Δημήτρης Μαρέδης: “Γράμμα στον άγνωστο δικαστή”

Δεν υπάρχει πιο οδυνηρή ρωγμή στην ψυχή ενός ανθρώπου από την απώλεια της εμπιστοσύνης του σε κάτι που μέχρι χθες υπερασπιζόταν με θέρμη και πίστη. Για εμένα, αυτό το “κάτι” ήταν η Δικαιοσύνη.

Μεγάλωσα και πορεύτηκα επαγγελματικά πιστεύοντας ακράδαντα στον θεσμό της. Στήριξα την κοινωνική μου θέση, την αντίληψη του δικαίου, ακόμα και τις συγκρούσεις μου πάνω στην ακλόνητη ιδέα ότι, όσο κι αν όλα καταρρέουν γύρω μας, η Δικαιοσύνη θα παραμένει ο τελευταίος προμαχώνας λογικής, ευθυκρισίας και ηθικής. Μέχρι που βρέθηκα στην άλλη πλευρά. Όχι ως παρατηρητής, ούτε ως δημοσιογράφος σε αίθουσα δικαστηρίων. Αλλά ως κατηγορούμενος.

Αθώος. Με όλα τα στοιχεία, τις μαρτυρίες, τα δεδομένα υπέρ μου. Και όμως, κρίθηκα ένοχος, παρά την υποβάθμιση της αρχικής κατηγορίας.

🫆Το σοκ δεν ήταν μόνο προσωπικό. Ήταν υπαρξιακό. Ήταν σαν να μου στέρησαν την ίδια μου την ταυτότητα – ενός ανθρώπου θεσμικού, με πίστη στη λειτουργία των δημοκρατικών δομών. Ήταν σαν να μου στέρησαν την ανάγκη μου να ελπίζω ότι το δίκαιο τελικά υπερισχύει. Γιατί όταν ο αθώος καταδικάζεται, τότε το πρόβλημα δεν είναι μόνο ατομικό. Είναι συστημικό.

Σε μια κοινωνία που ακροβατεί ανάμεσα στην υπερανάλυση και τη σύγχυση, η Δικαιοσύνη οφείλει να είναι το σημείο αναφοράς. Όταν όμως ακόμη και τα δικαστήρια αδυνατούν να ερμηνεύσουν τα αποδεικτικά στοιχεία σωστά, όταν η απόφαση δεν βασίζεται σε αποδεδειγμένα γεγονότα αλλά σε εντυπώσεις, τότε δεν μιλάμε πλέον για δίκη, αλλά για δοκιμασία.

Δεν γράφω αυτές τις γραμμές για να προκαλέσω θόρυβο. Ούτε για να διαμαρτυρηθώ μανιωδώς. Τις γράφω γιατί πρέπει να υπάρξει ένα δημόσιο ίχνος του πώς αισθάνεται ένας άνθρωπος όταν, αντί να προστατευτεί από τη Δικαιοσύνη, πληγώνεται από αυτήν.

Κι είναι αυτή η πληγή που δεν επουλώνεται εύκολα. Όχι μόνο γιατί σε στιγματίζει, αλλά γιατί σε αλλοιώνει. Σε κάνει καχύποπτο. Σε αναγκάζει να κοιτάζεις με άλλο βλέμμα την κοινωνία που μέχρι πρότινος προσπαθούσες να υπερασπιστείς.

Πόσοι άλλοι άραγε, λιγότερο “θορυβώδεις” ή λιγότερο κοινωνικά ορατοί από εμένα, δεν βιώνουν καθημερινά τέτοιες αδικίες; Πόσοι καταδικάζονται ενώ είναι αθώοι, γιατί το σύστημα απέτυχε να δει καθαρά;

Η εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη είναι σαν το γυαλί: όταν ραγίσει, δύσκολα επισκευάζεται. Και όσο κι αν προσπαθώ να βρω τη δύναμη να συνεχίσω να την υπερασπίζομαι – γιατί πιστεύω ότι ένας θεσμός κρίνεται από τη δυνατότητά του να διορθώνει τα λάθη του – οφείλω να πω με ειλικρίνεια ότι κάτι μέσα μου έσπασε.

Δεν ζητώ εκδίκηση. Ζητώ επανόρθωση. Ζητώ να ακουστεί η αλήθεια. Ζητώ να θυμούνται όσοι φορούν τη θεσμική τήβεννο ότι απέναντί τους δεν έχουν φακέλους, αλλά ανθρώπους. Με ζωή. Με υπόσταση. Με αξιοπρέπεια.

Γιατί όταν η Δικαιοσύνη σφάλλει, δεν είναι απλώς ένα λάθος. Είναι μια βαθιά ρωγμή στην καρδιά της κοινωνίας.

Και αυτές οι ρωγμές – όπως ξέρουμε – κάποτε γίνονται ρήγματα.