Ουκρανία: «Ψήνουν» νέα συμφωνία Πούτιν, Ερντογάν, Κατάρ

Για μια ακόμη φορά η Τουρκία επιδιώκει να αναβαθμίσει τον διεθνή ρόλο της ως διαμεσολαβητή στο Ουκρανικό. Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και η διπλωματική κινητικότητα προς την κατεύθυνση μιας νέας συμφωνίας για τα σιτηρά είναι ιδιαίτερα μεγάλη. Στις 31 Αυγούστου βρέθηκε στη Μόσχα, όπου συναντήθηκε με τον Σεργκέι Λαβρόφ, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, ενώ τη Δευτέρα αναμένεται συνάντηση Πούτιν – Ερντογάν, στο Σότσι, στη Νότιο Ρωσία. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, στις 5 Σεπτεμβρίου θα συναντηθεί ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, με τον Χ. Φιντάν, προκειμένου να βολιδοσκοπηθεί η έναρξη του ελληνοτουρκικού «διαλόγου».

Ως γνωστόν, η συμφωνία για τα «ουκρανικά» σιτηρά τινάχτηκε στον αέρα, με την αποχώρηση της Ρωσίας, τον Ιούλιο, δεδομένου ότι ναι μεν λαμβάνονταν υπόψιν τα συμφέροντα της Ουκρανίας, αλλά δεν υλοποιούνταν τα σημεία της συμφωνίας για τη ρωσική πλευρά.

Εάν θα προκύψει «νεκρανάσταση» της προηγούμενης συμφωνίας για τα σιτηρά ή νέα, παραμένει άγνωστο. Κάτι, πάντως, που θα φανεί από τη συνάντηση Πούτιν – Ερντογάν. Ανεξαρτήτως αυτού, όμως, το γεγονός ότι ο Ερντογάν, παρά το πράσινο φως για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, εξακολουθεί να κρατά ανοικτούς τον δίαυλο επικοινωνίας του με τη Μόσχα, και ταυτόχρονα να βρίσκεται σε συνεννόηση με τη Δύση, δείχνει ότι η Αγκυρα εξακολουθεί να παίζει το χαρτί του διεθνούς διαμεσολαβητή στο Ουκρανικό.

Μεσάζοντας

Να σημειωθεί ότι, όταν είχε επιτευχθεί η αρχική συμφωνία για τη μεταφορά ουκρανικών σιτηρών από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, ο Ερντογάν είχε αποσπάσει … επαίνους τόσο από τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτιέρες, όσο και από τον γ.γ. του ΝΑΤΟ, χαρακτηριζόμενο ως φιλότουρκο και βέβαια ευθυγραμμισμένο απόλυτα στην αμερικανική γραμμή, Νορβηγό, Γενς Στόλτεμπεργκ.

Τώρα, ο Ερντογάν, εφόσον καταφέρει την αναβίωση της συμφωνίας για τα σιτηρά, θα προσπαθήσει να την «πουλήσει» ακριβά στην διεθνή κοινότητα, επιχειρώντας, ως συνήθως, να λάβει αντίστοιχα ανταλλάγματα προς όφελός του. Ακόμα και από τον ΟΗΕ, κυανόκρανους του οποίου έδειραν πρόσφατα οι τραμπούκοι των κατεχομένων, εισβάλλοντας στην πράσινη γραμμή στην Πύλα, στην Κύπρο, και στέλνοντας τρείς από αυτούς στο νοσοκομείο.

Με Καταριανό χρήμα

«Θέμα νέας συμφωνίας», αναφέρει η ρωσική εφημερίδα, Kommersant, «ανέκυψε την προηγούμενη εβδομάδα, όταν δημοσίευμα της γερμανικής Bild, επικαλούμενο τη διπλωματική αλληλογραφία μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας, ανέφερε ότι ετοιμάζεται νέας συμφωνία για τα σιτηρά. Αυτή τη φορά μεταξύ Τουρκίας, Ρωσίας και Κατάρ».

Η εφημερίδα προσθέτει ότι, κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεών του με τον Χακάν Φιντάν, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέϊ Λαβρόφ, επανέλαβε την πρόταση – «δωράκι» της Μόσχας προς την Αγκυρα, να προμηθεύσει η Ρωσία την Τουρκία -με την οικονομική υποστήριξη του Κατάρ- ένα εκατομμύριο τόνους σιτηρών σε μειωμένη τιμή για επεξεργασία και άλλες παραδόσεις σε χώρες που έχουν ανάγκη.

Ακόμα, ο Σ. Λαβρόφ επανέλαβε την υπόσχεση που έδωσε ο Β. Πούτιν στη Σύνοδο Κορυφής Ρωσίας-Αφρικής τον Ιούλιο, να προμηθεύσει 25.000-50.000 τόνους σιτηρών σε έξι ιδιαίτερα φτωχές αφρικανικές χώρες (Μπουρκίνα Φάσο, Ζιμπάμπουε, Μάλι, Σομαλία, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και Ερυθραία) δωρεάν.

Σε κάθε περίπτωση, τονίζει ο Kommersant, οι συνομιλίες έδειξαν ότι οι συζητήσεις για τα σιτηρά δεν έχουν τελειώσει. Ούτε όσο αφορά το θέμα της επανεκκίνησης της πρωτοβουλίας της Μαύρης Θάλασσας, ούτε όσον αφορά μια εναλλακτική συμφωνία μεταξύ Ρωσίας, Τουρκίας και Κατάρ.

Η Μόσχα χαιρετίζει την Άγκυρα

Ενδιαφέρουσα ήταν η ατάκα με νόημα του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, την βεβαιότητα ότι «οι Τούρκοι εταίροι μας θα συνεχίσουν να ανταποκρίνονται στο πνεύμα των συμφωνιών μεταξύ των προέδρων μας (σ.σ. Πούτιν – Ερντογάν), παρά την πίεση από πλευράς ΗΠΑ και των συμμάχων τους, που θέλουν να στρέψουν τους πάντες και τα πάντα εναντίον της Ρωσίας. Είμαι βέβαιος ότι αυτές οι προσπάθειες δεν θα έχουν αποτέλεσμα».

Εξίσου ενδιαφέρουσα ήταν και η αναφορά του ότι «η Τουρκία δεν θα θέσει ποτέ σε κίνδυνο την ανεξαρτησία της», καθώς και ότι η ρωσική ηγεσία συμμερίζεται «πλήρως τις ίδιες αρχές όσον αφορά τη Ρωσία». Γι’ αυτό, πρόσθεσε, «θα βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον να υπερασπιστούμε τις καταρχήν προσεγγίσεις μας στη διεθνή σκηνή».

Κατά τον ίδιο, «η αποτελεσματικότητα του πολιτικού μας διαλόγου και της οικονομικής μας συνεργασίας θα συνεχίσει να εξαρτάται από την αμοιβαία μας ετοιμότητα να λαμβάνουμε υπόψη τις ανησυχίες και τα συμφέροντα του άλλου και να αναζητούμε την ισορροπία μεταξύ τους. Οι Τούρκοι εταίροι μας διαθέτουν το απαραίτητο στρατηγικό όραμα. Θα συνεχίσουμε να επιδιώκουμε και εφεξής προσεγγίσεις βασισμένες στον αμοιβαίο σεβασμό και την ισορροπία συμφερόντων».

Παιχνίδια με σιτηρά και Αλεξανδρούπολη

Το θέμα των σιτηρών είναι φλέγον. Όχι τόσο για τα έσοδα που μπορεί να έχει η Ουκρανία, η οποία άλλωστε υπάρχει χάρις στη Δυτική χρηματοδότηση, όσο για τους διεθνείς κολοσσούς τροφίμων. Κυρίως Δυτικές πολυεθνικές, οι οποίες αποκομίζουν τεράστια κέρδη από τα σιτηρά, αν και η ακρίβεια ζει και βασιλεύει για τους κοινούς θνητούς.

Όπως παρατηρεί ο διευθυντής του κέντρου αναλύσεων, Sovecon, Αντρέι Σιζόφ, στη ρωσική εφημερίδα, Kommersant, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα των ρωσο-τουρκικών διαπραγματεύσεων, στην πραγματικότητα οι ουκρανικές εξαγωγές σιτηρών δεν έχουν σταματήσει και η χώρα εξάγει όλα τα σιτηρά της, δια ξηράς και κατά μήκος του Δούναβη. «Τίποτα ασυνήθιστο δεν συμβαίνει. Λένε ότι οι εξαγωγές (σ.σ. από την Ουκρανία) έχουν μειωθεί, αλλά ο λόγος δεν είναι ότι η πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας (σ.σ. η συμφωνία για τα σιτηρά) δεν λειτουργεί, αλλά ότι τα σιτηρά έχουν εξαχθεί και η νέα σοδειά βρίσκεται στη φάση της συγκομιδής», τονίζει.

Το θέμα των σιτηρών ήταν από τα βασικά στην άτυπη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, «Gymnich»,στο Τολέδο, στην Ισπανία (31.08.2023). Εκεί, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο Γ. Γεραπετρίτης, «έθεσα το ζήτημα της κρίσης που έχει προκύψει εξαιτίας της αποχώρησης της Ρωσίας από την Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για τα σιτηρά και αναφέρθηκα στη δυνατότητα της Ελλάδας να μπορέσει να παράσχει εναλλακτικό δρόμο για τη διακίνηση των σιτηρών, ιδίως μέσω των λιμένων της Αλεξανδρούπολης και της Θεσσαλονίκης στη Βόρεια Ελλάδα».

Ο Φιντάν στη Μόσχα

Η επίσκεψη του Χακάν Φιντάν στη Μόσχα ήταν η πρώτη με την ιδιότητα του υπουργού Εξωτερικών. Εκτός του βασικού θέματος, των σιτηρών, στις προθέσεις του ήταν να συζητήσει το Συριακό και την κατάσταση στον Νότιο Καύκασο. Και στις δύο περιοχές τα συμφέροντα Τουρκίας και Ρωσίας είτε συγκρούονται, είτε διασταυρώνονται, αναφέρει η εφημερίδα, Kommersant.

Στις 25 Αυγούστου, προτού ταξιδέψει για τη Ρωσία, ο Χ. Φιντάν επισκέφθηκε την Ουκρανία, όπου είχε συνομιλίες με τον πρόεδρό της, Βλαντιμίρ Ζελένσκι, και τον υπουργό Εξωτερικών, Ντμίτρι Κουλέμπα.

Παζάρια

Την ημέρα της άφιξης του Φιντάν στη Ρωσία, το υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας εξέδωσε ανακοίνωση που ανέφερε ότι δεν πρέπει να υπάρξουν εναλλακτικές συμφωνίες με τη συμμετοχή της Μόσχας, χωρίς να υπάρχουν στην ατζέντα τα ουκρανικα σιτηρά.

Από τη μεριά του, το ρωσικό ΥΠΕΞ, επίσης εξέδωσε πριν τη ρωσo-τουρκική συνάντηση, ανακοίνωση, όπου, μεταξύ άλλων, αναφερόταν: «Θα θέσουμε για άλλη μια φορά υπόψη της τουρκικής πλευράς τη ρωσική θέση που αντικατοπτρίζεται στη δήλωση του ρωσικού υπουργείου Άμυνας της 19ης Ιουλίου, σύμφωνα με την οποία, μετά την ολοκλήρωση της “συμφωνίας”, όλα τα πλοία που πηγαίνουν στην Ουκρανία θεωρούνται δυνητικοί μεταφορείς στρατιωτικού υλικού που εμπλέκεται στη σύγκρουση στο πλευρό του Κιέβου».

Τονίζει, δε, ότι πρέπει «να υλοποιηθεί η πρωτοβουλία του προέδρου της Ρωσίας για αποστολές σιτηρών σε χώρες που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. Θεωρούμε αυτή την υπόθεση ως μια βέλτιστη εναλλακτική λύση στη συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας».

Ο Χακάν Φιντάν, ωστόσο, αναφέρει η Kommersant, δεν επικεντρώθηκε στην πρόταση της Μόσχας, αλλά στην αναβίωση του προηγούμενου σχήματος για την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών που υπήρχε πριν αποχωρήσει η Ρωσία από αυτήν.

Σύμφωνα με τον Τούρκο ΥΠΕΞ, πάντως, είναι οι πρόεδροι της Ρωσίας και της Τουρκίας θα αξιολογήσουν στρατηγικά το θέμα: «Εμείς (σ.σ. με τον Λαβρόφ) μιλήσαμε για τεχνικές λεπτομέρειες. Θα παρουσιάσουμε πώς βλέπουμε το θέμα στους ηγέτες, η δουλειά θα συνεχιστεί».

Μπίζνες

Πάντως, σύμφωνα με αναλυτή που δραστηριοποιείται στο χώρο της αγοράς σιτηρών, και μίλησε στην Kommersant, ο ίδιος δεν βλέπει σήμερα καμία πιθανότητα να εκπληρωθούν όλα τα αιτήματα της Ρωσίας για την επανέναρξη της συμφωνίας για τα σιτηρά. Θεωρεί, δε, ότι η επιστροφή στη συμφωνία είναι δυνατή μόνο υπό τον όρο των παραχωρήσεων εκ μέρους της Ρωσίας, για τις οποίες η ηγεσία της χώρας σήμερα, προφανώς, δεν είναι έτοιμη.

Οι μπίζνες, ωστόσο, καλά κρατούν. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που παρουσιάζει η Kommersant, τον Ιούλιο οι εξαγωγές σιταριού από τη Ρωσία έφτασε τα 4,4 εκατομμύρια τόνους, έναντι 2,5 εκατομμυρίων τόνων ένα χρόνο νωρίτερα. Οι αναλυτές εκτιμούν τις εξαγωγές σιταριού τον Αύγουστο σε 4,8 – 5,1 εκ. τόνους, έναντι 3,5 εκ. τόνων ένα χρόνο νωρίτερα.

Οξύμωρο, θα πει κανείς. Ενώ μακελεύονται χιλιάδες άνθρωποι στην κρεατομηχανή του πολέμου στην Ουκρανία, κάποιοι κάνουν βουτιές στα κέρδη!

antitheto.gr