Ερωτήματα για τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ – Μεγάλες οι ανάγκες του Στόλου

Μετά από παλινωδίες χρόνων φαίνεται ότι βγαίνει καταρχάς «λευκός καπνός» στο θέμα εκσυγχρονισμού των 4 φρεγατών ΜΕΚΟ, κλάσης ΥΔΡΑ. Μόνο που ο δρόμος είναι στρωμένος με αγκάθια, αφού υπάρχουν ερωτήματα που αν δεν διευκρινιστούν άμεσα, μπορούν να τινάξουν το πρόγραμμα στον αέρα.

Του Χρήστου Μαζανίτη

Όπως αποκαλύψαμε με λεπτομέρειες στο enikos.gr, στις αρχές τις Μεγάλης Εβδομάδας πραγματοποιήθηκε στο ελληνικό πεντάγωνο σύσκεψη υπό τον Γενικό Γραμματέα του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, Αντώνη Οικονόμου, τον Αρχηγό ΓΕΝ, επιτελείς του Πολεμικού Ναυτικού κι εκπροσώπους της ολλανδο-γερμανικής κοινοπραξίας, που προκρίνεται από το ΠΝ να αναλάβει το πρόγραμμα.

Ένα έργο που έπρεπε να είχε γίνει από τα μέσα της περασμένης δεκαετίας κι έρχονται τώρα, μετά από σειρά αναβολών να εκτελέσουν, με το κόστος όμως να έχει ανέβει σημαντικά.

Πρόκειται για τα πλοία ΥΔΡΑ, ΣΠΕΤΣΑΙ, ΨΑΡΑ, ΣΑΛΑΜΙΣ, με το πρώτο να έχει παραληφθεί από το ΠΝ το 1992 και το τελευταίο το 1998. Η ΥΔΡΑ ναυπηγήθηκε στην Γερμανία και οι υπόλοιπες 3 στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά.

Το πόσο σημαντικά είναι τα πλοία για τον Στόλο καταγράφεται από το πρόσφατο γεγονός της παρουσίας της φρεγάτας ΥΔΡΑ στην Ερυθρά Θάλασσα, η οποία στα τέλη του μήνα αναμένεται να επιστρέψει, με την ΨΑΡΑ να την διαδέχεται.

Και μπορεί η Ελλάδα να βρίσκεται εν αναμονή παραλαβής των φρεγατών FDI – Belharra την διετία 2025 – 2026, όμως η πλήρης επιχειρησιακή τους ένταξη στο δυναμικό του στόλου θα γίνει το 2028, οπότε και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η αναβάθμιση των πρώτων δύο FDI (ΚΙΜΩΝ – ΝΕΑΡΧΟΣ) στο επίπεδο της τρίτης (ΦΟΡΜΙΩΝ).

Η δομή δυνάμεων, που έχει εγκριθεί από το ΚΥΣΕΑ, προβλέπει την παρουσία 12 φρεγατών στον Στόλο, και με δεδομένο ότι οι εννιά 50χρονες “S” πλέον έχουν φτάσει στη δύση του επιχειρησιακού τους βίου, και το απαγορευτικό – λόγω δημοσιονομικών περιθωρίων – περιθώριο ναυπήγησης επιπλέον φρεγατών άμεσα, καθιστούν τον εκσυγχρονισμός των ΜΕΚΟ αδήριτη ανάγκη.

Το κόστος

Στην σύσκεψη, σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες του enikos.gr, υπήρξε μία καταρχήν συμφωνία ως προς το κόστος, το οποίο θα έχει ως ταβάνι τα 800 εκατ. ευρώ. Όμως, ανέκυψε σειρά θεμάτων, για τα οποία ζητήθηκαν διευκρινίσεις.

Η κοινοπραξία εισηγήθηκε η εκτέλεση των έργων να μην πραγματοποιηθεί στον Σκαραμαγκά (που έχτισε τα πλοία), ούτε στην Ελευσίνα (που έδωσαν προσφορά κατά 40 εκατ. φθηνότερη, ενώ μετά την είσοδο των Αμερικανών και το σύμφωνο συνεργασίας με τους Ιταλούς της Fincantieri έχουν κατασκευαστεί νέες υποδομές κι είναι σε εξέλιξη επιπλέον επενδύσεις δεκάδων εκατ.) αλλά στα ναυπηγεία Σαλαμίνας (που πρόσφατα παρέδωσαν στα γαλλικά ναυπηγεία τμήματα των φρεγατών Belharra).

Ερωτήματα και προβληματισμοί

Οι προβληματισμοί που τέθηκαν από το πεντάγωνο συνίστανται στην απουσία βασικών υποδομών εκτέλεσης των έργων στα ναυπηγεία που προκρίνει η κοινοπραξία, όπως για παράδειγμα η έλλειψη δεξαμενής, που απαιτείται για την ανέλκυση του πλοίου, προκειμένου να πραγματοποιηθούν όλες οι εργασίες.

Το γεγονός ότι ζητήθηκε περίοδος χάριτος 18 μηνών προκειμένου να δημιουργηθούν οι απαραίτητες υποδομές, με το ελληνικό δημόσιο να έχει δώσει προκαταβολές για ένα έργο που θα ξεκινήσει μετά, προκάλεσε τον έντονο προβληματισμό στο υπουργείο.

Κι αυτό διότι κάτι τέτοιο εγκυμονεί κινδύνους να καταγγελθεί η διαδικασία από τα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. ως θεσμικά ασυμβίβαστος παράγοντας, που προκαλεί στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό, με το ερώτημα της ωμής παρέμβασης – νόθευσης του ανταγωνισμού. Νομικοί κύκλοι εξηγούν στο enikos.gr ότι θα πρέπει σε κάθε τέτοια διαδικασία να υπάρχουν οι απαραίτητες – πιστοποιημένες υποδομές, διαφορετικά δημιουργούνται συνειρμοί, με «θολές» υποθέσεις και σενάρια.

Σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα που παρουσιάστηκαν στην σύσκεψη, μετά τους 18 μήνες κι εφόσον λάβουν την απαραίτητη πιστοποίηση τα ναυπηγεία θα ξεκινήσουν οι εργασίες εκσυγχρονισμού, οι οποίες θα διαρκέσουν έως 70 μήνες. Μάλιστα συμφωνήθηκε να επαναληφθεί η συνάντηση το άμεσο χρονικό διάστημα.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι εάν τρέξουν με διαδικασίες εξπρές όλα τα στάδια και υπογραφεί σύμβαση ως τα τέλη Ιουνίου (εκτιμάται ότι δεν πρόκειται να γίνει πριν από το τέλος του έτους) το ΠΝ θα παραλάβει την τελευταία του φρεγάτα στα τέλη του 2031.

Σε ό,τι αφορά τη φύση του εκσυγχρονισμού, από τα 600 εκατ. που αρχικά υπολογίστηκε έφτασε μετά τις καθυστερήσεις και τις ανατιμήσεις που υπάρχουν στα 800 και περιληπτικά περιλαμβάνει σύστημα μάχης – με το TACTICOS να είναι το επικρατέστερο – νέο Radar 3D AESA και integration.

Δεν περιλαμβάνονται μέσα στην τιμή η αναβάθμιση του πυροβόλου των 127mm, η αναβάθμιση των Phalanx ή αντικατάσταση των 4 από τα 8 με RAM, όπως και η εισαγωγή του νέου βλήματος ESSM2, στο οποίο το Πολεμικό Ναυτικό συμμετέχει με υποκατασκευαστικό έργο κι έχει δικαιώματα εξαγωγής. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει ξεχωριστή σύμβαση γι’ αυτά με επιπλέον κόστος περίπου 200 εκατ, ανεβάζοντας τον συνολικό προϋπολογισμό στο 1 δις.

Κι αν τα χρήματα φαίνονται πολλά, οι γνώστες του προγράμματος επισημαίνουν ότι μετά την αναβάθμιση θα υπάρχουν 4 ολοκαίνουρια πλοία, έτοιμα να ανταποκριθούν στις σύγχρονες προκλήσεις.

Όμως, οι ανάγκες του ΠΝ, μετά την δεκαετή κρίση, είναι μεγάλες αφού ακολουθούν για αναβάθμιση οι 7 πυραυλάκατοι κλάσης ΡΟΥΣΣΕΝ, τα 4 υποβρύχια ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ ενώ πρέπει να προγραμματιστεί.

enikos.gr