Η αναβίωση της “καχεκτικής δημοκρατίας”

Μιλώντας στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι η Ελλάδα γυρίζει σελίδα. Το κλισέ σε αυτήν την περίπτωση διαθέτει περιγραφική ακρίβεια, μόνο που δεν έχει το νόημα που του αποδίδει ο πρωθυπουργός. Η Ελλάδα όντως γυρίζει σελίδα. Το γύρισμα όμως της σελίδας γίνεται προς τα πίσω. Πρόκειται για μια επιστροφή στο παρελθόν το οποίο (νομίζαμε ότι) είχαμε αφήσει πίσω με τη Μεταπολίτευση, το παρελθόν της «καχεκτικής δημοκρατίας».

Υπενθυμίζεται ότι με τον όρο «καχεκτική δημοκρατία» ο σπουδαίος Ηλίας Νικολακόπουλος έχει συνοψίσει το χαρακτήρα του μετεμφυλιακού καθεστώτος. Ενός καθεστώτος το οποίο ενώ τυπικά επρόκειτο για μια βασιλευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία, εντούτοις, στην πράξη χαρακτηριζόταν από τις πραξικοπηματικές αντιδημοκρατικές παρεμβάσεις του Παλατιού και τις βάναυσες διώξεις σε βάρος της Αριστεράς.

Κάτι δεν πάει καλά

Στις μέρες μας βέβαια δεν υπάρχει Παλάτι -αν και από ό,τι φάνηκε στην κηδεία του Γλύξμπουργκ πολλοί στη Νέα Δημοκρατία το νοσταλγούν. Επίσης, η Αριστερά δεν βρίσκεται υπό το κράτος διώξεων –αυτό είναι άλλωστε το μεγάλο κεκτημένο της Μεταπολίτευσης.

Ωστόσο, κάθε μέρα που περνάει καταλαβαίνουμε όλο και καλύτερα ότι κάτι δεν πάει καλά με την Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία.

Το πρώτο σοκ ήταν ο απόλυτος κυβερνητικός έλεγχος της μεγάλης πλειονότητας του Τύπου που έφτασε στο πρωτοφανές σημείο για μια φιλελεύθερη δημοκρατία της απόκρυψης μείζονων ειδήσεων. Η απροκάλυπτη χειραγώγηση της ενημέρωσης έχει γίνει πλέον στοιχείο της καθημερινότητας σε βαθμό που δεν προκαλεί εντύπωση.

Στη συνέχεια, είδαμε την εργαλειοποίηση της πανδημίας. Εκμεταλλευόμενο τον γενικό φόβο απέναντι στον κορωνοϊό αλλά και τη διάθεση των πολιτών να βάλουν πλάτη στα δύσκολα, το λεγόμενο επιτελικό κράτος προχώρησε σε ένα πρωτοφανές πάρτι απευθείας αναθέσεων.

Τις απευθείας αναθέσεις συμπληρώνει το κολοσσιαίο εξοπλιστικό πρόγραμμα, για το οποίο δεν τηρούνται οι θεσμικοί κανόνες διαφάνειας. Ο πακτωλός του κυβερνητικού χρήματος διαμορφώνει ένα σύμπλεγμα οικονομικών συμφερόντων, άμεσα ελεγχόμενων από την πολιτική εξουσία.

Η καταστολή

Παράλληλα, σε αυτά τα 3,5 χρόνια της κυβέρνησης Μητσοτάκη, η αστυνομική αυθαιρεσία γενικεύτηκε και το πεδίο ελευθερίας της διαμαρτυρίας συρρικνώθηκε. Σε ό,τι δε αφορά τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, μάλλον δεν υπάρχει δικαίωμα που αν μην παραβιάστηκε κατάφωρα.

Το χειρότερο όμως (και αυτό κάνει τη μεγάλη ποιοτική διαφορά με το παρελθόν) είναι ότι η κυβέρνηση δεν προσπαθεί καν να παραστήσει τη θορυβημένη με τα περιστατικά αστυνομικής αυθαιρεσίας -όπως έκαναν οι εκάστοτε κυβερνήσεις με αρκετή υποκρισία. Τώρα οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι σπεύδουν να «αγκαλιάσουν» πολιτικά τους βιαιοπραγούντες αστυνομικούς, στέλνοντας το μήνυμα ότι η αυθαιρεσία δεν συνιστά παρεκτροπή της «βάσης», αλλά κεντρική επιλογή της «κορυφής».

Οι υποκλοπές και ο Ράμμος

Η αποκάλυψη του σκανδάλου των υποκλοπών γκρέμισε τις τελευταίες αμφιβολίες σχετικά με τη διολίσθηση της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας σε ένα μοντέλο αυταρχικού κοινοβουλευτισμού που προσιδιάζει στην «καχεκτική δημοκρατία». Η ύπαρξη ενός παράνομου μηχανισμού εντός κι εκτός των μυστικών υπηρεσιών που παρακολουθεί εχθρούς και φίλους του Μαξίμου, έδειξε ότι η διαφαινόμενη εκτροπή δεν είναι συγκυριακή, αλλά έχει αποκτήσει δομικά χαρακτηριστικά, αφού οικοδομούνται μηχανισμοί πέρα από τα συνήθη όρια μιας φιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας.

Η διολίσθηση στον αυταρχισμό δεν σταμάτησε όμως στις παρακολουθήσεις. Η επακόλουθη επιχείρηση συγκάλυψης συνιστά ένα εξίσου σημαντικό σκάνδαλο. Πρόκειται για μια απροκάλυπτη παρακώλυση της Δικαιοσύνης που συνδυάζεται με την πραξικοπηματική απόπειρα να υφαρπαχθούν από την ΑΔΑΕΕ οι συνταγματικές αρμοδιότητές της αναφορικά με το απόρρητο των επικοινωνιών. Η επιμονή του προέδρου της ΑΔΑΕ, Χρήστου Ράμμου, και των άλλων μελών της Αρχής να επιτελέσουν το καθήκον τους, βάζει φραγμό στις κυβερνητικές μεθοδεύσεις.

Ωστόσο, η άρνηση της κυβερνητικής πλειοψηφίας να καταθέσει ο κ. Ράμμος στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας σχετικά με τα όσα ανακάλυψε η έρευνα της ΑΔΑΕ, δεν αποτελεί μόνο την πιο τρανταχτή απόδειξη της κυβερνητικής ενοχής -όποιος δεν έχει να κρύψει κάτι, δεν φοβάται τον έλεγχο. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι δείχνουν την κυβερνητική βούληση να αλλοιώσει τον πυρήνα συνταγματικών θεσμών όπως οι Ανεξάρτητες Αρχές, προκειμένου να διασφαλίσει την παραμονή της στην εξουσία.

Μια νέα μορφή της «καχεκτικής δημοκρατίας» κάνει λοιπόν την εμφάνισή της στη σημερινή Ελλάδα. Μια δημοκρατία που ενώ διατηρεί τα τυπικά θεσμικά χαρακτηριστικά της, διολισθαίνει με ταχύτητα στον καθεστωτισμό και τον αυταρχισμό.

Γιάννης Αλμπάνης

news247.gr

EUROKINISSI