Πτυχία ΤΕΙ: Οι προτάσεις των φορέων για την αντιστοίχηση των πτυχίων με τα ΑΕΙ

Την «άκρη του νήματος» μετά την «πανεπιστημιοποίηση» των ΤΕΙ προσπαθούν να βρουν Επιστημονικές Ενώσεις και φορείς αποφοίτων και φοιτητών Ανωτάτων Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της χώρας.

«Η κατάργηση των Ανώτατων Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Τ.Ε.Ι.) της χώρας δημιούργησε δυσεπίλυτα προβλήματα στους απόφοιτους και τους φοιτητές των καταργηθέντων τμημάτων» λένε οι εκπρόσωποι των φορέων. Το «κουβάρι» περιπλέκεται περισσότερο καθώς τα προβλήματα αυτά προστέθηκαν στα ήδη υπάρχοντα, όπως συσσωρεύτηκαν διαχρονικά «εξαιτίας των παραλείψεων και των δισταγμών των κυβερνήσεων, από την ίδρυση των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Τ.Ε.Ι.) έως σήμερα». Οι πτυχιούχοι που βρίσκονται μπροστά σε ένα θολό τοπίο για τα πτυχία τους ζητούν αντιστοίχιση πτυχίων Τμημάτων Τ.Ε.Ι. με πτυχία που χορηγούν τετραετούς φοίτησης Τμήματα Πανεπιστημίων.

Το σύνολο των προβλημάτων οδήγησε στη συνεργασία σχεδόν του συνόλου των Επιστημονικών Ενώσεων, Συλλόγων Αποφοίτων και Φοιτητικών Συλλόγων Τεχνολογικού Τομέα. Ο μοναδικός στόχος της συνέργειας αυτής, όπως λένε οι εκπρόσωποι των φορέων είναι «η αυτοδίκαιη σύνδεση των Πτυχιούχων των καταργηθέντων Ιδρυμάτων και Τμημάτων του Ανώτατου Τεχνολογικού Τομέα (Τ.Ε.Ι.) με τα Πανεπιστήμια και Πανεπιστημιακά Τμήματα, ίδιου, όμοιου, συναφούς ή σχετικού επιστημονικού πεδίου, όπως ακριβώς έχει συμβεί στο παρελθόν σε όμοιες ή και αντίστοιχες περιπτώσεις».

Πώς ξεκίνησε η ιστορία

Η κατάργηση της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ιδρυμάτων του Τεχνολογικού Τομέα (εκτός Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.) με τη νομοθεσία που υιοθετήθηκε για τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) μετά το 2018, οδήγησε στη δημιουργία Πανεπιστημιακών Τμημάτων που απορρόφησαν το επιστημονικό πεδίο των καταργηθέντων Τεχνολογικών Τμημάτων. Σε αυτή την περίπτωση, η κατάργηση αφορούσε Τμήματα Α.Ε.Ι. Τεχνολογικού Τομέα και η ίδρυση αφορούσε Τμήματα Α.Ε.Ι. Πανεπιστημιακού Τομέα. Η περίπτωση αυτή είναι απολύτως ταυτόσημη με την περίπτωση των Σχολών «Ανώτατη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών» (Α.Σ.Ο.Ε.Ε.), «Ανώτατη Βιομηχανική Σχολή Πειραιά» (Α.Β.Σ.Π.), «Πανελλήνιου Συνδέσμου Προσωπικού Ελιγμών» (Π.Σ.Π.Ε.), «Χαροκόπεια Σχολή Οικιακής Οικονομίας» (ΧΑ.Σ.Ο.Ο.), «Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή» (Α.Γ.Σ.) και «Ανώτατη Γεωπονική Σχολή Αθηνών» (Α.Γ.Σ.Α.) της δεκαετίας 1980 που εντάχθηκαν στην Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, Ιδρύματα και Σχολές Α.Ε.Ι. μη πανεπιστημιακές, μετατράπηκαν σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα με ανάλογη διάρθρωση. Οι απόφοιτοι και οι φοιτητές των Τμημάτων που καταργήθηκαν ακολούθησαν με νομοθετικές ρυθμίσεις (μεταβατικές διατάξεις και Προεδρικά Διατάγματα) τα νέα Τμήματα στα Ιδρύματα που δημιουργήθηκαν, χωρίς εμπόδια. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και ανακατατάξεις σπουδών σε σχολές Πανεπιστημίων που από τριετείς έγιναν τετραετείς και αργότερα πενταετείς. Σε κάποιες περιπτώσεις διασπάστηκαν σε δύο ή περισσότερα επιστημονικά πεδία (πολυτεχνικές, γεωπονικές, φυσιογνωστικές) ή μετατράπηκαν από σχολές σε Πανεπιστήμια (γεωπονικές). Το 1970 με τον Νόμο 652/29-8-70 ιδρύθηκαν Κέντρα Ανωτέρας Τεχνικής Εκπαίδευσης (Κ.Α.Τ.Ε.) και η Ανωτέρα Σχολή Τεχνολόγων Γεωπονίας (Α.Σ.ΤΕ.Γ.), αργότερα το 1977 τα Κ.Α.Τ.Ε. με τον νόμο 576 μετονομάζονται σε Κέντρα Ανωτέρας Τεχνικής και Επαγγελματική Εκπαίδευσης (Κ.Α.Τ.Ε.Ε.) χωρίς σημαντικές αλλαγές σε ότι αφορά τη λειτουργία των διαφόρων σχολών και τμημάτων που ανήκαν στην επαγγελματική εκπαίδευση. Με την κατάργησή τους, οι φοιτητές και απόφοιτοί τους εντάχθηκαν μέσα από νομοθετικά καθορισμένες διαδικασίες, Προεδρικά Διατάγματα (Π.Δ.) στα νέα Τμήματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που Ιδρύθηκαν στην Τριτοβάθμια Τεχνολογική Εκπαίδευση και πλέον θεράπευαν επιστημονικά αντικείμενα. Καταργήθηκαν οι Εθνικές Ακαδημίες Σωματικής Αγωγής (Ε.Α.Σ.Α.) (τριετούς φοιτήσεως μη ανώτατες) και εντάχθηκαν στα Τμήματα Φυσικής Αγωγής των Πανεπιστημίων (τετραετούς φοιτήσεως). Η περίπτωση των Ε.Α.Σ.Α. έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς ενώ στην αρχή ιδρύθηκαν με τριετή διάρκεια και πρόθεση να είναι Α.Ε.Ι., αυτό δεν έγινε δυνατό, καθώς το Σύνταγμα (αρ. 16)ορίζει ότι η Ανώτερη Εκπαίδευση αφορά σε σπουδές έως τρία έτη.

Για την περίπτωση των αποφοίτων των Ε.Α.Σ.Α., δικαίως ορίσθηκαν νομοθετικές προϋποθέσεις αναβάθμισης του πτυχίου τους με τα πτυχία των Τμημάτων Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (Τ.Ε.Φ.Α.Α.) των Πανεπιστημίων, μέσα από μικρό αριθμό μαθημάτων που αναφέρθηκαν σαφώς σε νόμο. Καταργήθηκαν οι Παιδαγωγικές Ακαδημίες διετούς φοίτησης και εντάχθηκαν στα Παιδαγωγικά Τμήματα των Πανεπιστημίων. Ομοίως, όπως συνέβη με τις σχολές Εθνικής Ακαδημίας Σωματικής Αγωγής (Ε.Α.Σ.Α.), οι απόφοιτοι Δάσκαλοι πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ορίσθηκε νομοθετικά ότι είχαν την επιλογή να ακολουθήσουν τη διαδικασία αναβάθμισης του πτυχίου τους μέσω σεμιναρίων που θα διοργάνωναν τα νέα Πανεπιστημιακά Παιδαγωγικά Τμήματα.

Στις παραπάνω περιπτώσεις, οι απόφοιτοι που δεν θέλησαν να ακολουθήσουν την διαδικασία ισοτίμησης του πτυχίου τους με τα Ανώτερα Πανεπιστημιακά Πτυχία, δεν αντιμετώπισαν προβλήματα στην άσκηση του επαγγέλματος τους και είχαν ανάλογα επαγγελματικά δικαιώματα με τα Ανώτερα Πανεπιστημιακά Πτυχία. Επιπρόσθετα, η εμπειρία των συγκεκριμένων αποφοίτων, βοήθησε στην ποιοτική διδασκαλία και εφαρμογή στην πράξη των διδαχθέντων του εκάστοτε εκπαιδευτικού ιδρύματος και στην ομαλή ένταξη των νέων πτυχιούχων των Πανεπιστημιακών τμημάτων στο επάγγελμα που αντιπροσωπεύουν .

Σήμερα στην περίπτωση των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων (Τ.Ε.Ι.), δεν γίνεται αναφορά σε κατώτερες των Πανεπιστημίων Σχολές, αλλά γίνεται αναφορά σε σειρά νόμων, με αναδρομική ισχύ που καμία κυβέρνηση δεν αμφισβήτησε μέχρι το2018, σε Ιδρύματα Ανώτατου Τεχνολογικού Τομέα ισότιμα των Πανεπιστημίων και με ρόλο κυρίως την εφαρμοσμένη έρευνα, χωρίς όμως κανένας να απαγορεύει την πραγματοποίηση πρωτογενούς έρευνας. Τα Τ.Ε.Ι. με τον Ν.2916 αναδρομικά αναγνωρίστηκαν ως Α.Ε.Ι., καθώς όλα τα Τμήματα κάλυπταν σπουδές διάρκειας 7 – 8 εξαμήνων. Όλοι οι απόφοιτοι, από την ίδρυσή τους (Ν.1404/1983) μέχρι και την κατάργησή τους, το 2018,είχαν το δικαίωμα να προχωρήσουν σε σπουδές επιπέδου δεύτερου καιτρίτου κύκλου σπουδών, μεταπτυχιακών, διδακτορικών και μεταδιδακτορικών σπουδών.

Η νομοθεσία που θεσπίστηκε μετά το 2018 οδήγησε στην κατάργηση του Τεχνολογικού τομέα των Α.Ε.Ι.. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε ήταν η απορρόφηση ή συγχώνευση Τ.Ε.Ι. από Πανεπιστήμια ή η κατάργηση Τ.Ε.Ι. και η ίδρυση Πανεπιστημίου στη θέση τους.

Οι πτυχιούχοι των καταργηθέντων Τ.Ε.Ι. δεν «συνδέθηκαν» με τα νέα συναφή ή ομοειδή τμήματα Πανεπιστημίων μέσω μεταβατικών διατάξεων – γεγονός που θα τους έδινε το δικαίωμα να ακολουθήσουν διαδικασίες αντιστοίχισης του ανώτατης τεχνολογικής εκπαίδευσης πτυχίου τους με πτυχίο πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Δυστυχώς, κατά προκλητικό και αναίσχυντο τρόπο για τα ελληνικά και διεθνή δεδομένα, η ισχύουσα νομοθεσία δεν προβλέπει διέξοδο για τους πτυχιούχους Τ.Ε.Ι., με αποτέλεσμα να τους ωθεί στις κατατακτήριες εξετάσεις ώστε να σπουδάσουν για δεύτερη φορά στις σχολές από τις οποίες αποφοίτησαν. Επιπροσθέτως, επισημαίνεται και η περίπτωση της μη ένταξης των εν ενεργεία φοιτητών Τ.Ε.Ι. που έχουν υπερβεί τα ν+2 έτη σπουδών στα νέα Πανεπιστημιακά Τμήματα. Ο περιορισμός του μέγιστου χρόνου φοίτησης ν+2 είχε θεσπιστεί με το Ν.4011, ο νόμος αυτός καταργήθηκε το 2015 για όλους τους εν ενεργεία φοιτητές, αλλά χρησιμοποιήθηκε μόνο για την περίπτωση των εν ενεργεία φοιτητών Τ.Ε.Ι. όταν καταργήθηκαν τα Τ.Ε.Ι .Αθηνών και Πειραιά και μετέπειτα στις περιπτώσεις κατάργησης Τεχνολογικών Ιδρυμάτων, ώστε να μην υπάρξει αυτόματη σύνδεση με τα νεοϊδρυθέντα Πανεπιστημιακά Τμήματα.

Τι ζητούν οι φορείς

Αντιστοίχιση πτυχίων Τμημάτων Τ.Ε.Ι. με πτυχία που χορηγούν τετραετούς φοίτησης Τμήματα Πανεπιστημίων. Για τα καταργηθέντα τμήματα Τ.Ε.Ι. τετραετούς φοίτησης με όμοια και προϋπάρχοντα τμήματα Πανεπιστημίου, προτείνεται η αυτόματη αντιστοίχιση των παλαιών τμημάτων Τ.Ε.Ι. με τα αντίστοιχα πανεπιστημιακά τμήματα.

Για τα καταργηθέντα τμήματα Τ.Ε.Ι. τα οποία διαθέτουν αντίστοιχη ή σχεδόν αντίστοιχη ειδικότητα με νέα τμήματα Πανεπιστημίων, προτείνεται η αυτόματη αντιστοίχιση με τα πτυχία Πανεπιστημίων λαμβάνοντας υπόψη ότι: τα νέα προγράμματα σπουδών δε διαφοροποιούνται κατά το μέρος των υποχρεωτικών μαθημάτων, παρά μόνο προστίθενται ορισμένα μαθήματα κατ’ επιλογήν υποχρεωτικά, ενώ ως υποχρεωτικό μάθημα παραμένει τόσο η πτυχιακή εργασία όσο και η πρακτική άσκηση, η εργασιακή εμπειρία που έχει αποκτηθεί από τους απόφοιτους στο αντικείμενο σπουδών τους καλύπτει τις όποιες διαφοροποιήσεις μαθημάτων, διαχρονικά, στα προγράμματα σπουδών.

Εάν υφίσταται καταργηθέν τμήμα Τ.Ε.Ι. που δε διαθέτει ειδικότητα αντίστοιχη ή σχεδόν αντίστοιχη με ένα νέο τμήμα Πανεπιστημίου, τότε προτείνεται να οριστεί ένας μέγιστος αριθμός τεσσάρων (4) εξεταζόμενων μαθημάτων στο πλέον συναφές τμήμα Πανεπιστημίου που έχει δημιουργηθεί, κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερομένου αποφοίτου. Τα μαθήματα αυτά θα πραγματοποιούνται με τη μορφή σεμιναρίων εξ αποστάσεως επιμόρφωσης, η διάρκεια ολοκλήρωσης των οποίων θα είναι ελεύθερη, λόγω περιορισμών που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη, όπως είναι οι επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις, θέματα υγείας και η τρέχουσα οικονομική κατάσταση κάθε πτυχιούχου. Το αντικείμενο των εξεταζόμενων μαθημάτων θα ορίζεται από τα νέα τμήματα με βάση το πρόγραμμα σπουδών που ήδη έχει παρακολουθήσει ο απόφοιτος. Τα μαθήματα θα εξετάζονται σε διακριτές από τις προβλεπόμενες από το Πανεπιστήμιο εξεταστικές περιόδους.