Ασφαλιστικό: Η επόμενη μεγάλη κόντρα κυβέρνησης – αντιπολίτευσης

Στην τελική ευθεία βρίσκεται η κατάθεση νομοσχεδίου για ριζικές αλλαγές στην επικουρική ασφάλιση από την κυβέρνηση και τον αρμόδιο υφυπουργό Εργασίας, Πάνο Τσακλόγλου. Το νομοσχέδιο -που προβλέπει μετατροπή του συστήματος από διανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό- θα αποτελέσει όπως φαίνεται την επόμενη μεγάλη αντιπαράθεση ανάμεσα στην κυβέρνηση και τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Αναλυτική παρουσίαση του νομοθετήματος έχει κάνει ήδη στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής για την παρακολούθηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, ο Πάνος Τσακλόγλου. Συνεπικουρούμενος από τον καθηγητή ασφαλιστικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Πειραιά Μιλτιάδη Νεκτάριο, όπως και την καθηγήτρια Δικαίου Κοινωνικής Ασφάλισης Πατρίνα Παπαρηγοπούλου. Όπως προέκυψε από την τοποθέτηση του υφυπουργού, η κυβέρνηση αναμένει το επόμενο διάστημα την ολοκλήρωση των αναλογιστικών μελετών που έχει αναθέσει , προκειμένου να προχωρήσει στην νομοθέτηση.

Οι αλλαγές που σχεδιάζει η κυβέρνηση

Ο Πάνος Τσακλόγλου, στην παρέμβασή του στην Βουλή περιέγραψε τι συμβαίνει σήμερα στην επικουρική ασφάλιση λέγοντας πως «οι συνταξιούχοι μοιράζονται τις αποταμιεύσεις της γενιάς που ακολουθεί. Δηλαδή, οι τωρινοί εργαζόμενοι πληρώνουν τις συντάξεις των τωρινών συνταξιούχων. Όταν έχουμε μια κοινωνία, η οποία φθίνει δημογραφικά, λογικό είναι ότι κάθε γενιά που ακολουθεί είναι πιο ολιγάριθμη από την προηγούμενη και επομένως ένα αναδιανεμητικό σύστημα, σε μια κοινωνία που συρρικνώνεται δημογραφικά, ουσιαστικά έχουμε μια γενιά πολλών ατόμων να μοιραστεί τις αποταμιεύσεις σχετικά λίγων ατόμων».

Στηρίζοντας την κυβερνητική θέση για μετάβαση από το διανεμητικό στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα δήλωσε πως «στα κεφαλαιοποιητικά συστήματα έχουμε ότι κάθε γενιά μοιράζεται ουσιαστικά για τη συνταξιοδότησή της, τις αποταμιεύσεις της δικής της γενιάς και προφανώς και τις αποδόσεις τους. Δηλαδή, οι πολλοί μοιράζονται τις αποταμιεύσεις των πολλών, οι λίγοι των λίγων.Σε ένα περιβάλλον δημογραφικής γήρανσης αυτό το πράγμα καταλήγει να είναι διανεμητικά, δικαιότερο σύστημα από ότι είναι το διανεμητικό».

Το δημογραφικό

Ως βασικό επιχείρημα ο Πάνος Τσακλόγλου επικαλέστηκε την δημογραφική γήρανση σημειώνοντας πως «για να μείνει σταθερός ο πληθυσμός μιας χώρας περίπου κάθε γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας πρέπει να έχει γύρω στα 2,1 παιδάκια. Στην Ελλάδα αυτό το νούμερο το έχουμε περάσει, ήδη, από τα τέλη της δεκαετίας του εβδομήντα και όλες οι δημογραφικές προβλέψεις που υπάρχουν αυτή τη στιγμή είναι το ότι ακόμα και να ανακάμψει το νούμερο για την Ελλάδα αυτό δεν το προβλέπουν να πάει παραπάνω από το 1,5».

Με βάση αυτή την συνθήκη ανέφερε πως σήμερα στην Ελλάδα «για κάθε συνταξιούχο υπάρχουν 1,6 εργαζόμενοι και οι εισφορές είναι γύρω στο 20%. Για να λειτουργήσει αυτό το σύστημα χωρίς να δημιουργεί ελλείμματα θα έπρεπε το ποσοστό αναπλήρωσης να είναι γύρω στο 30%,όμως, στην κύρια σύνταξη είναι γύρω στο 65%. Αυτό σημαίνει ότι εκ των πραγμάτων με τους κανόνες τους οποίους έχουμε θα πρέπει να δημιουργούμε ελλείμματα, τα οποία πρέπει να καλυφθούν από κάπου αλλού. Πού είναι το κάπου άλλου; Είναι ο προϋπολογισμός».

Έτσι εστίασε στον δεύτερο λόγο για τον οποίο η κυβέρνηση επιθυμεί τις αλλαγές στην επικουρική ασφάλιση: Για να μην επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός και ταυτόχρονα αυτά τα κονδύλια να μεταφερθούν σε επενδύσεις. Όπως είπε ο υφυπουργός Εργασίας «όταν κάνεις τόσο μεγάλες μεταβιβάσεις για ένα συγκεκριμένο χώρο που είναι στις συντάξεις σημαίνει ότι δεν σου μένουν πόροι για άλλες πολιτικές, είτε είναι στο χώρο της κοινωνικής πολιτικής, είτε είναι και σε χώρους άλλους, δηλαδή, έχουμε για παράδειγμα, στον τομέα των δημοσίων επενδύσεων ή οτιδήποτε άλλο».

Οι επενδύσεις των ταμείων θα έχουν ρίσκο

Ο Πάνος Τσακλόγλου παραδέχθηκε ότι οι επενδύσεις των αποθεματικών των επικουρικών ταμείων προκειμένου να έχουν αποδόσεις ενέχει και κίνδυνο. Ο υφυπουργός Εργασίας αναρωτήθηκε ρητορικά: «Έχει κίνδυνο αγορών; Ναι βεβαίως έχει. Δεν υπάρχει κανένα πράγμα το οποίο να είναι χωρίς κινδύνους στη ζωή μας, αλλά αυτός ο κίνδυνος δεν είναι συνδεδεμένος, και με το δημογραφικό κίνδυνο». Πρόσθεσε πως «ελπίζουμε ότι θα αυξήσουμε τις αποταμιεύσεις και τις επενδύσεις και μην ξεχνάμε ότι είναι οι επενδύσεις, οι οποίες είναι ουσιαστικά το καύσιμο της οικονομικής ανάπτυξης».

Το κόστος μετάβασης

Ειδικά για το κόστος που θα έχει η μετάβαση από το ένα σύστημα στο άλλο ο υφυπουργός Εργασίας είπε πως «θα υπάρχει κόστος μετάβασης γιατί οι συντάξεις των νυν συνταξιούχων, δηλαδή των παλαιών με το παλαιό σύστημα δεν πρόκειται να θιγούν καθόλου. Οπότε μπαίνει το ερώτημα, ότι αυτά από πού θα καλυφθούν; Θα καλυφθούν από διάφορους τρόπους. Το κυριότερο,όμως, είναι ότι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι από τιςαποταμιεύσεις αυτού του συστήματος πρόκειται να κατευθυνθεί στην ελληνική οικονομία. Αυτό είναι κάτι που δίνει υψηλότερη ανάπτυξη».

Πάντως για την ώρα το κόστος αυτό δεν έχει υπολογιστεί αφού σύμφωνα με όσα είπε ο Πάνος Τσακλόγλου «δεν θέλω να σας δώσω συγκεκριμένα νούμερα, γιατί αυτή τη στιγμή έχουμε αναθέσει τρεις μελέτες. Οι μελέτες αυτές είναι στην αναλογιστική αρχή για να μας υπολογιστεί το καθαρό κόστος».

Για το ίδιο θέμα ο Καθηγητής Ασφαλιστικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς Μιλτιάδης Νεκτάριος ανέφερε ότι «το κόστος μετάβασης είναι σημαντικό, αλλά μπορεί να απορροφηθεί σε αυτήν τη δεκαετία, όπου ευτυχώς, εάν όλα πάνε καλά και δεν κάνουμε πάλι τα συνηθισμένα λάθη που έχουμε κάνει τις προηγούμενες δεκαετίες θα χρησιμοποιήσουμε τις δυνατότητες του Ταμείου Ανάκαμψης να επιτύχουμε ρυθμούς ανάπτυξης κατά μέσον όρο γύρω στο 3% – 4%».

Παράλληλα δεν έκρυψε την πεποίθησή του ότι το κεφαλαιοποιητικό σύστημα θα έπρεπε να ισχύει όχι μόνον για την επικουρική αλλά συνολικά για την κοινωνική ασφάλιση. Χαρακτηριστική ήταν η αναφορά του σύμφωνα με την οποία «αυτά που εξήγγειλε σήμερα ο Υπουργός: Οτι θα γίνει έστω και μερική κεφαλαιοποίηση, έναρξη της διαδικασίας έστω και μερικής κεφαλαιοποίησης του συστήματος συντάξεων βάζει τα θεμέλια για σημαντικές αλλαγές για την επόμενη μέρα και κάποτε μπορεί να ολοκληρώσουμε τη συνολική μεταρρύθμιση του συστήματος συντάξεων της χώρας».

Στην ίδια συνεδρίαση παρενέβη και η Πατρίνα Παπαρηγοπούλου καθηγήτρια Δικαίου Κοινωνικής ασφάλισης, Υποστήριξε την συνταγματική συμβατότητα των αλλαγών που εσχεδιάζει η κυβέρνηση. Μεταξύ άλλων υποστήριξε πως «το οικονομικό σύστημα (σ.σ για την λειτουργία των ταμείων) δεν εμπίπτει στον πυρήνα του θεσμού της κοινωνικής ασφάλισης ούτε έχει πει ποτέ κάτι τέτοιο η νομολογία, αφήνει ελεύθερο τον κοινό νομοθέτη να το καθορίσει». Επισήμανε πάντως ότι πρέπει να τηρούνται κάποιες αρχές «δηλαδή, ότι το σύστημα παραμένει δημόσιο, ότι έχουμε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου το κράτος είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου τα οποία αναλαμβάνουν την αποστολή της επικουρικής ασφάλισης, ότι έχουμε αναλογιστική μελέτη ότι έχουν μελετηθεί όλοι οι δείκτες δημογραφικοί, οικονομικοί και λοιπά, ότι υπάρχει επάρκεια των παροχών και ότι το σύστημα είναι βιώσιμο».

“Απέναντι” η αντιπολίτευση

Το νομοθέτημα αναμένεται να βρει «απέναντι» την αντιπολίτευση. Είναι χαρακτηριστικό ότι από την συνεδρίαση της επιτροπής αποχώρησε ο εκπροσωπος του ΚΚΕ, ο βουλευτής Χρήστος Κατσώτης.

Εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ, η αρμόδια τομεάρχης για ζητήματα εργασίας και ασφάλισης Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου δήλωσε απευθυνόμενη προς τον υφυπουργό Εργασίας: «Υπό αυτές τις συνθήκες του lock-downκαι της πανδημίας, μην διανοηθείτε να φέρετε ένα τέτοιο νομοσχέδιο. Σε αυτήν τη συγκυρία και με αυτές τις συνθήκες θα μας βρείτε απέναντι και στη Βουλή και στην κοινωνία». Επισήμανε για το κεφαλαιοποιητικό σύστημα πως «σε 34 που έχει εφαρμοστεί, 18 επέλεξαν να κάνουν πίσω, γιατί είδαν μείωση συντάξεων, είδαν μια αβεβαιότητα ως προς το ύψος των συντάξεων και είχαν και πολύ έντονα κοινωνικά προβλήματα».

Επίσης αναφερόμενη στο κόστος μετάβασης είπε πως «υπάρχει μία εκτίμηση από διάφορους ειδικούς γύρω από αυτά τα θέματα, ότι ξεπερνάει τα 55 δις, μπορεί να φτάνει και τα 65 δισ.Δημιουργεί εξαιρετική εντύπωση ότι είσαστε έτοιμοι να παρουσιάσετε τα πάντα, αλλά δεν έρχεστε να ενημερώσετε καν με μία εκτίμηση για αυτό το κόστος μετάβασης». Εκτίμησε μάλιστα ότι «αυτό το κόστος μετάβασης θα καλυφθεί είτε από το ΑΚΑΓΕ, είτε από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή τους φορολογούμενους».

Γεράσιμος Λιβιτσάνος

news247.gr

EUROKINISSI