“Δημογραφική βόμβα” στα θεμέλια της οικονομίας – Έλλειμμα 600.000 νέων από την αγορά εργασίας

Η δημογραφική συρρίκνωση της χώρας αποτελεί, ενδεχομένως, τη μεγαλύτερη απειλή για την οικονομία. Πέρα βέβαια από τα προβλήματα που προκαλεί σε σχέση με τη γεωπολιτική, επηρεάζει τη διαθεσιμότητα ανθρώπινου δυναμικού στην αγορά εργασίας, αλλά και μειώνει και τη ζήτηση που είναι μοχλός ανάπτυξης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση όσα ανέφερε υποδιοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, Θόδωρος Πελαγίδης, μιλώντας τη Δευτέρα στο συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού επιμελητηρίου “33ο Greek Economic Summit”, “ο αριθμός των νέων μεταξύ 20 – 29 ετών έχει μειωθεί στο μισό (από το 1.200.000 στις 600.000) και η χώρα θα αντιμετωπίσει τα επόμενα χρόνια ένα σημαντικό πρόβλημα με το εργατικό της δυναμικό, το οποίο με τη σειρά του θα επηρεάσει αρνητικά και τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας”.

Κι αυτό την ώρα που, όπως ανέφερε ο κ. Πελαγίδης, “η Ελλάδα τα επτά τελευταία τρίμηνα καταγράφει ρυθμούς ανόδου του ΑΕΠ της τάξεως του 6% με 8%, έχοντας παράλληλα πληθωρισμό 9%.” Ουσιαστικά ο κ. Πελαγίδης περιέγραψε τη μεγάλη απειλή που αντιμετωπίζει σε μεσοπρόθεσμη βάση η χώρα, παρά το ότι τώρα βρίσκεται σε μια θετική τροχιά έστω κι αν παράλληλα αντιμετωπίζει και το αγκάθι του πληθωρισμού.

Βέβαια, ο υποδιοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος και στο παρελθόν έχει εστιάσει στο θέμα της δημογραφίας και ειδικά στο ότι σε πολλές περιοχές της υπαίθρου μειώνονται οι κάτοικοι με αποτέλεσμα, κομβικές παραγωγικά ζώνες, να αντιμετωπίζουν προβλήματα ελλείψεων σε ανθρώπινο δυναμικό.

Ο πληθυσμός

Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση πρόσφατη έρευνα της διαΝΕΟσις για το δημογραφικό, το 2050 ο πληθυσμός της χώρας υπολογίζεται ότι θα είναι ανάμεσα σε 10 εκατ. (σύμφωνα με το πιο αισιόδοξο σενάριο) και τα 8,3 εκατ. (στο πιο απαισιόδοξο).

Στο μεταξύ με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, και την τελευταία απογραφή του 2021, σήμερα, ο μόνιμος πληθυσμός είναι 10.432.481 άτομα και ο αριθμός είναι μειωμένος κατά 383.805 άτομα ή 3,5% σε σχέση με τους 10.816.286 κατοίκους που είχαν καταγραφεί στην απογραφή το 2011. Οι γυναίκες συνεχίζουν να αποτελούν την πλειονότητα, καθώς ανέρχονται σε 5.357.232 άτομα (51,4% του συνολικού πληθυσμού) και υπερτερούν κατά 281.983 άτομα έναντι των ανδρών (5.075.249 άτομα ή 48,6% του συνόλου).

Από την ανάλυση των προσωρινών αποτελεσμάτων της απογραφής 2021 που διενήργησε η ΕΛΣΤΑΤ, προκύπτουν τα εξής ενδιαφέροντα στοιχεία σε σχέση με τις πέντε μεγαλύτερες περιφέρειες της χώρας:

– Αττική, με 3.792.469 άτομα, αριθμός μειωμένος κατά 35.965 άτομα ή 0,9% σε σύγκριση με τα 3.828.434 άτομα το 2011.

– Κεντρική Μακεδονία, με πληθυσμό 1.792.069 άτομα, που είναι μειωμένος κατά 90.039 άτομα ή 4,8% σε σύγκριση με τους 1.882.108 της προηγούμενης απογραφής.

– Θεσσαλία, με 687.527 άτομα, έναντι των 732.762 ατόμων το 2011 (μείωση κατά 45.235 άτομα ή 6,2%).

– Δυτική Ελλάδα, με πληθυσμό 643.349 ατόμων, από 679.796 άτομα το 2011 (μείωση κατά 36.447 άτομα ή 5,4%).

– Κρήτη, με 617.360 κατοίκους, αριθμός που μειώθηκε κατά 5.705 άτομα ή 0,9% σε σχέση με τους 623.065 το 2011.

Από τις 13 περιφέρειες της χώρας, όμως, μόνον σε μια (το Νότιο Αιγαίο) υπήρξε αύξηση πληθυσμού (15.527 άτομα) σε σχέση με το 2011. Στον αντίποδα, δραματική είναι η μείωση σε περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, όπου καταγράφεται σε επίπεδο περιφέρειας μείωση 10%, από 283.689 κατοίκους το 2011, στους 255.056 κατοίκους το 2021. Αλλά και στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης καταγράφεται μείωση 7,6%, με τον πληθυσμό να ανέρχεται σε 562.069 άτομα από 608.182 άτομα το 2011.

Καμπανάκι κλάδων

Στο φόντο αυτό καθημερινές είναι οι αναφορές από πολλούς κλάδους της οικονομίας για ελλείψεις σε προσωπικό, τόσο υψηλής ειδίκευσης, όπως επιστήμονων πληροφορικής κτλ, όσο και τεχνικών επαγγελμάτων.

Είναι ενδεικτικό ότι κατά την 10η Γενική Συνέλευση του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Ελλάδας (ΞΕΕ) που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της ΧΕΝΙΑ 2022 ο πρόεδρος του ΞΕΕ κ. Αλέξανδρος Βασιλικός, αποκάλυψε ότι σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες του ΙΤΕΠ, το έλλειμμα σε ανθρώπινο δυναμικό στα ξενοδοχεία ανέρχεται με την φετινή μελέτη στους 61.000 εργαζόμενους. Όπως δήλωσε “είναι σαφές πως αυτή η μεγάλη τρύπα δεν μπορεί και δεν πρέπει να μείνει ανοιχτή, χρήζει άμεσης και υπεύθυνης αντιμετώπισης”

Ειδικά, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), φέτος, το 23% του οργανογράμματος ενός ξενοδοχείου παρέμεινε κενό, με τον συνολικό αριθμό των θέσεων απασχόλησης που δεν καλύφθηκαν να ανέρχεται ακριβώς σε 60.225.

Αγροτική παραγωγή

Την ίδια ώρα, με βάση πληροφορίες, πολλές μεγάλες επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα, “φρενάρουν” λόγω έλλειψης εργατικών χεριών. Ήδη, σήμα κινδύνου εκπέμπουν φορείς των αγροτών σε σχέση με την έλλειψη εργατικών χεριών. Όπως χαρακτηριστικά τονίζεται η έλλειψη εργατικού δυναμικού ήδη έχει γίνει έντονη την φετινή χρονιά και η αύξηση του κόστους εργασίας είναι η πρώτη συνέπεια. Η επόμενη συνέπεια θα είναι ότι όσο και να αυξηθεί το ημερομίσθιο δεν θα είναι επαρκής ο αριθμός των εργατών για την κάλυψη των αναγκών στις καλλιέργειες αλλά και στα εργοστάσια και διαλογητήρια. Μάλιστα., ήδη από το περασμένο καλοκαίρι σε μια σειρά καλλιεργειών, ειδικά σε νησιωτικές περιοχές και την Κρήτη, με τη συγκομιδή π.χ. κηπευτικών υπήρξε μείζον ζήτημα καθώς πολλοί από τους εργάτες γης είχαν απορροφηθεί στον τουρισμό.

Στο φόντο αυτό οι οργανώσεις των αγροτών ζητούν παρέμβαση της πολιτείας, Ενδεικτικα με πρόσφατη ανακοίνωσή της η Κοινοπραξία Συνεταιρισμών Ομάδων Παραγωγών Ημαθίας προτείνει την έναρξη διαλόγου μεταξύ Συνεταιρισμών, Συλλόγων, Εργοδοτικών φορέων και Πολιτείας.

Γιώργος Αλεξάκης

news247.gr

GETTY IMAGES/ISTOCKPHOTO