Στην Ελλάδα μαζί με τους θύτες δικάζουμε και τα θύματα

Παρακολουθώντας τη δίκη για την υπόθεση της Ηλιούπολης που εξελίσσεται τις τελευταίες ημέρες στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Αθήνας (δίκη στην οποία έχουν ακουστεί αδιανόητα πράγματα) αναρωτιέται κανείς: Τι ακριβώς κάνει η ελληνική δικαιοσύνη και το νομικό μας σύστημα για να προστατέψει όσες και όσους καταγγέλλουν σοβαρά εγκλήματα όπως αυτό του trafficking;

Θα πει κάποιος ότι σχετικό νομικό οπλοστάσιο η ελληνική πολιτεία διαθέτει. Στη θεωρία πάντα γιατί στην πράξη, μέσα στις δικαστικές αίθουσες, το οπλοστάσιο παραμένει παροπλισμένο. Η υπεράσπιση στην υπόθεση της Ηλιούπολης ήθελε τη φυσική παρουσία της καταγγέλουσας και παθούσας. Και την είχε. Μ’ ένα απλό αίτημα με το οποίο μάλιστα έσπευσε να συμφωνήσει και ο Εισαγγελέας της έδρας, η 20χρονη έφτασε στο δικαστήριο, τέθηκε ενώπιον των συνηγόρων αλλά και των κατηγορουμένων.

Το γράψαμε και στο σημείωμά μας για την πρώτη, ουσιαστικά, μέρα της συγκεκριμένης δίκης. Αρκούσαν μόνο 10 λεπτά και η απλή εκφώνηση του ονόματος του κύριου κατηγορούμενου της υπόθεσης έτσι ώστε το θύμα να λυθεί σε λυγμούς (μία σκηνή συγκλονιστική που όσοι την έζησαν στο δικαστήριο δύσκολα θα την ξεχάσουν).

Πράγματι, το νομικό μας σύστημα δεν αποκλείει την κατάθεση με φυσική παρουσία των θυμάτων. Αλλά αυτό λογίζεται ως μία λύση τελευταίας καταφυγής όταν το δικαστήριο κρίνει ότι δεν υπάρχει άλλη διέξοδος για να αποδειχθεί η αλήθεια. Το έσχατο όμως στην εν λόγω περίπτωση αλλά και σ’ άλλες, όπως στη δίκη Λιγνάδη αποτέλεσε προτεραιότητα.

Μα κανείς δεν νοιάζεται για τον επανατραυματισμό και την επαναθυματοποίηση των ανθρώπων αυτών; Οπως φαίνεται, η ελληνική δικαιοσύνη δεν το θεωρεί σοβαρό ενδεχόμενο. Στην υπόθεση της Ηλιούπολης το μόνο ουσιώδες (ο θεός να το κάνει) μέτρο ήταν να διεξαχθεί η κατάθεση της παθούσας κεκλεισμένων των θυρών. Δεν ενδιέφερε δηλαδή που η 20χρονη κατέθετε μπροστά στους φερόμενους ως βασανιστές της , ενδιέφερε να μην υπάρχει κοινό και…. δημοσιογράφοι. Λες και τη μεγάλη ζημιά θα την έκαναν οι φίλοι της καταγγέλλουσας και οι άνθρωποι του τύπου που απλώς θέλουν να συμβάλλουν στην πληροφόρηση του κοινού.

Δεν είναι στραβός ο γυαλός, προφανώς. Απλά η ελληνική δικαιοσύνη αρμενίζει στραβά. Τόσο στραβά που κινδυνεύει να πέσει σε ξέρα. Μα ούτε την κατάθεση της παθούσας σε ξεχωριστό δωμάτιο χωρίς να έρχεται η ίδια σε απευθείας οπτική επαφή με τους κατηγορούμενους δεν μπόρεσαν να διασφαλίσουν; Ζούμε στο 2022 μχ και τα ελληνικά δικαστήρια δεν κατάφεραν να κάνουν ούτε καν αυτό!

Αντ’ αυτού, η κοπέλα εξετάστηκε συνολικά οκτώ ώρες (την Δευτέρα και την Τρίτη), υπέμεινε όλες τις ερωτήσεις συνολικά (αν δεν χάνουμε το μέτρημα) πέντε συνηγόρων και βίωσε μία λεκτική κόλαση την ώρα που τους τελευταίους 18 μήνες κάνει υπεράνθρωπες προσπάθειες να ισορροπήσει ψυχολογικά με ατελείωτες ώρες ψυχοθεραπείας. Πρωτοετή φοιτητή ψυχολογίας αν ρωτήσουμε, θα μας πει ότι σίγουρα η κοπέλα επανατραυματίστηκε με ότι αυτό συνεπάγεται για την ψυχική της υγεία.

Αν κανείς, δε, σκεφτεί και την αντιμετώπιση που είχαν οι καταγγέλοντες στη δίκη Λιγνάδη (στην οποία επίσης ακούστηκαν αδιανόητα πράγματα) καταλαβαίνει ότι διαμόρφωνεται ένα στάτους στο οποίο τα πάσης φύσεως θύματα θα φοβούνται να καταγγείλουν μήπως διαπομπευτούν στο δικαστήριο, όχι από συγκεκριμένους ανθρώπους (που γίνεται και αυτό) αλλά από τη διαδικασία την ίδια.

Η 20χρονη, θα πρέπει να πούμε συμπληρωματικά, άκουσε ακόμα και έναν εκ των κατηγορούμενων να την υβρίζει μέσα στην αίθουσα!

Είναι φανερό ότι κάτι πρέπει να αλλάξει, είναι φανερό ότι κάτι δεν δουλεύει σωστά. Με τον απόλυτο σεβασμό στο τεκμήριο της αθωότητας των κατηγορουμένων, θα πρέπει παράλληλα να διασφαλίζεται και η στοιχειώδης προστασία των καταγγελλόντων. Νομικό πλαίσιο υπάρχει, πρόοδος στην τεχνολογία επίσης, τι είναι αυτό που άραγε κρατά πίσω, σε άλλες εποχές, την ελληνική δικαιοσύνη;

Οπως και να έχει, ποτέ δεν είναι αργά για μεγάλες, ριζικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο το νομικό μας σύστημα αντιμετωπίζει τις σύγχρονες προκλήσεις.

Κάτι τελευταίο για τη δίκη της υπόθεσης της Ηλιούπολης: Γιατί άραγε άρχισε μόλις στις 5 Δεκεμβρίου, περίπου 40 ημέρες πριν εκπνεύσει το 18μηνο της προφυλάκισης των δύο κύριων κατηγορουμένων ενώ η διαδικασία εξελίσσεται με ρυθμούς fast track; Η σύλληψη και η προφυλάκιση των κατηγορούμενων έγινε, θυμίζουμε, τον Ιούλιο του 2021…

Νίκος Γιαννόπουλος

news247.gr

GETTY IMAGES/ISTOCKPHOTO