστής διοίκησης του κράτους, καθώς η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αποδεικνύεται καθημερινά όχι μόνο κατώτερη των περιστάσεων, αλλά και παντελώς ανίκανη να διαχειριστεί οποιαδήποτε κρίση, από τις – ομολογουμένως αρκετές και επώδυνες- φυσικές καταστροφές που μας βρήκαν τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έως τη χαίνουσα πληγή της πανδημίας.

Τελευταίο κρούσμα κυβερνητικής ανικανότητας, η κακοκαιρία «Μήδεια». «Οποιος είναι καλός στις δικαιολογίες σπανίως είναι καλός σε οτιδήποτε άλλο» έλεγε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, ρήση που ταιριάζει γάντι στην περίπτωση της πρόσφατης κακοκαιρίας, που όχι μόνο επανέφερε στο προσκήνιο τις επιτελικές ανεπάρκειες της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, αλλά οδήγησε και σε ένα απίστευτο και καθ’όλα ντροπιαστικό blame game (μπαλάκι ευθυνών) μεταξύ των αρμοδίων.

Το σαρωτικό πέρασμα της κακοκαιρίας, που άφησε χιλιάδες νοικοκυριά χωρίς ρεύμα, νερό και διαδίκτυο για ημέρες, δεν αποτελεί ωστόσο παρά το κερασάκι στη τούρτα της αναλγησίας και της αδράνειας των κυβερνώντων έπειτα από ενάμιση χρόνο ολοκληρωτικής «γαλάζιας» καταστροφής.

Οι υποσχέσεις του ’19

Αν ανατρέξουμε ωστόσο στο καλοκαίρι του ’19, στις απαρχές της ανάληψης των καθηκόντων της, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ενδεδυμένη τη λεοντή του «μεταρρυθμιστή», έταζε επιτελικό κράτος. Τότε, άλλωστε, ήταν που κατέθεσε και το «εμβληματικό» -όπως το αποκαλούσαν τα «γαλάζια» στελέχη που παρήλαυναν επί ημέρες στο κοινοβουλευτικό βήμα- νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος.

Μέσω αυτού του πολυδιαφημισμένου νομοσχεδίου η κυβέρνηση διατράνωνε πως θα μετατρέψει το κράτος σε… καλοκουρδισμένη επιχείρηση, με τον αρμόδιο υπουργό Γιώργο Γεραπετρίτη, μάλιστα, να διαμηνύει πως πρόκειται περί εφικτού στόχου, δεσμευόμενος πως το νομοσχέδιο θα προσδώσει στη διακυβέρνηση της χώρας χαρακτηριστικά σύγχρονου management. Τελικώς, όπως απεδείχθη στην πράξη τους τελευταίους 18 μήνες, από το επίμαχο νομοσχέδιο και τα παχιά λόγια που το συνόδευσαν απέμεινε μόνο η υπερσυγκέντρωση αρμοδιοτήτων στην περιβόητη Προεδρία της Κυβέρνησης. Για επιτελικότητα δε ούτε λόγος.

Είναι αλήθεια πως από την πρώτη στιγμή της ανάληψης των καθηκόντων της κυβέρνησης της Ν.Δ. απείλησαν τη χώρα λογής λογής καταποντισμοί και έντονα φυσικά φαινόμενα, όπως σεισμοί, πλημμύρες και πυρκαγιές. Σε όλες ανεξαιρέτως τις κρίσεις, ωστόσο, η κυβέρνηση τα έκανε μπάχαλο και ήταν προκλητικά απούσα αντί να σταθεί στο πλευρό του πολίτη, ασχέτως με το εάν πολλές αστοχίες και παλινωδίες καλύφθηκαν και συνεχίζουν να καλύπτονται εν πολλοίς από το πέπλο της μιντιακής σιωπής. Ποιο είναι όμως το χρονικό της καταστροφικής διακυβέρνησης αυτού του ολέθριου ενάμιση χρόνου που πέρασε από τις εκλογές του καλοκαιριού του ’19;

Αποκλεισμός της Σαμοθράκης

Η κυβέρνηση άρχισε τη θητεία της με δύο έκτακτα συμβάντα. Το πρώτο είναι το χάος στην ακτοπλοϊκή σύνδεση της Σαμοθράκης, καθώς το νησί του Θρακικού Πελάγους έμεινε τον Αύγουστο του ’19, στην κορύφωση της τουριστικής περιόδου, αποκλεισμένο από τη στεριά επί 10 ολόκληρες ημέρες. Μάλιστα, ουδείς κυβερνητικός θεώρησε σκόπιμο να επισκεφτεί τότε τη Σαμοθράκη, παρόλο που οι ζημιές για τους κατοίκους ήταν ανυπολόγιστες, με τους επαγγελματίες μάλιστα να βιώνουν την απόλυτη καταστροφή. Τα αντανακλαστικά που επέδειξε τότε η κυβέρνηση ήταν -τουλάχιστον- αργοπορημένα. Είναι ενδεικτικό πως, παρά το άνευ προηγούμενου χάος που προκλήθηκε, με τις φωτογραφίες των τουριστών να κοιμούνται στα sleeping bags στην προβλήτα της Καμαριώτισσας να κάνουν τον γύρο του κόσμου διασύροντας τη χώρα μας, η κυβέρνηση έκανε σύσκεψη… δύο εβδομάδες μετά, ενώ ουδείς απολογήθηκε για την κατάσταση σε κατοίκους και τουρίστες.

Πυρκαγιές στην Εύβοια

Η προκλητική ανικανότητα και η απάθεια της κυβέρνησης επαναλήφθηκε και στις πυρκαγιές στην Εύβοια που συνέπεσαν χρονικά με την αποκοπή της Σαμοθράκης. Η νεοεκλεγείσα τότε κυβέρνηση ούτε τότε έδειξε να πτοείται, καθώς είχε επαναπαυθεί στις δάφνες της πρόσφατης εκλογικής νίκης. Σημειωτέον, παρόλο που η φωτιά μαινόταν για αρκετές ώρες στην περιοχή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνέχιζε τις διακοπές του στην Κρήτη.

Αφότου άρχισαν να εκκενώνονται χωριά κι ενώ η πύρινη κόλαση συνεχιζόταν για ώρες, ανακοινώθηκε πως ο πρωθυπουργός διακόπτει τη θερινή ραστώνη κι επιστρέφει εσπευσμένα στην Αθήνα προκειμένου να μεταβεί στο Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο της Πολιτικής Προστασίας. Βεβαίως, τέσσερις ημέρες μετά επέστρεψε στην Κρήτη… Η ζημιά πάντως υπήρξε ανυπολόγιστη και μη αναστρέψιμη, καθώς η περιοχή κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, καθώς η φωτιά έκαιγε επί διήμερο το παρθένο δάσος του όρους Δίρφυς, που είναι και περιοχή Natura.

«Γηρυόνης»: 4 νεκροί

Λίγους μόνο μήνες μετά, τον Νοέμβριο του 2019, γίναμε μάρτυρες των εικόνων καταστροφής σε πολλές περιοχές της Ελλάδας από την κακοκαιρία «Γηρυόνης» και τις παρατεταμένες καταρρακτώδεις βροχές που έπληξαν τη χώρα και είχαν ως αποτέλεσμα να χαθούν τέσσερις συνάνθρωποί μας. Αυτή τη φορά, «με εντολή του πρωθυπουργού», όπως έσπευσε να μας ενημερώσει το σχετικό δελτίο Τύπου του Μαξίμου, και προς αποφυγή νέου κύματος κριτικής, κυβερνητικά κλιμάκια μετέβησαν στα σημεία που επλήγησαν προκειμένου να καταγράψουν την κατάσταση.

Πλημμύρες στην Εύβοια: 8 νεκροί

Σε κάθε περίπτωση, η ολιγωρία και η αδράνεια της κρατικής μηχανής φανερώθηκαν σε όλο της το μεγαλείο το περσινό καλοκαίρι στην Εύβοια. Η περιοχή χτυπήθηκε την 9η Αυγούστου από έντονη καταιγίδα, η οποία προκάλεσε τον θάνατο οκτώ ανθρώπων και εκτεταμένες καταστροφές στους Δήμους Διρφύων – Μεσσαπίων και Χαλκιδέων. Από τις 4 Αυγούστου, ωστόσο, πέντε ημέρες δηλαδή πριν, η ΕΜΥ είχε εκδώσει έκτακτο δελτίο επιδείνωσης
του καιρού, το οποίο ενημερώθηκε δύο ημέρες αργότερα, και προειδοποιούσε για τις έντονες βροχοπτώσεις στην περιοχή της Εύβοιας.

Ο αρμόδιος υφυπουργός Νίκος Χαρδαλιάς, ωστόσο, σε ένα ρεσιτάλ προκλητικότητας, ισχυρίστηκε πως η γραμμή 112 δεν λειτούργησε επί τούτου, για να μην υπάρξουν θύματα, παραδεχόμενος ταυτοχρόνως όμως ότι, ενώ η Πολιτεία γνώριζε εκ των προτέρων για τις καιρικές συνθήκες, δεν έκανε απολύτως τίποτα. «Αν λειτουργούσε το 112, θα είχαμε εκατόμβη νεκρών. Οταν έχεις ένα φαινόμενο, δεν ζητάς καμία εκκένωση. Τι να ζητούσαμε εκκένωση, όταν η περιοχή είναι έξω πλημμυρισμένη; Είχαμε ετοιμάσει το 112, αλλά πρόκειται για επιχειρησιακό εργαλείο που δεν είναι για πάσα νόσο» είχε δηλώσει τότε ο υφυπουργός, ο οποίος περιορίστηκε στην άσκηση κριτικής στην αντιπολίτευση, λέγοντας πως «κριτική ασκούν όσοι δεν τόλμησαν να εφαρμόσουν το 112», ψάχνοντας το δέντρο και χάνοντας το δάσος, καθώς αυτό που ενδιέφερε τους κατοίκους της περιοχής δεν ήταν οι κομματικές αντιπαραθέσεις, αλλά ότι έμειναν μόνοι και αβοήθητοι. Για ακόμη μια φορά.

«Ιανός»: Βιβλικές καταστροφές

Το κράτος δεν ήταν παρόν ούτε όταν έναν μήνα μετά, τον περασμένο Σεπτέμβριο δηλαδή, ο μεσογειακός κυκλώνας Ιανός έπληξε την Ελλάδα οδηγώντας σε βιβλικές πλημμύρες με τέσσερις τραγικούς θανάτους. Ο κυκλώνας επηρέασε σοβαρά τη Ζάκυνθο και την Κεφαλλονιά, ενώ πολλές περιοχές της Θεσσαλίας και ιδιαίτερα της Μαγνησίας επλήγησαν σφοδρά. Σπίτια και χωράφια πλημμύρισαν, περιουσίες κινητές και ακίνητες καταστράφηκαν, δρόμοι έκλεισαν, ενώ οι κάτοικοι έμειναν χωρίς ρεύμα και νερό για τουλάχιστον δύο ημέρες.

Τότε η κυβέρνηση ανακοίνωσε έκτακτα μέτρα βοήθειας, που δεν ήταν παρά ασπιρίνες σε καρκινοπαθή. Ανάμεσά τους η -αυτονόητη- αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων και οι -εξίσου αυτονόητες- αποζημιώσεις για τις πρώτες ανάγκες των νοικοκυριών και για οικοσκευή, για τις υποδομές και για τους αγρότες. Μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες πάντως
ακόμη εκκρεμούσαν οι αποζημιώσεις σε ζωικό και φυτικό κεφάλαιο. Τελικώς, στα τέλη του Ιανουαρίου οι αγρότες αποζημιώθηκαν, ωστόσο, σύμφωνα με καταγγελίες, τα συνολικά χρήματα που δόθηκαν ήταν τα μισά από όσα είχαν εξαγγείλει τα κυβερνητικά χείλη. Οπως αναφέρουν ειδικότερα φορείς και αγρότες, από τα 90.000.000 ευρώ που είχαν εξαγγελθεί, τελικώς, και έπειτα από μήνες, δόθηκαν μόλις 42.500.000 ευρώ…

Σάμος: 7 Ρίχτερ

Ακόμη δεν έχουν καταβληθεί όλες οι αποζημιώσεις και για τις ζημιές που προκλήθηκαν από τον σεισμό που σημειώθηκε στις 30 Οκτωβρίου στα ανοιχτά της Σάμου, που προκάλεσε μεγάλες καταστροφές στο νησί, αρκετούς τραυματίες, αλλά και τον τραγικό χαμό των δύο παιδιών, μιας δεκαπεντάχρονης και ενός δεκαεπτάχρονου, που καταπλακώθηκαν από τοίχο που κατέρρευσε από ακατοίκητο σπίτι. «Λαμβάνοντας όμως υπόψη το μέγεθος του σεισμού και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, σίγουρα τα πράγματα θα μπορούσαν να ήταν πολύ χειρότερα» είχε δηλώσει τότε ο πρωθυπουργός για τις υλικές ζημιές που προκλήθηκαν, τις οποίες επιθεώρησε ιδίοις όμμασι, καθώς αυτή τη φορά αποφάσισε να μεταβεί εγκαίρως στην περιοχή, προφανώς πιεζόμενος από την εύλογη σχετική κριτική που είχε δεχθεί στο παρελθόν.

Ενας χρόνος υγειονομικής κρίσης

Η πανδημία του κορωνοϊού επέφερε και συνεχίζει να επιφέρει βαρύ πλήγμα στην κυβέρνηση. Με την υγειονομική κρίση να μαίνεται εδώ και έναν χρόνο, η περίοδος χάριτος που απολάμβανε η κυβέρνηση αρχικώς και για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα έλαβε
τέλος. Μπορεί ο πρωθυπουργός και οι συν αυτώ να διαφημίζουν όπου βρεθούν κι όπου σταθούν το success story της κυβέρνησης, ωστόσο τα λάθη, οι καθυστερήσεις, οι παλινωδίες και τα «μπρος πίσω» του ανεύθυνου και σίγουρα απροετοίμαστου για μια τέτοια
κρίση επιτελικού κράτους, όπως και οι 6.000 νεκροί, δεν λένε ψέματα. «Μέσα σε έναν χρόνο έγιναν όσα δεν είχαν προχωρήσει για δεκαετίες» δήλωσε πριν από μερικές εβδομάδες ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στην ψηφιοποίηση του κράτους και την πρόσβαση των πολιτών σε βασικές υπηρεσίες χωρίς ουρές.

Δεν είπε λέξη ωστόσο για όλα αυτά που δεν έκανε η κυβέρνηση για την αναχαίτιση της πανδημίας, από το πρώτο κιόλας κύμα. Δεν προχώρησε σε μαζικά και δωρεάν τεστ, επιδόθηκε σε απευθείας αναθέσεις με ιδιωτικά εργαστήρια για την εκτέλεση των ελέγχων, δεν έδρασε προληπτικά ώστε να μην υπάρξει διασπορά του ιού σε εστίες υπερμετάδοσης, όπως τα γηροκομεία, τα μέσα μαζικής μεταφοράς, τα εργοστάσια και λοιποί εργασιακοί χώροι. Ακόμη, επί μήνες οι πολίτες τελούσαν υπό πλήρη σύγχυση εξαιτίας του αλαλούμ και των αντικρουόμενων απόψεων σχετικά με τη χρήση της μάσκας.

Ας μην ξεχνάμε και το άτσαλο και απροετοίμαστο άνοιγμα του τουρισμού χωρίς κοινά πρωτόκολλα στις πύλες εισόδου της χώρας. Εσχάτως δε η κυβέρνηση θεωρεί ότι έχει βρει τον τρόπο να γιατρέψει όλες τις πληγές της πανδημίας και αυτός δεν είναι άλλος από το «άνοιξε κλείσε» της καραντίνας μέσω τις πρακτικής του λεγόμενου ακορντεόν. Ταυτοχρόνως, το Μαξίμου φρόντισε από την πρώτη κιόλας στιγμή της πανδημίας να μοιράσει με τη σέσουλα, αφειδώς και αδιακρίτως, ζεστό κρατικό χρήμα στα μίντια, κυρίως σε φίλα προσκείμενα αλλά και σε ανύπαρκτα, αποκλείοντας εν πολλοίς όσα ασκούν κριτική. Εξασφάλισε έτσι τη σιωπή, καταφέρνοντας να εμφανίσει μια εικονική πραγματικότητα.

Τη δικαιολογία της… εικοσαετίας ανακάλυψε ο Χαρδαλιάς

Πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαχείριση όλων των παραπάνω κρίσεων ανέλαβε -ποιος άλλος;- ο Νίκος Χαρδαλιάς. Ο υπερφιλόδοξος δηλαδή τέως γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας που υπουργοποιήθηκε τον περασμένο Μάρτιο και έκτοτε κατέχει το χαρτοφυλάκιο του υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων.

Το μείζον ερώτημα που προκύπτει είναι εάν διαχειρίζεται κατά τρόπο συνεπή και αποτελεσματικό τις δυσκολίες που ανακύπτουν από την υγειονομική κρίση, αλλά και τα φυσικά φαινόμενα. Το ερώτημα είναι μάλλον… ρητορικό. Τι απέγινε άραγε εκείνο το περιβόητο σχέδιο, το Βορέα, που εξέδωσε η Πολιτική Προστασία και που υποτίθεται πως θα αποτελούσε ένα νέο πρότυπο υπόδειγμα σχεδίου αντιμετώπισης των συνεπειών από την εκδήλωση χιονοπτώσεων και παγετού για τους δήμους της χώρας; Θάφτηκε κι αυτό στο χιόνι, μαζί με δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά που παρέμειναν επί σειρά ημερών χωρίς ρεύμα και νερό. «Νομίζω είναι ξεκάθαρο ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε μία από τις σφοδρότερες κακοκαιρίες και χιονοπτώσεις της τελευταίας εικοσαετίας». Με αυτή τη δήλωση επιχείρησε να δικαιολογήσει ο Νίκος Χαρδαλιάς την απόλυτη κυβερνητική ανικανότητα στην περίπτωση της «Μήδειας».

Πάντως δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει το νέο κυβερνητικό παραλήρημα απέκδυσης ευθυνών από τον κ. Χαρδαλιά. Πριν από λίγες ημέρες ίδιος εμφανίστηκε στη Βουλή (στην ενημέρωση για τα διπλά βιβλία στον ΕΟΔΥ) ωσάν άλλος Αννίβας, σαν να μην τρέχει τίποτα, σαν να μη βρισκόμαστε σε αυστηρό lockdown, σαν να μην είχαν προηγηθεί όλα τα λάθη στην αντιμετώπιση της πανδημίας και σαν να μη θρηνούμε χιλιάδες νεκρούς.

newsbreak.gr