Το εξοπλιστικό πρόγραμμα – μαμούθ του Λιμενικού Σώματος που γίνεται μίνι Πολεμικό Ναυτικό

Με ελικόπτερα, αεροπλάνα αλλά και νέα πλοία επιπέδου κορβετών, το Λιμενικό Σώμα μεταμορφώνεται και γίνεται Ακτοφυλακή απαλλάσσοντας το Πολεμικό Ναυτικό από πολλές ευθύνες που του είχαν φορτωθεί μέχρι πρότινος.

 Του Χρήστου Μαζανίτη

 Από τα τέλη 2019, το Λιμενικό Σώμα τρέχει ένα φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 800 εκατ. ευρώ, το οποίο ξεκίνησε να υλοποιεί σταδιακά αξιοποιώντας κάθε χρηματοδοτική δυνατότητα που παρέχεται από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία της υπό ολοκλήρωση προγραμματικής περιόδου 2014-2020 [Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ), Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ), Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ)] καθώς και του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2021-2027 [Ταμεία Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (ΤΑΜΕΥ), Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας (ΕΤΘΑΥ), ΕΣΠΑ].

 Όπως επισημαίνουν τα στελέχη της ηγεσίας του Σώματος, με αυτό το ιδιαίτερα φιλόδοξο επενδυτικό πρόγραμμα καταρτίστηκε με γνώμονα την κατά προτεραιότητα θεραπεία των συστάσεων των τελευταίων αξιολογήσεων για την ορθή εφαρμογή του κεκτημένου Σένγκεν (Schengen Evaluation) και της αξιολόγησης τρωτότητας (Vulnerability Assessment) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (FRONTEX), εναρμονίζεται πλήρως με τις προτεραιότητες του Σχεδίου Δράσης του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, όπως αποτυπώνονται στο Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής (ΕΣΚυΠ) που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο,  και εξυπηρετεί τους εξής στρατηγικούς στόχους :

α) Βελτίωση της επίγνωσης της επικρατούσας κατάστασης στο θαλάσσιο πεδίο ευθύνης του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ (Maritime Domain Awareness) για τον πλέον έγκαιρο εντοπισμό περιστατικών μέσω της προμήθειας συστημάτων επιτήρησης νέας τεχνολογίας τόσο στην ξηρά όσο και επί των επιχειρησιακών μέσων.

β) Ενίσχυση της ικανότητας ανταπόκρισης του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. (response capacity) τόσο σε ταχύτητα όσο και εμβέλεια μέσω της αναβάθμισης των υφιστάμενων και της προμήθειας νέων επιχειρησιακών μέσων, διασφαλίζοντας παράλληλα την πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα του στόλου μέσω της αδιάλειπτης συντήρησης και της διάθεσης κατάλληλων υποδομών.

γ) Αναβάθμιση της ποιότητας της ανταπόκρισης από το Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ μέσω της παροχής στο προσωπικό κατάλληλης εκπαίδευσης και σύγχρονου ατομικού εξοπλισμού.

 Πλέον το ΛΣ μεταμορφώνεται ριζικά και γίνεται πραγματική Ακτοφυλακή, απαλλάσσοντας το Πολεμικό Ναυτικό από πολλές ευθύνες που είχε μέχρι πρότινος, εξοικονομώντας πλέον πόρους σε μέσα και ανθρώπινο δυναμικό.

 Σε ότι αφορά τα προγράμματα του Λιμενικού, μεταξύ άλλων, αυτά που ξεχωρίζουν είναι:

1.  Ο κλειστός διαγωνισμός προϋπολογισμού 62 εκατ. € για την ανάπτυξη του Εθνικού Συστήματος Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης (ΕΣΟΘΕ), το οποίο, όταν ολοκληρωθεί, θα διασφαλίζει την επιτήρηση σε πραγματικό χρόνο και επί 24ώρου βάσεως μεγάλου μέρους της θαλάσσιας περιοχής ευθύνης του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ, συμβάλλοντας καθοριστικά στην προστασία των εξωτερικών θαλασσίων συνόρων της Ε.Ε., στην πάταξη κάθε μορφής εγκληματικότητας καθώς και στην προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα. Το έργο θα συγχρηματοδοτηθεί από τα ΤΑΜΕΥ 2021-2027 (Μέσο Χρηματοδοτικής Στήριξης για τη Διαχείριση των Συνόρων και την Πολιτική Θεωρήσεων – ΜΔΣΘ).
2. Ολοκληρώνεται η αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών για την Επέκταση, την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του Εθνικού Συστήματος VTMIS (Vessel Traffic Monitoring and Information System), προϋπολογισμού 49 εκατ. €. Το έργο θα συγχρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ 2021-2027 (Πρόγραμμα Μεταφορές) και αποσκοπεί στην παρακολούθηση, τον έλεγχο και τη ρύθμιση της θαλάσσιας κυκλοφορίας στην ευρύτερη περιοχή 10 Λιμένων της Χώρας, βελτιώνοντας παράλληλα την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών Έρευνας και Διάσωσης καθώς και την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος.
3. Αναμένεται η υπογραφή εντός του μηνός Μαΐου της σύμβασης αξίας 3,15 εκατ. € για το Σύστημα επιτήρησης και παρακολούθησης θαλάσσιας κυκλοφορίας Βορείου Αιγαίου με συγχρηματοδότηση από το ΕΤΘΑΥ 2021-2027 (Π.Αλ.Υ.Θ). Το έργο προβλέπει την εγκατάσταση τριών (03) σταθμών αισθητήρων στην ευρύτερη περιοχή της Αλεξανδρούπολης για τον έλεγχο των προσβάσεων στο Λιμένα και την επιτήρηση της περιοχής συμπεριλαμβανομένης της νήσου Σαμοθράκης.
4. Τέθηκε σε πλήρη επιχειρησιακή λειτουργία στις 14/12/2021 η αναβάθμιση του Ελληνικού Συστήματος Δορυφορικού Εντοπισμού για αποστολές Έρευνας και Διάσωσης μέσω του οποίου η Χώρα μας συμμετέχει στο σύστημα MEOSAR του διεθνούς Προγράμματος COSPAS-SARSAT. Το σύστημα, αξίας 5,4 εκατ. €, παρέχει ακριβέστερο και ταχύτερο εντοπισμό της θέσης των σημάτων κινδύνου των ραδιοφάρων (EPIRB, ELT, PLB) για την αμεσότερη ενεργοποίηση των επιχειρησιακών μέσων προς παροχή υπηρεσιών Έρευνας και Διάσωσης για το σύνολο των μετακινούμενων δια ξηράς, θάλασσας και αέρα.
5. Ολοκληρώθηκε η διαγωνιστική διαδικασία και υπεγράφησαν οι συμβάσεις με τις αναδόχους εταιρείες για την προμήθεια συνολικά πενήντα μία (51) σταθερών και τριάντα (30) φορητών θερμικών καμερών για τα πλωτά επιχειρησιακά μέσα, συνολικού προϋπολογισμού 20,2 εκατ. € (16,4 εκατ. € από ΤΕΑ και 3,8 εκατ. € από Ε.Π.Αλ.Θ). Παράλληλα, σχεδιάζεται η προμήθεια νέων ηλεκτρο-οπτικών συστημάτων για το στόλο των έξι (06) ελικοπτέρων, προϋπολογισμού 12 εκατ. €, με συγχρηματοδότηση από το ΜΔΣΘ.
6. Υπεγράφη στις 07/04/2023 η Σύμβαση αξίας 2,27 εκατ. € για την προμήθεια τριών (03) βαν επιτήρησης εξοπλισμένα με ραντάρ και θερμική κάμερα, τα οποία συγχρηματοδοτούνται σε ποσοστό 90% από την Ειδική Δράση “Εξοπλισμός FRONTEX” του ΤΕΑ.

Σε ότι αφορά τα νέα πλοία και ταχύπλοα, ξεχωρίζουν τα εξής:

1. Από τις αρχές του 2021 έως το πρώτο τρίμηνο 2022, παρελήφθησαν τέσσερα (04) παράκτια περιπολικά πλοία άνω των 38 μ. συνολικής αξίας 53,79 εκατ. €, τα οποία συγχρηματοδοτήθηκαν σε ποσοστό 90% από την Ειδική Δράση “Εξοπλισμός FRONTEX” του ΤΕΑ. Τα εν λόγω πλοία είναι κατάλληλα εξοπλισμένα για αποστολές επιτήρησης των εξωτερικών θαλασσίων συνόρων και ειδικά διαμορφωμένα για τη διάσωση κινδυνευόντων ατόμων στη θάλασσα. Το πρώτο πλοίο έχει έδρα τον Πειραιά, το δεύτερο την Μυτιλήνη, το τρίτο τα Χανιά και το τέταρτο την Πάτρα. Κατόπιν της κατακύρωσης των αποτελεσμάτων νέου διαγωνισμού, αναμένεται η υπογραφή σύμβασης συνολικής αξίας 60 εκατ. € με τον ίδιο ανάδοχο για την προμήθεια τεσσάρων 2+2 αντίστοιχων πλοίων τα οποία συγχρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ 2014-2020 (Ε.Π. Υ.ΜΕ.ΠΕΡ.Α.Α.) και το ΜΔΣΘ.
2. Για πρώτη φορά το Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ προσέφυγε στη διαγωνιστική διαδικασία του Ανταγωνιστικού Διαλόγου για την προμήθεια 5+5 και 7+7 ταχύπλοων περιπολικών σκαφών άνω των 17,5 μ., συνολικού προϋπολογισμού 81,6 εκατ. €, τα οποία συγχρηματοδοτούνται αντιστοίχως από την Ειδική Δράση “Εξοπλισμός FRONTEX” του ΤΕΑ, το ΜΔΣΘ, και το Π.Αλ.Υ.Θ.
3. Ολοκληρώνεται η διαγωνιστική διαδικασία για την προμήθεια 20+21 ταχύπλοων περιπολικών σκαφών έως 13 μ., συνολικού προϋπολογισμού 20,5 εκατ. € με συγχρηματοδότηση από το ΤΕΑ και το ΜΔΣΘ καθώς και επιπλέον δέκα (10), προϋπολογισμού 3,4 εκατ. €, με συγχρηματοδότηση από το Ε.Π.Αλ.Θ. Επίσης, αναμένεται η προκήρυξη διαγωνισμού για την προμήθεια τεσσάρων (04) ταχυπλόων σκαφών ειδικών επιχειρήσεων-νηοψιών
4. Έχουν παραληφθεί οκτώ (08) ταχύπλοα περιπολικά σκάφη κατάλληλα διαμορφωμένα με υγειονομικό εξοπλισμό για τη διακομιδή ασθενών από νησιωτικές περιοχές και τη διάσωση τραυματιών στο θαλάσσιο πεδίο, συνολικού προϋπολογισμού 4 εκατ. € με συγχρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας (INTERREG) Ελλάδας-Κύπρου και Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (Π.Ε.Π.). Παράλληλα, προκηρύχθηκε την 28/03/2023 διαγωνισμός για την προμήθεια έντεκα (11) αντίστοιχων σκαφών, συνολικού προϋπολογισμού 6,6 εκατ. €, με συγχρηματοδότηση από το ΜΔΣΘ.
5. Έχει δρομολογηθεί η προμήθεια τουλάχιστον δύο (02) Περιπολικών Πλοίων Ανοικτής Θαλάσσης (Offshore Patrol Vessel – OPV) άνω των 80 μ., εκτιμώμενου προϋπολογισμού 90 εκατ. € έκαστο, με συγχρηματοδότηση από το ΜΔΣΘ. Τα πλοία θα διαθέτουν ελικοδρόμιο ικανό να υποδεχτεί ελικόπτερο 11 τόνων ώστε να διασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή διαλειτουργικότητα με τις Ένοπλες Δυνάμεις. Επίσης, θα φέρουν υπερσύγχρονο εξοπλισμό επιτήρησης καθώς και δύο (02) Μη Επανδρωμένα Ελικόπτερα. Για την καλύτερη προετοιμασία της Υπηρεσίας, διεξήχθησαν ενημερωτικές συναντήσεις με την αγορά (Request For Information – RFI) από τα τέλη Νοεμβρίου 2022 έως τα μέσα Μαρτίου 2023, με τη συμμετοχή άνω των τριάντα (30) οικονομικών φορέων.
6. Σχεδιάζεται η προμήθεια δέκα (10) ταχύπλοων περιπολικών σκαφών άνω των 18 μ., τύπου “Interceptor” με ταχύτητα άνω των 60 κόμβων, συνολικού προϋπολογισμού 45 εκατ. € με συγχρηματοδότηση από το ΜΔΣΘ καθώς και η προμήθεια πέντε (05) ναυαγοσωστικών σκαφών, συνολικού προϋπολογισμού 30 εκατ. € με συγχρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2021-2027 (Πρόγραμμα Μεταφορές).
7. Ολοκληρώθηκαν μέσω του ΤΕΑ οι εργασίες τακτικής συντήρησης επιπέδου W6 των κυρίων μηχανών των ΠΑΘ-060, 070, 080, συνολικής αξίας 3,21 εκατ. €. Παράλληλα, έχουν εξασφαλιστεί 15,6 εκατ. € μέσω του ΜΔΣΘ για τη συντήρηση και την τεχνική υποστήριξη των πλωτών και χερσαίων επιχειρησιακών μέσων και είναι σε εξέλιξη οι διαδικασίες για την άμεση αξιοποίηση 5,2 εκατ. € εξ αυτών.
8. Υπεγράφη, την 18/01/2023, σύμβαση αξίας 5,39 εκατ. € με συγχρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2014-2020 (Ε.Π. Υ.ΜΕ.ΠΕΡ.Α.Α.) για τη μετάβαση σε ψηφιακές τηλεπικοινωνίες και την αναβάθμιση ραδιοδικτύου και ηλεκτροναυτιλιακών οργάνων Πλωτών-Χερσαίων Μέσων του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ.
9. Ολοκληρώθηκε μέσω της NATO Support & Procurement Agency (NSPA) η διαδικασία ανάθεσης σε αναδόχους της εν συνεχεία υποστήριξης του στόλου των εναερίων μέσων (αεροπλάνα και ελικόπτερα) με χρηματοδότηση από τον τακτικό προϋπολογισμό. Παράλληλα, με συγχρηματοδότηση από το ΜΔΣΘ, έχει σχεδιαστεί η πλήρης αποκατάσταση και αναβάθμιση (mid-life upgrade) του στόλου των έξι (06) ελικοπτέρων Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ, συνολικού προϋπολογισμού 26,27 εκατ. €, έχει προβλεφθεί η κατασκευή υποστέγου αεροσκαφών προϋπολογισμού 6 εκατ. €, ενώ στις 13/04/2023 ανακοινώθηκε η έναρξη ενημερωτικών συναντήσεων με την αγορά για την προμήθεια δύο (02) αεροπλάνων θαλάσσιας επιτήρησης.

Χρήστος Μαζανίτης

enikos.gr