Ανησυχία ΕΕ για αντιδημοκρατική εκτροπή στην Τουρκία, αλλά… «θετική ατζέντα» κι ευχολόγια για κυρώσεις

Ευχολόγια, ως ήταν αναμενόμενο, για ευρωπαϊκές κυρώσεις στην Τουρκία, περιλαμβάνει η έκθεση που θα υποβληθεί στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, την Πέμπτη.

Κι αυτό, παρά το ότι οι Βρυξέλλες, υπό το πρίσμα των τελευταίων αντιδημοκρατικών μεθοδεύσεων στην Τουρκία και την αποχώρησης της χώρας από τη διεθνή Σύμβαση για τα δικαιώματα των γυναικών, εκφράζει την έντονη… ανησυχία τους.

Ταυτόχρονα, όμως, ο αρμόδιος Επίτροπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Ισπανός Ζοζέπ Μπορέλ, σε συνέντευξη Τύπου, με το πέρας της σημερινής συνεδρίασης των Ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών (Συμβούλιο Εξωτερικων Υποθέσεων -ΣΕΥ), αν και εξήρε τις τουρκικές κινήσεις αποκλιμάκωσης στην Ανατολική Μεσόγειο, παρατήρησε ότι «η προοπτική αποκλιμάκωσης παραμένει εύθραυστη».

Αναλυτικά, ο συντάκτης της ευρω-έκθεσης για την Τουρκία, Ζ. Μπορέλ, κατά τη συνέντευξη Τύπου, ανέφερε:

– Για τα θέματα της ημερήσιας διάταξης του ΣΕΥ: «Ισως το πιο σημαντικό θέμα της ημέρας, ήταν της Τουρκίας».

– Για την ευρω-έκθεση για την Τουρκία: «Η έκθεση θεωρήθηκε ως καλή βάση για τη συζήτηση των ηγετών της ΕΕ, αν και ορισμένοι υπουργοί Εξωτερικών προέβησαν σε πρόσθετες αξιολογήσεις».

Κάτι που δείχνει ότι υπήρξαν διαφωνίες σε σημεία της έκθεσης Μπορέλ. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, το κείμενο να υποστεί αλλαγές κατά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ.

«Υπήρξαν ορισμένες παρατηρήσεις σε κάποια συγκεκριμένα ζητήματα, τα οποία θα παραδοθούν στους ηγέτες για εξέταση», είπε, αλλά απέφυγε να δώσει συγκεκριμένες διευκρινίσεις.

Απαντώντας σε ερώτηση για τις παρατηρήσεις που έγιναν επί της έκθεσής του, ο Ζ. Μπορέλ ανέφερε ότι οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τουρκία με την αποχώρηση από την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και την απαγόρευση ενός πολιτικού κόμματος θα πρέπει να ληφθούν υπόψη.

«Όταν λέμε -εξήγησε- ότι έχουν υπάρξει θετικές εξελίξεις, όπως στο θέμα των γεωτρήσεων, των συζητήσεων για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών, είναι σαφές, έχει υπάρξει βελτίωση. Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχουν άλλα ζητήματα, όπως αυτά που προανέφερα, που δεν μπορούμε να τα θεωρήσουμε θετικά».

– Για την Ανατολική Μεσόγειο και τα ευρω-τουρκικά: «Στην έκθεση αναγνωρίζεται ότι, από τον περασμένο Δεκέμβριο, έχουμε δει ορισμένες κινήσεις από την ηγεσία της Τουρκίας, οι οποίες είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά και βήματα προς αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο.

Οι γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ σταμάτησαν και τα ερευνητικά πλοία αποσύρθηκαν. Οι τόνοι στη ρητορική έπεσαν και οι τουρκικές Αρχές εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους για μία ισχυρή σχέση με την ΕΕ».

Παρ’ όλα αυτά, πρόσθεσε, «η προοπτική αποκλιμάκωσης στην Ανατολική Μεσόγειο παραμένει εύθραυστη και οι προσπάθειες αποκλιμάκωσης πρέπει να συνεχιστούν».

-Για τα ανθρώπινα και δημοκρατικά δικαιώματα στην Τουρκία: «Σοβαρές ανησυχίες προκαλεί η εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων των απειλών για απαγόρευση ενός από τα μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης, του HDP, αλλά και της απόσυρσης της Τουρκίας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά γυναικών, αλλά και κατά της ενδοοικογενειακής βίας».

Ο Ζ. Μπορέλ είπε ότι η ΕΕ εξέφρασε «σοβαρές ανησυχίες και τις καταδικάσαμε. Εκφράσαμε, επίσης, και την ανησυχία μας ότι τέτοιου είδους κινήσεις οδηγούν την Τουρκία εκτός ευρωπαϊκής οδού».

– Για κυρώσεις – θετική ατζέντα: «Συμφωνήσαμε με τους υπουργούς Εξωτερικών ότι είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε τις θετικές εξελίξεις» με την Τουρκία.

Από την άλλη πλευρά, πρόσθεσε, «υπήρξε ευρεία συμφωνία ότι είναι σημαντικό να διατηρήσουμε όλες τις επιλογές στο τραπέζι, σε περίπτωση που χρειαστούν».

Το ΣΕΥ, είπε, «δεν έλαβε απόφαση επί της έκθεσης για την Τουρκία, επειδή ασφαλώς εναπόκειται στους ηγέτες της ΕΕ να υιοθετήσουν αποφάσεις».

Στο πλαίσιο της προετοιμασίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ανέφερε ο Ζ. Μπορέλ, μετά τη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, θα συναντιόταν και με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, «με τον οποίο θα συζητήσουμε επί της έκθεσης προκειμένου να ενημερώσω σχετικά και τους ηγέτες».

– Για τις ευρω-τουρκικές σχέσεις: «Θέλουμε να έχουμε τις καλύτερες των σχέσεων με την Τουρκία σαν μια υποψήφια χώρα, σαν μια γειτονική χώρα, σαν μια σημαντική χώρα, αλλά ταυτόχρονα να υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντα των κρατών μελών και τις αξίες της Ένωσης», επεσήμανε ο Ζ. Μπορέλ, ο οποίος σημείωσε ότι οι υπουργοί Εξωτερικών εξέφρασαν ομόφωνα την θετική άποψή τους για την έκθεση.

– Για το Κυπριακό και τις ελληνο-τουρκικές διερευνητικές επαφές: Σε ερώτηση που του ετέθη για το διάστημα κατά το οποίο θα εξετάζεται η συμπεριφορά της Τουρκίας, καθώς και και για το Κυπριακό, ο Ζ. Μπορέλ είπε θα συζητήσει το Κυπριακό με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Επίσης, ανέφερε ότι τις επόμενες εβδομάδες και ίσως μέχρι το καλοκαίρι, η ΕΕ θα παρακολουθεί στενά την συμπεριφορά της Τουρκίας θέτοντας κάποια ορόσημα. Οπως οι συζητήσεις για την επίλυση του Κυπριακού, οι διερευνητικές συνομιλίες με την Ελλάδα, η κατάσταση στην Λιβύη και η κατάσταση στο εσωτερικό της Τουρκίας.

«Θα παρακλουθούνται -είπε- διάφοροι δείκτες σχετικά με την συμπεριφορά της Τουρκίας, ώστε να διασφαλιστεί ότι επιθυμεί να εμπλακεί σοβαρά στις διαπραγματεύσεις που έχουν να γίνουν, όπως π.χ.την υποστήριξη στους Σύρους πρόσφυγες».