«Έφοδος» της Ακροδεξιάς στις Ευρωεκλογές – Διεκδικούν τουλάχιστον το 25% του νέου Κοινοβουλίου

Κάθε πέντε χρόνια, οι κεντρικές ηγεσίες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης φρικάρουν για τα αποτελέσματα που θα βγάλει η ευρωκάλπη με την άνοδο ριζοσπαστικών και λαϊκιστικών κομμάτων.

Στη συνέχεια όμως, ο κίνδυνος απομακρύνεται καθώς οι παραδοσιακές κεντροαριστερές και κεντροδεξιές δυνάμεις που έχτισαν την Ευρωπαϊκή Ένωση καταφέρνουν να επικρατήσουν και να κρατήσουν τα ριζοσπαστικά κόμματα σε απόσταση.

Ας μην βιαζόμαστε όμως αυτήν την φορά, προειδοποιεί το Politico.

To 2024, oι δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα κύμα της εθνικιστικής δεξιάς και ακροδεξιάς μεγαλύτερο και πιο τολμηρό, με την πιο άσχημη πρόγνωση να θέλει τα ακραία αυτά κόμματα να κερδίζουν σχεδόν το 1/4 των εδρών στο Ευρωκοινοβούλιο στις επικείμενες εκλογές.

Ακόμα κι αν η κεντροδεξιά -προς το παρόν αναμένεται να έρθει πρώτη στις εκλογές- αρνηθεί να σχηματίσει κυβερνητικό συνασπισμό με ολοένα πιο ισχυρά περιθωριακά κόμματα, υπάρχει ακόμα μια σημαντική πιθανότητα η ακροδεξιά, για πρώτη φορά, να μπορέσει να επηρεάσει την πολιτική ατζέντα της Ευρώπης. Αυτό θα της επιτρέψει να απειλήσει τις ιερές αξίες της ΕΕ για το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα, και να μπλοκάρει ή ακόμα και να ανατρέψει σημαντικούς νόμους για την πράσινη ανάπτυξη και το κλίμα.

«Θα δούμε μια πραγματικά σημαντική στροφή προς τα δεξιά», δήλωσε ο Simon Hix, καθηγητής συγκριτικής πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο στο Politico, αναφερόμενος στις εκλογές του Ιουνίου, όταν 400 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν δικαίωμα ψήφου για να στείλουν 720 εκπροσώπους στις Βρυξέλλες.

Ο Hix προβλέπει ότι η ακροδεξιά ομάδα Identity & Democracy (ID) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η έκτη μεγαλύτερη από τις επτά, θα κερδίσει 40 έδρες τον Ιούνιο, πράγμα που σημαίνει ότι η ομάδα θα μπορούσε να έχει 98 ευρωβουλευτές, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση που καταλαμβάνουν επί του παρόντος οι Φιλελεύθεροι. Είναι αυτή η ευρωομάδα στην οποία ανήκουν ήδη το ακροδεξιό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» και η Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν.

Στη συνέχεια, εάν η τρέχουσα πέμπτη μεγαλύτερη ομάδα, η 67-μελής δεξιά ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) — η στέγη του Πολωνικού κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) και των κυβερνώντων στην Ιταλία Brothers of Italy — επίσης αυξάνεται κατά περίπου 18 έδρες, με τον Simon Hix να προβλέπει ότι θα μπορούσε να γίνει η τέταρτη μεγαλύτερη ομάδα στο Κοινοβούλιο, ξεπερνώντας τόσο τους Πράσινους όσο και τους Φιλελεύθερους.

Μεταξύ αυτών των προβλέψεων βρίσκονται και οι 12 ευρωβουλευτές του κόμματος Fidesz του Βίκτορ Όρμπαν που είναι πολιτικά άστεγοι επομένως, μαζί με τις ομάδες ECR και ID θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν το 25% των εδρών στο επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σύμφωνα με δημοσκόπηση που διενεργήθηκε απο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.

Σύμφωνα με ιταλικά μέσα ενημέρωσης, οι Ούγγροι ευρωβουλευτές θα ενταχθούν στην ομάδα του ECR που ανήκει και το κόμμα της Μελόνι. Η κίνηση αυτή, γράφει το μέσο, θα διογκώσει τις τάξεις του ECR και είναι κάτι στο οποίο είναι επίσης ανοιχτοί οι Πολωνοί εθνικιστές, που κυριαρχούν στην ομάδα από τότε που αποχώρησαν οι Βρετανοί συντηρητικοί . «Εάν υπάρξει αίτηση (σ.σ. από το Fidesz) μετά τις εκλογές, θα χαρούμε να διαπραγματευτούμε και να δούμε», δήλωσε ο εκπρόσωπος της ομάδας ECR Michael Strauss.

Μιλώντας για το ECR και το ID, ο υπουργός του Γραφείου Πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Gergely Gulyás είπε αυτή την εβδομάδα: «Βλέπω μια ρεαλιστική ευκαιρία για αυτές τις δύο παρατάξεις να γίνουν μαζί η ισχυρότερη φατρία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο».

Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει την πολιτική που θα προκύψει από τα όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΕ για τα επόμενα πέντε χρόνια, αναφέρει το Politico.

Ανώτερος αξιωματούχος της μεγαλύτερης ομάδας στο Κοινοβούλιο, του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) , δήλωσε: «Ακόμη και αν έχετε την τρέχουσα πλειοψηφία στο επόμενο Κοινοβούλιο, νομίζω ότι η δυναμική έχει αλλάξει δραματικά σε σχέση με όλο το κοινοβουλευτικό έργο που πρέπει να γίνει, αλλά και με κορυφαίες δράσεις». Ο αξιωματούχος, όπως και ορισμένοι από αυτούς που αναφέρονται σε αυτό το κομμάτι, ζήτησε ανωνυμία για να μιλήσει με ειλικρίνεια.

Για παράδειγμα, μια αύξηση της εκπροσώπησης της δεξιάς πτέρυγας θα μπορούσε να καταστήσει δύσκολη τη διαδικασία έγκρισης του κοινοβουλίου για την επανεκλογή της νυν κεντροδεξιάς προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για δευτερη θητεία.

Τον Δεκέμβριο, το POLITICO ανέφερε ότι σε σχεδόν δώδεκα ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Γερμανίας, σκληροπυρηνικά αντιμεταναστευτικά κόμματα, μερικά από αυτά πιο ακραία από τον Geert Wilders της Ολλανδίας, βρίσκονται επί του παρόντος στην κορυφή των δημοσκοπήσεων ή σχεδόν στη δεύτερη θέση.

Επί δεκαετίες, οι ψηφοφόροι έχουν εγκαταλείψει τα κυρίαρχα κόμματα σε όλη την Ευρώπη καθώς αγωνίζονται απέναντι στις πολλαπλές κρίσεις κόστους ζωής, ένα μεγάλο οικονομικό κραχ, εκατομμύρια πρόσφυγες που περνούν τα ανατολικά και νότια σύνορά της ηπείρου, τρομοκρατικές επιθέσεις σε μεγάλες πρωτεύουσες και μια ενεργειακή κρίση εν μέσω ενός στάσιμου πολέμου. Και παρόλα αυτά, ήταν σε θέση να αποκρούσουν την απειλή κάθε εκλογές.

Ακόμα κι αν σύμφωνα με τις τρέχουσες προβλέψεις, όπως αυτες που κάνει ο Simon Hix, οι τρεις κεντρώες ομάδες θα εξακολουθούσαν να έχουν την πλειοψηφία —αν και με 30 έδρες λιγότερες— αυτό δεν σημαίνει όμως ότι η ακροδεξιά επιρροή δεν θα αυξηθεί. Και απομένουν ακόμη τέσσερις μήνες μέχρι τις εκλογές.

Όλα τα βλέμματα στην κεντροδεξιά

Προσωπικότητες των Βρυξελλών που κινούνται κοντά στην ακροδεξιά τρίβουν τα χέρια τους μπροστά στην προοπτική να μπορούν να ασκούν περισσότερη εξουσία σε θέματα όπως η μετανάστευση, η κλιματική αλλαγή στο κοινοτικό σώμα της Ε.Ε.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εμπόδιζε πάντα μέλη της ακροδεξιάς από το να κατέχουν θέσεις με επιρροή στο Κοινοβούλιο, όπως προεδρία επιτροπών, συμμετοχή σε διαπραγματεύσεις ή συνεδρίαση στο προεδρείο κορυφαίων ευρωβουλευτών που ασχολούνται με τις εσωτερικές υποθέσεις του οργάνου και τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ του ετήσιου προϋπολογισμού της Ε.Ε.

Βασικοί παίκτες όμως πλέον σχεδιάζουν να διχάσουν τις κύριες ομάδες απομακρύνοντας την κεντροδεξιά από τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους.

Ο αρχηγός της ομάδας ID (σ.σ. ακροδεξιά ομάδα του ευρωκοινοβουλίου) Marco Zanni, ένας Ιταλός πολιτικός από τη Λίγκα του Σαλβίνι, είπε ότι είναι μια τακτική που έχει ήδη λειτουργήσει τους τελευταίους μήνες.

«Αυτό που έγινε για τη μετανάστευση, ό,τι έγινε σε ορισμένους φακέλους για την Πράσινη Συμφωνία είναι το αποτέλεσμα αυτής της πίεσης που ασκήσαμε στην κεντροδεξιά να αλλάξει θέση και να κάνει αυτή τη σύμβαση με την αριστερά λιγότερο συγκεκριμένη και λιγότερο θεσμική», είπε.

Ο επικεφαλής του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ είπε στο POLITICO ότι η ομάδα έχει τραβήξει μια κόκκινη γραμμή ενάντια σε αυτό που αποκαλεί την αντιευρωπαϊκή ριζοσπαστική δεξιά. «Οι τρεις αρχές μου που έχω ορίσει ως ηγέτης του κόμματος είναι: Όλοι οι εταίροι μας πρέπει να είναι υπέρ της Ευρώπης, να είναι υπέρ της Ουκρανίας να είναι υπέρ του κράτους δικαίου», είπε.

Αλλά το ΕΛΚ έχει αντιμετωπίσει επιθέσεις εδώ και μήνες από Σοσιαλιστές, Φιλελεύθερους και Πράσινους για φλερτ με κόμματα που βρίσκονται στα δεξιά τους. Απογοητευμένοι από τα χρόνια που οι αριστερές ομάδες συνάπτουν συμφωνίες χωρίς αυτές, ορισμένοι στο ΕΛΚ θα μπορούσαν να μπουν στον πειρασμό να συνεργαστούν με δεξιά κόμματα ακόμη και χωρίς να συνάψουν επίσημες συμφωνίες συνασπισμού.

Απέρριψε ωστόσο κάθε πιθανότητα συνεργασίας με ακροδεξιά κόμματα, αναφέροντας συγκεκριμένα το Ευρωσκεπτικιστικό Κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS) της Πολωνίας στο ECR, την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) της ID και την Εθνική Συσπέιρωση της Γαλλίας (RN).

Οι ακροδεξιοί ευρωβουλευτές, όπως όλα δείχνουν θέλουν να δουλέψουν σε μια κατεύθυνση που θα άρει το μακροχρόνιο τείχος προστασίας που τόσα χρόνια τους εμποδίζει από το να ασκούν εξουσία ή έστω να έχουν κάποια επιρροή στα θεσμικά όργανα της Ε.Ε.

Ο Maximilian Krah, ένας ακροδεξιός Γερμανός ευρωβουλευτής, ηγείται της λίστας για το AfD, το οποίο αναμέναται να διογκωθεί στο επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

«Θέλω να ξεφύγω από τον υγειονομικό κλοιό και θέλω να χρησιμοποιήσω τις ευκαιρίες αυτού του Κοινοβουλίου με εποικοδομητικό τρόπο», είπε, αναφερόμενος στην αρχή του τείχους προστασίας σύμφωνα με την οποία τα δημοκρατικά κόμματα συμφωνούν να μην συνεργάζονται με αντιδημοκρατικές δυνάμεις. «Δεν είμαι εδώ για να καταστρέψω».

Η ασυνεννοήσια της ακροδεξιάς

Αυτό που δίνει ωστόσο αισιοδοξία στις προοδευτικές και φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις είναι πως η ακροδεξιά φαίνεται να μην μπορεί να συνεννοηθεί.

Για παράδειγμα, η Εναλλακτική για τη Γερμανία έχει διαφωνίες ακόμα και ανάμεσα στα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Όσοι ανήκουν στο πιο παλιό τμήμα του φάσματος δεν βλέπουν τα πράγματα με την ίδια ματιά όπως τα βλέπει η νέα δεξιά πτέρυγα του κόμματος.

Η ομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία (ΙD) —από τη φύση της, που αποτελείται από εθνικιστές— δεν αποτελεί μια καλολαδωμένη μηχανή, και ίσως σκοπίμως, καθώς έτσι δίνεται η δυνατότητα σε κάθε εθνικιστικό κόμμα ενός κράτους μέλους να πρέπει να αποφασίσει πώς θα ψηφίσει.

«Η ομάδα ID είναι η πιο αποκεντρωμένη ομάδα από όλες», δήλωσε ο Tobias Teuscher, αναπληρωτής γενικός γραμματέας των ομάδων.

Την περασμένη εβδομάδα, η επικεφαλής της ακροδεξιάς Εθνικής Συσπείρωσης Μαρίν Λεπέν επέκρινε τους Γερμανούς ομολόγους της ότι ήταν υπερβολικά ακραίοι σχετικά με τα σχέδια απέλασης εκατομμυρίων ανθρώπων που συζητήθηκαν σε συνέδριο και αποκαλύφθηκαν από δημοσιογράφους. Αναρωτήθηκε εάν θα μπορούσαν να παραμείνουν στην ίδια ομάδα σε επίπεδο ΕΕ.

Ένα μεγάλο σχέδιο συγχώνευσης της ομάδας ID με τους ευρωβουλευτές του ECR και του Orbán —οι οποίοι εκδιώχθηκαν από το ΕΛΚ το 2021— απέτυχε κατά τη διάρκεια αυτής της κοινοβουλευτικής περιόδου, την οποία ο επικεφαλής της ομάδας ID Zanni περιέγραψε ως πιθανή «αλλαγή του παιχνιδιού».

Όρμπαν, Μελόνι, Βίλντερς;

Δεν πρόκειται μόνο για έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που αποτελείται από τους αρχηγούς κυβερνήσεων του μπλοκ, κατευθύνει την πολιτική κατεύθυνση του μπλοκ και κατευθύνει την ισχυρή Κομισιόν που προτείνει νέους νόμους. Γύρω από το τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υπάρχουν ήδη η ακροδεξιά πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, ο ισχυρός άνδρας της Ουγγαρίας Βικτορ Όρμπαν και ο λαϊκιστής Σλοβάκος σύμμαχός του Ρόμπερτ Φίτσο. Ο Γκέερτ Βίλντερς προσώρας διαπραγματεύεται για να σχηματίσει έναν κυβερνητικό συνασπισμό στην Ολλανδία μετά την εκλογική νίκη του.

«Στο μέλλον θέλουμε να έχουμε εκπροσώπους του κόμματος ID στο Συμβούλιο», είπε ο Ζanni.

Ένας διπλωμάτης της ΕΕ είπε ότι αυτή η τάση είναι «κάτι που πρόκειται να παραμείνει και που μπορεί να έχει εκτεταμένες συνέπειες, ίσως όχι τόσο τώρα, χρειάζεται χρόνος […] περισσότερο [μακροπρόθεσμα]».

«Αυτή τη φορά δεν θα είναι εύκολο να απορρίψουμε τα κέρδη της ακροδεξιάς, η εντύπωση είναι ότι κάτι καινούργιο αρχίζει να δημιουργείται», πρόσθεσε ο διπλωμάτης της ΕΕ.

ieidiseis.gr

AP Photo