Στέγη – τροφή: Η ανηφόρα των τιμών και η αγωνία των πολιτών ενόψει εορτών

Η κάλυψη βασικών αναγκών των νοικοκυριών, όπως είναι η στέγη και η τροφή, αναδεικνύεται σε δύσκολη υπόθεση για την πλειονότητα των νοικοκυριών στη δεδομένη συγκυρία. Πλέον οι πληθωριστικές πιέσεις έχουν εκτινάξει τις τιμές, “κουρεύοντας” την αγοραστική δύναμη των πολιτών, που, πλέον,  αντικρίζουν το μέλλον με έντονη ανασφάλεια. Και παρά το όποιο “φρένο” φαίνεται να μπαίνει στο ρυθμό ανόδου των τιμών, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει στον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, η ακρίβεια καλά κρατεί έχοντας καταγράψει μεγάλα ρεκόρ, κάτι άλλωστε που το αναγνωρίζουν και κορυφαίοι παράγοντες της ΕΕ.

Ανισότητες

Ενδεικτικές οι αναφορές, χθες, της επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κρ. Λαγκάρντ, που μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επισήμανε ότι το χάσμα του πραγματικού πληθωρισμού που βιώνουν επί του παρόντος οι κοινωνικές ομάδες με το χαμηλότερο και το υψηλότερο εισόδημα βρίσκεται στο μακράν υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί στην ευρωζώνη.

Επιπλέον, είπε ότι με τη μείωση των πραγματικών εισοδημάτων και την αύξηση του κόστους για τις επιχειρήσεις, ο υψηλός πληθωρισμός περιορίζει τις δαπάνες και την παραγωγή. Παράλληλα εξέφρασε την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να λάβει τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να υποχωρήσει ο πληθωρισμός, υπογραμμίζοντας εκ νέου ότι τα επιτόκια εξακολουθούν να αποτελούν το βασικό εργαλείο που έχει στη διάθεσή της η ΕΚΤ.

Όπως σημείωσε δε, “το πόσο πιο πέρα πρέπει να πάμε τα επιτόκια και το πόσο γρήγορα πρέπει να φτάσουμε εκεί, θα εξαρτηθεί από τις αναθεωρημένες προβλέψεις που θα έχουμε σε λίγες ημέρες για την πορεία της οικονομίας, αλλά και από το πώς θα αντιδράσουν οι μισθοί και από τις πληθωριστικές προσδοκίες γενικότερα”.

Φρενάρει η άνοδος του πληθωρισμού

Όπως καταφαίνεται και από τις δηλώσεις της κ. Λαγκάρντ ο πληθωρισμός παραμένει βασική απειλή για την Ευρωπαϊκή οικονομία. Βέβαια, αν και σήμερα η Eurostat, στις πρώτες εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό σε όλη την Ευρώπη το Νοέμβριο, θα δώσει ρυθμό ανόδου μικρότερο, ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι οι τιμές πέφτουν. Απλά η άνοδός τους κάπως επιβραδύνεται, κύρια λόγω της πιο “μαζεμένης” εικόνας στο μέτωπο της ενέργειας τον μήνα που τελειώνει σήμερα.

Βέβαια η εξανέμιση των  εισοδημάτων των νοικοκυριών δεν αναιρείται ως πραγματικότητα και καταφαίνεται από την πορεία των τιμών τόσο των βασικών αγαθών στο ράφι, όσο και τους κόστους στέγασης.

Η στέγη

Αξίζει να σημειωθεί ότι αύξηση εμφάνισαν στο τρίτο τρίμηνο οι τιμές των διαμερισμάτων, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος που δημοσιεύτηκαν χτες.

Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από την έκθεση της ΤτΕ, το γ΄ τρίμηνο του 2022 οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) ήταν κατά μέσο όρο αυξημένες κατά 11,2% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021. Με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, το α΄ και β΄ τρίμηνο του 2022 η αύξηση σε σχέση με τα αντίστοιχα τρίμηνα του 2021 διαμορφώθηκε στο 9,8% και 10,1%, ενώ για το 2021 οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 7,6%.

Αναλυτικά, η αύξηση των τιμών το γ΄ τρίμηνο του 2022 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021 ήταν 12,2% για τα νέα διαμερίσματα, δηλ. ηλικίας έως 5 ετών, και 10,5% για τα παλαιά, δηλ. ηλικίας άνω των 5 ετών. Με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, το α΄ και β΄ τρίμηνο του 2022 σημειώθηκε αύξηση των τιμών των νέων διαμερισμάτων κατά 10,9% και 11,0% αντίστοιχα, ενώ οι τιμές των παλαιών διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 9,0% και 9,5%, σε σύγκριση με το αντίστοιχα τρίμηνα του 2021. Για το 2021, οι τιμές για τα νέα και τα παλαιά διαμερίσματα αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 8,1% και 7,2% αντίστοιχα.

Τα τρόφιμα

Με δεδομένες τις συνεχείς ανατιμήσεις σε βασικά είδη, αλλά και την αναμονή για νέες, όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς, από την αρχή του 2023, οπότε και θα αποσταλούν νέοι τιμοκατάλογοι στην λιανική, αίσθηση προκαλούν τα ευρήματα δυο ερευνών για την καταναλωτική συμπεριφορά των πολιτών ενόψει εορτών. Συγκεκριμένα οι Έλληνες κάτω των 35 ετών να επηρεάζονται περισσότερο από την οικονομική κατάσταση. Μόνο το 42% κάτω των 35 ετών θα φιλοξενήσει περισσότερα από ένα τραπέζια σε σύγκριση με το 53% των ατόμων ηλικίας 50+ με βάση έρευνα  της Cookpad, της παγκόσμιας πλατφόρμας συνταγών,

Επίσης με βάση ό την τελευταία έκδοση της έρευνας της ΕΥ, Future Consumer Index (FCI) μια σημαντική μερίδα καταναλωτών σε ολόκληρο τον κόσμο προετοιμάζονται για μια πιο προσεκτική οικονομικά και φιλικότερη προς το περιβάλλον εορταστική περίοδο, καθώς αρχίζουν να υποχωρούν οι ανησυχίες για την υγεία που προκλήθηκαν από την πανδημία, ενώ εντείνονται οι ανησυχίες για το κόστος ζωής και το περιβάλλον.

Έτσι, το 37% θα αγοράσουν λιγότερα τρόφιμα για εορταστικά γεύματα, για να αποφύγουν τη σπατάλη αυτή την εορταστική περίοδο, ενώ το 44% σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν λιγότερο εορταστικό φωτισμό και διακόσμηση στο σπίτι.

Όπως αναφέρεται οι ανησυχίες για τον πληθωρισμό και την οικονομία εξακολουθούν να κυριαρχούν για πολλούς καταναλωτές. Το 92% των ερωτηθέντων ανησυχούν πολύ ή μέτρια για την οικονομία της χώρας τους, ενώ το 87% ανησυχούν για τα προσωπικά οικονομικά τους. Το 89% δηλώνουν ότι σκοπεύουν να ξοδέψουν λιγότερα ή να μην αυξήσουν τις δαπάνες τους για τις οικογένειές τους αυτές τις γιορτές, ενώ το 41% ​​θα ξοδέψουν λιγότερα σε δώρα για φίλους.

Με τα προβλήματα του κόστους διαβίωσης να παραμένουν έντονα, οι συμμετέχοντες που προτάσσουν το κόστος, δηλαδή τα μέλη της ομάδας που τοποθετούν πρώτα την προσιτή τιμή (Affordability first), ανησυχούν πολύ για την αύξηση του κόστους ζωής (62%). Καθώς το 59% αυτής της ομάδας αγοράζει μόνο τα απαραίτητα, οι γιορτινές τους δαπάνες δε θα αφορούν δώρα που είναι «της μόδας», αλλά δώρα που πιστεύουν ότι είναι χρήσιμα.

Επίσης με βάση  έρευνα του ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών), το πρώτο πράγμα που “κόβουν” οι πολίτες από τις δαπάνες τους είναι η διασκέδαση ενώ πλέον “ψαλίδι” μπαίνει και σε δαπάνες που αφορούν βασικές ανάγκες, όπως η κατανάλωση ρεύματος και οι αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου. 1 στους 4 δηλώνει ότι πλέον ξοδεύει από χρήματα που είχε στην άκρη, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό απαντάει ότι έχει αναβάλει την πληρωμή λογαριασμών.

Ενδεικτικά:

• Το 80% του κοινού δηλώνει ότι έχει ακυρώσει δαπάνες διασκέδασης όπως είναι η εστίαση, οι διακοπές, τα ταξίδια κ.α.
• Το 66% δηλώνει ότι έχει μειώσει την κατανάλωση ρεύματος.
• Το 62% του κοινού δηλώνει ότι έχει αναβάλει εργασίες συντήρησης και επισκευής, π.χ. στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο.
• Το 55% δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου. Το 25% δηλώνει ότι έχει χρησιμοποιήσει χρήματα από τις αποταμιεύσεις του προκειμένου να καλύψει τις αγορές του.
• Το 20% έχει αναβάλει την πληρωμή λογαριασμών ή έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμής των υποχρεώσεων του.
• Το 15% δηλώνει ότι έχει αυξήσει τον χρόνο εργασίας ή έχει βρει δεύτερη εργασία προκειμένου να αυξήσει το εισόδημα του.

Γιώργος Αλεξάκης

news247.gr

ISTOCKPHOTO