Η αποτυχία του αρχιεπίσκοπου Ιερωνύμου στο σκάνδαλο της «Κιβωτού»

«Το μόνο που χρειάζεται για να θριαμβεύσει το κακό είναι οι καλοί άνθρωποι να μένουν άπραγοι» λέει το παλιό γνωμικό και σε αυτό ακριβώς έγκειται η αποτυχία του Αρχιεπισκόπου στο σκάνδαλο με την «Κιβωτό του Κόσμου».

• Από τον Βασίλη Γαλούπη

Οι αυξανόμενες καταγγελίες για ασέλγειες και ξυλοδαρμούς σοκάρουν το πανελλήνιο, με τον δημοφιλή πατέρα Αντώνιο να μπαίνει κι αυτός στο «κάδρο». Χθες ο Ιερώνυμος ναι μεν διέταξε, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση, «την απαγόρευση ιεροπραξιών του κληρικού μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης», όμως έσπευσε να προτάξει ότι «η Αρχιεπισκοπή ουδεμία σχέση είχε ή έχει με τη ΜΚΟ, η οποία και δεν υπάγεται σε αυτήν».

Με τη στάση του αυτή ο Αρχιεπίσκοπος αποποιείται των ευθυνών του ιερού ρόλου του. Το επιχείρημα ότι ο Ιερώνυμος «ουδέποτε δέχθηκε να θέσει τις δομές της ΜΚΟ υπό την εποπτεία της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών ή να συνεργαστεί με τα επιτελικά στελέχη της» δεν αφαιρεί την Εκκλησία από την εξίσωση.

Η γενική αντίληψη κατατάσσει, δικαιολογημένα, την Εκκλησία στους καλοήθεις παράγοντες μιας αμελούς κοινωνίας, που βιάζεται να «παρκάρει» κάπου τα παιδιά για τα οποία κανείς δεν ενδιαφέρθηκε. Αυτήν ακριβώς την πεποίθηση μπορεί να εκμεταλλευτούν διάφοροι μέσα και γύρω από αυτό το σύστημα, «μασκαρεμένοι» πίσω από τον σεβασμό και τις αγαθές προθέσεις που εμπνέει η Εκκλησία.

Ηθικό βάρος

Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε έναν θεσμό, την Εκκλησία, που απέτυχε να επιβάλλει στους ευρύτερους κόλπους της τον ηθικό κώδικα που διδάσκει στους άλλους. Ο Αρχιεπίσκοπος οφείλει να αποδεχθεί αυτό το ηθικό βάρος, με χειροπιαστά και ουσιαστικά αποτελέσματα. Χρέος του είναι να ξέρει, όχι να εμφανίζεται αιφνιδιασμένος και να πέφτει από τα σύννεφα.

Αποστολή του είναι να ελέγχει κάθε ιερέα που μισθοδοτείται επίσημα από την Εκκλησία, πολύ περισσότερο όταν αυτός είναι υπερδραστήριος στα ΜΜΕ, όχι να αντιμετωπίζει έναν κληρικό ως ξένο σώμα, που δρούσε παράπλευρα. Και ευθύνη του είναι να ενεργεί έγκαιρα για να προλαμβάνει το κακό.

Η Εκκλησία οφείλει να στέλνει πρώτη στη Δικαιοσύνη τέτοιες υποθέσεις, όχι τελευταία. Να κινεί από μόνη της ανεξάρτητες έρευνες. Να περνάει σε μόνιμη βάση από «κόσκινο» ανθρώπους που είναι ενταγμένοι στον κλήρο και παίρνουν υπό την αιγίδα τους παιδιά, ανοίγοντας ιδρύματα σε όλη την επικράτεια.

Τι ακριβώς διορθώνεται στην ψυχή των θυμάτων, αν η Εκκλησία απομακρύνει έναν ιερέα μέχρι να τελεσιδικήσει μια υπόθεση στη Δικαιοσύνη; Το χρέος του Ιερωνύμου δεν είναι μόνο γραφειοκρατικό.

Ανεξάρτητα του πού θα καταλήξει η διερεύνηση του σκανδάλου, αυτή η υπόθεση αφήνει ήδη πίσω της χρέη ατιμίας, που θα πρέπει κάποιος να τα πληρώσει. Με την αδράνειά της η Εκκλησία κινδυνεύει να είναι αυτή που στη συνείδηση του κόσμου θα καταστεί «ένοχη» λόγω απραξίας.

Το πρώτιστο ήταν η Εκκλησία να προστατεύσει όσα παιδιά βρίσκονταν στα χέρια ενός κληρικού ενταγμένου στους κόλπους της. Δεν το έπραξε, εφόσον αποδειχθούν οι καταγγελίες. Ομως, αυτή ακριβώς η απραξία γεννά και την κοινωνική απαξία. Ειδικά σε εποχές που όλο και περισσότεροι έχουν ανάγκη να «ακουμπήσουν» στην Εκκλησία.
Η έρευνα μετά τις καταγγελίες για την «Κιβωτό του Κόσμου» μόλις αρχίζει. Ο συναγερμός στην Εκκλησία θα έπρεπε να έχει σημάνει πολύ νωρίτερα.

Η συγκεκριμένη ΜΚΟ είχε ως επικεφαλής της επί σχεδόν 25 χρόνια έναν ιερέα που ξεκίνησε να λειτουργεί μέσα στην καρδιά της Αθήνας, στον Αγιο Γεώργιο Ακαδημίας Πλάτωνος, στον Κολωνό. Είχε απλωθεί με δομές στην Αθήνα, στον Πειραιά και σε πολλές πόλεις της χώρας. Υποδεχόταν παιδιά έπειτα από αιτήματα από εισαγγελίες ανηλίκων, δικαστικές Αρχές, κοινωνικές υπηρεσίες δήμων, νοσοκομείων παίδων, νομαρχιών. Δεχόταν χορηγίες, έπαιρνε επιχορηγήσεις από το κράτος, είχε εθελοντές και υψηλή προβολή από τα ΜΜΕ.

Απροστάτευτα παιδιά

Ακόμα και αν νομικά δεν είναι υποχρεωμένη η Εκκλησία να έχει το βλέμμα της στραμμένο σε μια ΜΚΟ, πρακτικά είναι. Ηθικά, επειδή αυτή η ΜΚΟ φιλοξενεί απροστάτευτα παιδιά και ουσιαστικά επειδή το franchise δομών «τρέχει» από έναν άνθρωπο που πληρώνεται από την Εκκλησία, φοράει ράσο και ιερουργεί ανήκοντας στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών.

Το αν πράγματι ευσταθούν οι καταγγελίες για τον πατέρα Αντώνιο και τις δομές του θα απαντηθεί μόνο από τη Δικαιοσύνη. Το τι έχει κάνει η Εκκλησία τόσα χρόνια για να γνωρίζει τι πράγματι γίνεται μέσα στις δομές απαντήθηκε χθες από τον Ιερώνυμο: ένα μεγάλο «τίποτα».

Ο Αρχιεπίσκοπος θα έπρεπε να προσπαθήσει περισσότερο για να μας δείξει ότι πράγματι η Εκκλησία είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται τις ολέθριες βλάβες που προκαλούνται στα θύματα από περιπτώσεις κακοποίησης και ότι η έννοια της Αρχιεπισκοπής δεν περιορίζεται, ως απλή διεκπεραίωση, στην «επίγεια εκκλησιαστική Δικαιοσύνη».

Με δυο λόγια, τίποτα από όσα καταγγέλλονται δεν θα είχε συμβεί, αν το σύστημα έκανε τη δουλειά του. Ο Αρχιεπίσκοπος και οι μηχανισμοί του όφειλαν να ελέγχουν διεξοδικά όλο αυτό το πλέγμα που λειτουργεί είτε συνδεδεμένο, στενά ή χαλαρά, με την Εκκλησία είτε στο όνομά της με επικεφαλής κληρικούς. Είναι και δικό του καθήκον αυτά τα παιδιά να μην «εξαφανίζονται» στις ρωγμές ενός συστήματος που ενδιαφέρεται πρωτίστως να προστατεύει τον εαυτό του παρά τα ανήλικα.

Βιογραφικό

Γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1938 στα Οινόφυτα Βοιωτίας. Ο Ιερώνυμος, κατά κόσμον Ιωάννης Λιάπης, σπούδασε Ιστορία – Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Αθηνών και στη συνέχεια στη Θεολογική Σχολή. Εργάστηκε ως φιλόλογος. Το 1967 έλαβε τον πρώτο βαθμό ιεροσύνης, χειροτονούμενος διάκονος. Από το 1978-1981 διετέλεσε γραμματέας και αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου. Το 1981 εξελέγη μητροπολίτης Θηβών – Λιβαδειάς και από το 2008 Αρχιεπίσκοπος. Δύο χρόνια αργότερα αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

newsbreak.gr