Δίκη για το Μάτι: Να «αδρανοποιήσουν» τον πραγματογνώμονα επιχείρησαν οι συνήγοροι των κατηγορούμενων

Έντονα ενοχλημένοι από την κατάθεση του μάρτυρα πραγματογνώμονα Δημήτρη Λιότσιου έδειξαν οι συνήγοροι υπεράσπισης των κατηγορουμένων για τη φονική πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου 2018, στην Ανατολική Αττική, που είχε ως τραγικό αποτέλεσμα να χάσουν την ζωή τους 104 συνάνθρωποι μας.

Οι συνήγοροι υπεράσπισης επιχείρησαν να αδρανοποιήσουν τον κ. Λιότσιο, αλλά κάτι τέτοιο δεν έγινε αποδεκτό από το δικαστήριο.

Ο πραγματογνώμονας κατά την σημερινή κατάθεσή του στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών έκανε αναφορά και πάλι στις παραλείψεις και καθυστερήσεις του σχεδιασμού της εναέριας επιτήρησης της Αττικής την ημέρα της φονικής πυρκαγιάς στο Νταού Πεντέλης- Ραφήνα-Νέο Βουτζά και Μάτι.

Επισήμανε ο μάρτυρας ότι την ημέρα εκείνη έπρεπε από το μεσημέρι να έχει δοθεί εντολή γενικής επιφυλακής στις πυροσβεστικές δυνάμεις σε όλη την Αττική και όχι αφού ξέσπασε η φονική πυρκαγιά.

Δεν παρέλειψε ο κ. Λιότσος να αναφέρει ότι δεν είχε υπάρξει πρόβλεψη από την προηγούμενη ημέρα να υπάρξει εναέρια επιτήρηση παρότι η πρόγνωση επικινδυνότητας εκδήλωσης πυρκαγιάς για την Αττική ήταν στο «νούμερο τέσσερα» της σχετικής κλίμακας.

Σύμφωνα με τον μάρτυρα, την επίμαχη ημέρα, πανελλαδικά υπήρχαν 56 διαθέσιμα εναέρια μέσα της Πολεμικής Αεροπορίας και για την Αττική εκείνη την ημέρα 15, εκ των οποίων τα 5 είναι υδροφόρα αεροσκάφη. “Υπήρχε αποκλειστικά για εναέρια χρήση ένα Πετζετέλ με χωρητικότητα έναν τόνο νερό. Για να χρησιμοποιηθούν πρέπει να υπάρχει αίτημα του ΕΣΚΕ προς το ΓΕΑ”.

Μάλιστα, απαντώντας σε σχετική ερώτηση της προέδρου, δεν δίστασε να αναφέρει ως υπεύθυνο του σχεδιασμού εναέριας επιτήρησης τον τότε διοικητή του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ).

Μεταξύ της πρόεδρου του δικαστηρίου και του πραγματογνώμονα υπήρξε ο εξής διάλογος:

Πρόεδρος: Για την εναέρια επιτήρηση που λέτε ότι δεν πραγματοποιήθηκε. Ποιος από τους κατηγορούμενους έπρεπε να δώσει εντολή;

Δ. Λιότσιος: Από τη στιγμή που ο βαθμός επικινδυνότητας είναι 4 τη διαταγή όφειλε να τη δώσει το ΕΣΚΕ στην Πολεμική Αεροπορία ή την προηγούμενη ή την επόμενη ημέρα έως τις 8 το πρωί.

Πρόεδρος: Ποιος δηλαδή είναι υπεύθυνος από τους κατηγορούμενους;

Δ. Λιότσιος: Ο διοικητής του ΕΣΚΕ.

Η πρόεδρος επανήλθε για ακόμη μια φορά για το ποίος εκ των κατηγορουμένων έχει την ευθύνη του σχεδιασμού εναέριας επιτήρησης και ο μάρτυρας να απαντά:

Δ. Λιότσιος: Ο διοικητής του ΕΣΚΕ έχει μεν το γενικό πρόσταγμα, αλλά δεν ενεργεί αυτοβούλως. Πρέπει να πάρει άδεια από τη φυσική ηγεσία, να την έχει ενημερώσει.

Πρόεδρος: Με ποιον έπρεπε να συνεννοηθεί για τα αεροσκάφη της εναέριας επιτήρησης;

Δ. Λιότσιος: Το αίτημα είναι υπό την ευθύνη και την εποπτεία του υπαρχηγού επιχειρήσεων.

Πρόεδρος: Ο υπαρχηγός έπρεπε να δώσει την εντολή;

Δ. Λιότσιος: Μπορούσε και μόνος του να το κάνει.

Πρόεδρος: Ο Αρχηγός;

Δ. Λιότσιος: Ο Αρχηγός οφείλει να είναι ενήμερος για τα πάντα, ότι όλες οι προβλεπόμενες ενέργειες έγιναν.

Πρόεδρος: Από μόνος του ο Αρχηγός έχει υποχρέωση;

Δ. Λιότσιος: Έχει όλη την ευθύνη του Πυροσβεστικού Σώματος. Οφείλουν όλοι να τον ενημερώνουν.

Πρόεδρος: Στις 23/7/18 έγινε εναέρια επιτήρηση στην Αττική;

Δ. Λιότσιος: Ναι, αλλά με αεροσκάφη ιδιωτικής αερολέσχης. Επειδή άργησε το αίτημα να σταλεί από το ΕΣΚΕ. Αντί για τις 8.00 το χαρτί έφτασε στις 9.59. Δεν ξέρω γιατί έγινε αυτή η καθυστέρηση.

Στην συνέχεια η πρόεδρος του δικαστηρίου ρώτησε εάν το πυροσβεστικό αεροσκάφος τύπου Πετζετέλ θα μπορούσε να έχει ενεργήσει και να σβήσει τη φωτιά της Κινέτας που εκδηλώθηκε το πρωί της ίδιας ημέρας, με τον πραγματογνώμονα να απαντά ότι θα μπορούσε να συνδράμει στον περιορισμό της.

Πρόεδρος: Το Πετζετέλ θα μπορούσε να σβήσει τη φωτιά στα Γεράνεια;

Δ. Λιότσιος: Θα μπορούσε να την καταλαγιάσει, τις φωτιές τις σβήνουν τα επίγεια μέσα. Υπήρχαν πιθανότητες να κατασταλεί, θα κερδίζαμε τα πρώτα είκοσι λεπτά που είναι καθοριστικά. Με την πρώτη βολή θα μπορούσε να κερδίσει χρόνο. Πριν από την έναρξη της Κινέτας θα μπορούσε να επιτηρεί ένα Πετζετέλ. Θα μπορούσαν και τα υπόλοιπα, αλλά για λόγους οικονομίας δυνάμεων δεν χρησιμοποιούνται, γιατί μπορεί να αξιοποιηθούν σε δασοπυρόσβεση.

Πρόεδρος: Από το Λιμενικό Σώμα υπήρχε δυνατότητα για εναέρια μέσα;

Δ. Λιότσιος: Υπάρχει ένα Τσέσνα μόνο για επιτήρηση. Με αντίστοιχο αίτημα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί. Το ΕΣΚΕ έκανε αίτημα το πρωί, αλλά δεν απογειώθηκε λόγω καιρικών συνθηκών. Όταν έφτασε το αίτημα στις 09.59 στην Πολεμική Αεροπορία δεν μπορούσε να ανταποκριθεί και απευθύνθηκε στην ιδιωτική αερολέσχη η οποία αποδέχθηκε το αίτημα. Στις 14.04 σηκώθηκε ένα ελαφρού τύπου αεροσκάφος. Δεν αναγράφεται η δεύτερη πτήση του στις 16.16.

Πρόεδρος: Η ιδιωτική αερολέσχη με ποιου αρμοδιότητα θα συνέδραμε;

Δ. Λιότσιος: Του ΕΣΚΕ.

Η φωτιά σε Νταού Πεντέλης- Νέο Βουτζά -Μάτι

Σε άλλο σημείο της κατάθεσής του, ο κ. Λιότσιος στάθηκε και στην “ατελέσφορη”, όπως τη χαρακτήρισε, απόφαση να τεθούν σε γενική επιφυλακή οι πυροσβεστικές δυνάμεις της Αττικής το απόγευμα της 23ης Ιουλίου 2018, αφού πρώτα η φωτιά από την Νταού Πεντέλης είχε φτάσει στο Νέο Βουτζά και Μάτι, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Στις 13.30 θα έπρεπε να δοθεί εντολή για γενική επιφυλακή, μιας και είχε αρχίσει η απομάκρυνση πολιτών στην Κινέτα. Στις 17.30 που δόθηκε η εντολή για γενική επιφυλακή… Σε λιγότερο από μία ώρα κανείς δεν θα προλάβαινε να βρίσκεται στην υπηρεσία του. Στις 7 παρά 10 η φωτιά είχε φτάσει ήδη στη θάλασσα. Όφειλαν οι υπηρεσίες της Αττικής να είναι σε επιφυλακή και να έχουν επανδρωμένα όλα τα οχήματα».

Οι συνήγοροι υπεράσπισης

Με την έναρξη της σημερινής ακροαματικής διαδικασίας οι συνήγοροι υπεράσπισης υπέβαλαν αίτημα-ένσταση, έτσι ώστε ο κ. Λιότσιος να απαντά μόνο σε ερωτήσεις, να μην αναπτύσσει σκέψεις και κρίσεις, αλλά και να μην ληφθεί υπόψη η κατάθεσή του έως τώρα, όπως και να διαγραφεί από τα πρακτικά.

“Έχει δώσει τον όρκο του πραγματογνώμονα και όχι του μάρτυρα”, υποστήριξε ένας εκ των δικηγόρων. “Επί δυόμισι ώρες αγόρευε και όταν η πρόεδρος των ρωτούσε επί συγκεκριμένων θεμάτων, ο κ. Λιότσιος έλεγε ότι θα απαντήσει στη συνέχεια”, υποστήριξε άλλος συνήγορος υπεράσπισης, ενώ τρίτος, ο Μιχάλης Μιχόπουλος ζήτησε ο κ. Λιότσιος να μην διαβάσει σημειώσεις από έγγραφο το οποίο δεν περιλαμβάνεται στη δικογραφία.

“Θα ήταν και ηθικά και νομικά ανεπίτρεπτο με 104 νεκρούς να ζητούσαμε να μην καταθέσει ο κ. Λιότσιος ή να ζητήσουμε την εξαίρεσή του. Αυτό που λέμε είναι ότι δεν μπορεί να διαβάζει σημειώσεις, αλλά να τις συμβουλεύεται”.

Ο εισαγγελέας της έδρας τοποθετήθηκε, λέγοντας ότι μπορούν να συνυπάρξουν και οι δύο ιδιότητες, και του πραγματογνώμονα και του μάρτυρα, και ζήτησε να απορριφθεί η ένσταση των συνηγόρων υπεράσπισης. “Παραδεκτώς κατατέθηκαν όσα κατατέθηκαν και δεν πρέπει να διαγραφούν από τα πρακτικά”, σημείωσε και πρόσθεσε εν μέσω χειροκροτημάτων από τους συγγενείς των θυμάτων ότι ο κ. Λιότσιος “μπορεί να συμβουλεύεται σημειώσεις, όχι να διαβάζει” και ζήτησε από το δικαστήριο να επιτρέψει στο μάρτυρα για ειδικούς λόγους τη χρήση των σημειώσεων.

Στην συνέχεια, η πλευρά της υποστήριξης της κατηγορίας ζήτησε την απόρριψη του αιτήματος, σημειώνοντας ότι είναι ο σημαντικότερος μάρτυρας στη δίκη και σε μία από τις καταθέσεις του στον ανακριτή έχει καταγγείλει ότι υπέστη δολιοφθορά σε κάποιο όχημά του και ότι έχει δεχθεί απειλές.

Ωστόσο, ο Βασίλης Καπερνάρος, επισήμανε: «Ο καλύτερος μάρτυρας είναι εκείνος που συμβάλει στην εξεύρεση της αλήθειας. Εάν η πραγματογνωμοσύνη δεν τους άρεσε θα μπορούσαν να την προσβάλουν και να ζητήσουν την εξαίρεση του κ. Λιότσιου. Έρχονται σήμερα, αφού έχει καταθέσει 37 φορές ως μάρτυρας στην ανάκριση, να πουν ότι δεν είναι μάρτυρας».

Από την πλευρά της, η Ειρήνη Μαρούπα τόνισε ότι “οι αντιρρήσεις της υπεράσπισης προβλήθηκαν σε πολύ όψιμο στάδιο. Οι σημειώσεις του είναι χρήσιμες και πρέπει να κατατεθούν ως έγγραφο στο δικαστήριο για να έχουμε το περιθώριο να τις επεξεργαστούμε”.

Ακολούθησε, η τοποθέτηση συνηγόρου υπεράσπισης, ο οποίος μίλησε για “συνθήκες ποδοσφαίρου” στη δικαστική αίθουσα και ζήτησε να αποβληθούν από την αίθουσα συγγενείς θυμάτων επειδή σχολιάζουν πυροδότησε ένταση. “Κανένας στην αίθουσα δεν σέβεται τους κατηγορούμενους” είπε ο δικηγόρος με τους συγγενείς θυμάτων να φωνάζουν: “Ντροπή, εσείς δεν σέβεστε τους νεκρούς”.

Τελικά το δικαστήριο αποφάσισε ομόφωνα να επιτρέψει την εξέταση του κ. Λιότσιου και ως μάρτυρα και ως πραγματογνώμονα. Όπως είπε η πρόεδρος “το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη την κατάθεση του κ. Λιότσου και εφεξής θα χρησιμοποιεί τις σημειώσεις για την υποβοήθηση της μνήμης του, αλλά όχι για ανάγνωση”.