Σαχέλ: Το Δόγμα Προστασίας Δυνάμεων και το Δόγμα Παναγιωτόπουλου

Άρθρο για το L&O από τον υποπτέραρχο, πρώην διοικητή του αεροδρομίου της Καμπούλ, του Δημήτρη Παντελάτου

Η Ελλάδα στο πλαίσιο της Ελληνογαλλικής συμφωνίας θα κληθεί να διαθέσει μια μικρή, κατά τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο, δύναμη «με μάχιμα στελέχη κάποιων δεκάδων ανδρών, όχι παραπάνω» για να συνδράμουν τη Γαλλία στις επιχειρήσεις στην περιοχή του Σαχέλ στην Αφρική.

Συγκεκριμένα και σύμφωνα με την απάντηση του Υπουργού στην Ερώτηση 6406/07-05-2021 της Βουλής των Ελλήνων, «στην στρατιωτική επιχείρηση «ΤΑΚUΒΑ» που αποτελεί Γαλλική πρωτοβουλία με συμμετοχή συνασπισμού κρατών-μελών της Ε.Ε, και μέρος της επιχείρησης «ΒΑRΚΗΑΝΕ» στην ευρύτερη περιοχή του LΙΡΤΑΚΟ (ΒΑ της πρωτεύουσας της χώρας ΒΑΜΑΚΟ) στο Μάλι. Σκοπός της είναι η παροχή «Advise, Assist and Accompany (3A) at fight» προκειμένου οι Ένοπλες Δυνάμεις του Μάλι να αποκτήσουν την απαιτούμενη επιχειρησιακή αυτονομία προς αντιμετώπιση των τρομοκρατικών οργανώσεων, οι οποίες απειλούν τη σταθερότητα στην περιοχή του Σαχέλ».

Η αποστολή

Από το μέγεθος της δύναμης προκύπτει ότι σε περίπτωση που οι δυνάμεις αυτές κληθούν να λάβουν μέρος σε στρατιωτικές επιχειρήσεις, η αποστολή τους θα είναι αυτή της «προστασίας δυνάμεων» ή αλλιώς Force Protection – FP από μόνες τους, ή σε συνεργασία με άλλες πολυεθνικές ή ντόπιες δυνάμεις.

Αντίστοιχη εμπειρία είχε ο υπογράφων όταν σαν διοικητής του αεροδρομίου της Καμπούλ, το καλοκαίρι του 2010, είχε την ευθύνη της σχεδίασης και διεξαγωγής, στην περιοχή άμυνας του αεροδρομίου, δύο σχετικών αποστολών με την χρήση, από μεριάς συμμαχίας, μιας εποχούμενης διμοιρίας Βουλγάρων στρατιωτικών.

Η μία αφορούσε την προστασία από λιντσάρισμα τεσσάρων υπαλλήλων της Αμερικάνικης πρεσβείας στη Καμπούλ, όταν το όχημα στο οποίο επέβαιναν (που φλεγόταν κατά την επέμβαση των δυνάμεων FP) εμπλάκηκε στον θανάσιμο τραυματισμό ενός ανήλικου Αφγανού πολίτη και η δεύτερη στην εξουδετέρωση μιας πολύ επικίνδυνης για την λειτουργία του αεροδρομίου, θέσης ελεύθερου σκοπευτή στα βόρειά του. Και οι δύο αποστολές πραγματοποιήθηκαν σε στενή συνεργασία με την τοπική αστυνομία και χωροφυλακή (border police).

Η έννοια «προστασία δυνάμεων»

Για να κατανοήσουμε την έκταση του εγχειρήματος του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, θα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και θα ανατρέξουμε (πού αλλού!) στο Αμερικάνικο Υπουργείο Άμυνας για το οποίο η «προστασία δυνάμεων» ( Force Protection – FP) αναφέρεται στην έννοια της προστασίας του στρατιωτικού προσωπικού, των μελών της οικογένειάς τους, των πολιτών, των εγκαταστάσεων, του εξοπλισμού και των στρατιωτικών επιχειρήσεων από απειλές ή κινδύνους, προκειμένου να διατηρηθεί η επιχειρησιακή αποτελεσματικότητά τους και να διασφαλιστεί η επιτυχία της αποστολής.

Η έννοια της προστασίας των δυνάμεων αντικατέστησε τις μέχρι τότε «αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις», που περιορίζονταν στην επιλεκτική αντιμετώπιση της συγκεκριμένης απειλής, προσθέτοντας μεταξύ άλλων στη νέα έννοια την απόκτηση δυνατότητας ιατρικής φροντίδας των εμπλεκομένων, καθώς και την αξιοποίηση των τοπικών αρχών και δυνάμεων στην περίπτωση της εκτέλεσης τέτοιων επιχειρήσεων εντός της επικράτειας κυρίαρχου κράτους.

Πολύνεκρες επιθέσεις

Δεν είναι τυχαίο το ότι η έννοια αυτή δημιουργήθηκε το 1983, αμέσως μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον Αμερικανικών και Γαλλικών στρατιωτικών δυνάμεων στο Λίβανο. Συγκεκριμένα στις 23 Οκτωβρίου 1983, δύο αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί μηχανισμοί μεγάλης ισχύος (VBIEDs), που μεταφέρονταν σε οχήματα, πυροδοτήθηκαν δίπλα στα κτίρια που στέγαζαν Αμερικανικές και Γαλλικές στρατιωτικές δυνάμεις στη Βηρυτό, σκοτώνοντας 241 Αμερικανούς στρατιωτικούς. Η ισχύς των VBIED εκτιμήθηκε σε επτά έως δέκα τόνους ισοδύναμου TNT.

Μια άλλη παρόμοια επίθεση συνέβη τον Ιούνιο του 1996 στους Πύργους Khobar, στην ομώνυμη πόλη της Σαουδικής Αραβίας και πολύ κοντά στα γραφεία της ARAMCO, (της πετρελαϊκής δηλαδή εταιρίας τις εγκαταστάσεις της οποίας έχουν κληθεί να προστατέψουν τα Ελληνικά Patriot, που πρόσφατα εγκαταστάθηκαν στην χώρα αυτή).

Την ημέρα εκείνη ένα φορτηγό φορτωμένο με δέκα τόνους ισοδύναμου ΤΝΤ πυροδοτήθηκε, καταστρέφοντας το κτίριο και σκοτώνοντας 19 Αμερικανούς, τραυματίζοντας εκατοντάδες άλλους πολίτες και στρατιωτικούς.

«Ασύμμετρες απειλές»

Ο Αμερικανικός στρατός, εκείνη την εποχή, λόγω της εστίασής του στο ψυχρό πόλεμο, που προέβλεπε τους πιθανούς αντιπάλους του να διαθέτουν πλήθος συμβατικών στρατιωτικών δυνάμεων (βλέπε Σοβιετική Ένωση), βρέθηκε εφησυχασμένος και προβλέψιμος από κρατικούς και μη κρατικούς αντιπάλους, που χρησιμοποιούσαν μεθόδους τρομοκρατών και ανταρτών.

Έτσι ένας ακόμα όρος προστέθηκε στην στρατιωτική ορολογία για την καινούργια μορφή επιθέσεων, οι «ασύμμετρες απειλές». Η νέα βασική και ταυτόχρονα τρομακτική παράμετρος, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, ήταν το γεγονός ότι οι επιτιθέμενοι φαίνεται να είχαν θέσει σε μακρινή προτεραιότητα την επιβίωσή τους.

Στη συνέχεια οι σχετικές Αμερικανικές προβλέψεις υιοθετήθηκαν (ως είθισται) στο χρησιμοποιούμενο δόγμα από τα κράτη/μέλη του ΝΑΤΟ και αποτυπώθηκαν στο (AJP)-3.14(A), «Allied Joint Doctrine for Force Protection».

Όπως είναι αναμενόμενο ο ορισμός του Force Protection για το ΝΑΤΟ διαφοροποιείται ελάχιστα από τον Αμερικανικό, θεωρώντας την προστασία των δυνάμεων ως «τα μέτρα και μέσα για την ελαχιστοποίηση της ευπάθειας του προσωπικού, των εγκαταστάσεων, του υλικού, των επιχειρήσεων και εν γένει των δραστηριοτήτων, από απειλές με σκοπό τη διατήρηση της ανεμπόδιστης (ελεύθερης) δράσης και της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας, συμβάλλοντας έτσι στην επιτυχία της αποστολής».

Σταχυολογούμε κάποιες από τις προβλέψεις του AJP-3.14:

«Σε μια πολυεθνική δύναμη, οι διαφορές θα πρέπει να συγκεραστούν, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές επιφυλάξεις, προς τη θέσπιση συνολικά μιας συνδυασμένης κοινής πολιτικής που αφορά στη FP και την εκπόνηση κατάλληλων τακτικών, τεχνικών και διαδικασιών, ώστε να διευκολυνθεί η ενότητα της προσπάθειας και η ενίσχυση των μέτρων της FP».

«Η χρησιμοποίηση συνεργαζόμενων δυνάμεων, από το φιλοξενόν τις Νατοϊκές δυνάμεις Έθνος, για την παροχή υποστήριξης στην «προστασία τους» έχει πλεονεκτήματα, όπως η ενισχυμένη γνώση της απειλής και το μειωμένο αποτύπωμα των ανεπτυγμένων δυνάμεων, αλλά και μειονεκτήματα, όπως αυξημένο κίνδυνο απειλών εκ των έσω, κατασκοπείας ή δολιοφθοράς» και σε συνέχεια «θα πρέπει να διασφαλίζεται η αξιολόγηση, ενσωμάτωση και πρόσθετη κατάρτιση των συνεργαζόμενων δυνάμεων ασφάλειας του κράτους υποδοχής, ώστε να επιτυγχάνεται η υλοποίηση και πιστοποίηση των προβλέψεων του δόγματος FP».

Συναφώς το ιατρικό εγχειρίδιο (MEDICAL PLATOON LEADERS’ HANDBOOK FM 4-02.4) αναφέρει «η προστασία δυνάμεων δεν περιλαμβάνει ενέργειες που θα οδηγήσουν στην ήττα του εχθρού ή στην προστασία από ατυχήματα, επικίνδυνες καιρικές συνθήκες και ασθένειες. Η αυξημένη αποτελεσματικότητα που αφορά στην προστασία των δυνάμεων, σε κάθε στρατιωτικό κλιμάκιο, πηγάζει από τη συμβατική κυριαρχία των στρατιωτικών δυνάμεων. Οι αντίπαλοι όντας συχνά ανίκανοι να αντιμετωπίσουν τις στρατιωτικές δυνάμεις, σε συμβατική μάχη, επιδιώκουν να ματαιώσουν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις καταφεύγοντας σε αντισυμβατικά μέσα, όπλα ή τακτικές».

Νατοϊκό δόγμα και επιφυλάξεις

Το υπόψη Νατοϊκό δόγμα, ως τέτοιο, δεσμεύει τα κράτη μέλη του σύμφωνα και με τις σχετικές συμφωνίες τυποποίησης (τη STANAG 2528 στην περίπτωση αυτή), κάποια από τα οποία εξέφρασαν, κατά την σύνταξή του, τις επιφυλάξεις τους προς αυτό, που περιλαμβάνονται στο προκαταρκτικό μέρος του. Στα κράτη αυτά περιλαμβάνονται το Βέλγιο, η Ουγγαρία, η Λιθουανία, η Ολλανδία και η Τουρκία. Το δόγμα αυτό με μικρές τροποποιήσεις έχει ενσωματωθεί στο εθνικό δόγμα προστασίας δυνάμεων της Μεγάλης Βρετανίας.

Η Ελλάδα μέχρι την δημοσίευσή του, τον Απρίλιο του 2015, δεν έχει προβάλει επιφυλάξεις επί του περιεχομένου του, αντίθετα η Τουρκία έχει συμπεριλάβει τρεις, η μία από τις οποίες αναφέρεται και διαφημίζει την δυνατότητα, που θα αποκτήσει μετά το 2016, για διαχείριση θεμάτων ραδιοβιοχημικού πολέμου (CBRN) και προσκαλεί τις ενδιαφερόμενες χώρες να ενταχθούν στο σχετικό πρόγραμμα ανταλλαγής πληροφοριών, ενώ οι άλλες δύο παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αναφέρουν:

«Δεδομένου ότι οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις δεν έχουν την εξουσία να ανταποκρίνονται σε τυχόν συμβάντα ασφαλείας που συμβαίνουν εκτός στρατιωτικής βάσης, κατά την περίπτωση συμβάντος ασφάλειας εκτός αυτής, η τοπική αρχή (τοπική αστυνομία και χωροφυλακή) θα ειδοποιούνται για να επιληφθούν σχετικά» και «σε περίπτωση ανάπτυξης δυνάμεων ή εποχούμενης περιπολίας (Σ. Σ. εκτός στρατιωτικής βάσης), η ασφάλεια και η εκκαθάριση της διαδρομής (η ανίχνευση και, εάν διαπιστωθεί, η ταυτοποίηση, η σήμανση και η εξουδετέρωση, καταστροφή ή απομάκρυνση ναρκών ή άλλων εκρηκτικών μηχανισμών) διενεργείται από τις τοπικές αρχές και θα διεξάγεται από προσωπικό που έχει εκπαιδευτεί, αδειοδοτηθεί και εξουσιοδοτηθεί σχετικά από τις τοπικές αρχές».

Οι παραπάνω επιφυλάξεις της Τουρκίας παρά την γενικότερη και «εν τοις πράγμασι» αδιάφορη έως παραβατική στάση της στις προβλέψεις του Διεθνούς Δικαίου, στην περίπτωση αυτή δηλώνουν το προφανές, δηλαδή το γεγονός ότι χωρίς τη συμμετοχή και άδεια των τοπικών αρχών και δυνάμεων κατά τις επιχειρήσεις FP πολυεθνικών δυνάμεων, μέσα σε περιοχή κυρίαρχου κράτους, οι επιχειρήσεις αυτές πιθανόν να θεωρηθούν ότι διεξάγονται όχι από ειρηνευτική δύναμη αλλά από στρατό κατοχής.

Άραγε τέτοια άδεια και συνεργασία θα μπορούσε να επιτευχθεί «στην ευρύτερη περιοχή του LΙΡΤΑΚΟ (ΒΑ της πρωτεύουσας της χώρας ΒΑΜΑΚΟ) στο Μάλι», σύμφωνα με τα γεωγραφικά όρια που έθεσε ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος;

Οι Γάλλοι και η ρωσική «Βάγκνερ»

Για να απαντήσουμε θα πρέπει να ερευνήσουμε τις συνθήκες που επικρατούν εκεί όπου ενδεχομένως θα επιχειρήσουν οι Έλληνες στρατιωτικοί:

Σε ολόκληρο το τζιχαντιστικό Σαχέλ, οι εντάσεις έχουν αυξηθεί σαν αποτέλεσμα των σχεδίων της Γαλλίας για μείωση της στρατιωτικής παρουσίας της. Ο κινήσεις αυτές ενισχύουν την αποσταθεροποίηση του Μάλι, που μετρά πάνω από δύο πραξικοπήματα σε λίγο περισσότερο από ένα χρόνο.

Ένας διπλωματικός καυγάς ξέσπασε τον προηγούμενο μήνα όταν προέκυψε ότι το Μάλι φέρεται να εξετάζει το ενδεχόμενο πρόσληψης 1.000 παραστρατιωτικών από την γνωστή για τη συμμετοχή της στα πράγματα της Λιβύης, Ρωσική εταιρεία ιδιωτικής ασφάλειας Βάγκνερ.

Η κίνηση αποτελεί ανάθεμα για το Παρίσι, το οποίο ανέπτυξε για πρώτη φορά μια αντιτζιχαντιστική δύναμη σε αυτή την ημιάγονη περιοχή το 2013 και έκτοτε έχει χάσει 52 στρατιώτες. Η Γαλλία έχει προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε συμφωνία με την Βάγκνερ θα θέσει υπό αμφισβήτηση την ανάπτυξη και διατήρηση των δυνάμεών της στη Χώρα.

Πολυεθνική αντί γαλλικών δυνάμεων

Επισημαίνεται ότι ο Πρόεδρος Μακρόν έχει ανακοινώσει από τον Ιούλιο την περιοδική μείωση του αριθμού Γάλλων στρατιωτικών στο Μάλι με χρονικό όριο το πρώτο τετράμηνο του 2022 και την αντικατάστασή τους από πολυεθνική δύναμη όπου προφανώς θα βρει τον χώρο της καλύπτοντας και το σχετικό κενό, η Ελληνική αποστολή.

Ωστόσο, σε ορισμένες περιοχές του Μάλι, το οποίο σημειωτέον διαθέτει ιστορικές σχέσεις με την Γαλλία, υφίστανται επικρίσεις για τις ρυθμίσεις ασφαλείας της χώρας αυτής της Δυτικής Αφρικής, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν ως επίθεση κατά της εθνικής κυριαρχίας της.

Οι εντάσεις της παρούσας κυβέρνησης του Μάλι και αυτής της Γαλλίας, εξαπλώθηκαν στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ τον προηγούμενο μήνα, όταν ο Πρωθυπουργός του Μάλι Τσογκέλ Κοκάλα Μάιγκα κατηγόρησε τη Γαλλία για «ένα είδος εγκατάλειψης σε πλήρη εξέλιξη» λόγω της στρατιωτικής απομείωσης των δυνάμεών της. Η Γαλλία απέρριψε κατηγορηματικά τις κατηγορίες και ένας εξοργισμένος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν χαρακτήρισε αργότερα από βήματος του ΟΗΕ, την κυβέρνηση του Μάλι «δημοκρατικά άκυρη».

Γαλλία – Ρωσία

Ωστόσο, τα σχόλια του Maiga φαίνεται να έχουν χτυπήσει μια χορδή στο Μάλι. Ο ειδησεογραφικός ιστότοπος benbere του Μάλι χαιρέτισε τον πρωθυπουργό ως «ήρωα», ενώ άλλα τοπικά μέσα ενημέρωσης χαρακτήρισαν τη Γαλλία συγκαταβατική.

Ελλείψει αξιόπιστων δημοσκοπήσεων σε ένα τεράστιο έθνος όπου οι τζιχαντιστές ελέγχουν πολλές περιοχές, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί πώς βλέπουν οι περισσότεροι κάτοικοι του Μάλι αυτές τις διπλωματικές αντιπαραθέσεις. Όμως φαίνεται ότι το αντι-γαλλικό συναίσθημα είναι εδώ και πολύ καιρό διαδεδομένο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Υπάρχουν επίσης περιοδικές διαμαρτυρίες κατά του στρατού της Γαλλίας, όπου οι διαδηλωτές φέρουν ρωσικές σημαίες.

Η αντιπαράθεση της Γαλλίας με τη Ρωσία φαίνεται να «λειτουργεί» στο εσωτερικό του Μάλι, ειδικά από τη στιγμή που η Γαλλική επέμβαση δεν έχει βελτιώσει πραγματικά την κατάσταση ασφαλείας.

Η Γαλλία ανέπτυξε στρατεύματα στο Μάλι όταν τζιχαντιστές απόκτησαν τον έλεγχο στον βορρά της χώρας το 2013. Ωστόσο, η παρουσία της δεν κατάφερε να σταματήσει την κλιμάκωση της σύγκρουσης που έκτοτε εξαπλώθηκε στο κεντρικό Μάλι, καθώς και στη γειτονική Μπουρκίνα Φάσο και τον Νίγηρα.

Πρόσφατα, ο Μακρόν δήλωσε σε σύνοδο Αφρικής-Γαλλίας στο Μονπελιέ, ότι κλείνει βάσεις επειδή δεν ήταν «δουλειά της Γαλλίας να παραμείνει στο Μάλι με την πάροδο του χρόνου. Η Γαλλία είναι εκεί μόνο για να καταπολεμήσει την τρομοκρατία, όχι για να στηρίξει αυτό ή το άλλο καθεστώς», πρόσθεσε.

Βέβαια το τελευταίο είναι άτοπο καθότι, σύμφωνα με τις παραινέσεις τουλάχιστο του Νατοϊκού δόγματος περί προστασίας δυνάμεων που αναλύσαμε παραπάνω, οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις, είτε αυτές αφορούν στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, είτε γενικότερα στην εγκατάσταση συνθηκών ασφάλειας, πρέπει να έχουν την συναίνεση του κυρίαρχου κράτους για να μη θεωρηθεί ότι αποτελούν ενέργειες κατοχικού στρατού.

Προφανώς ο Μακρόν αναφέρθηκε στο καθεστώς του Μάλι, στον αντίποδα της επιλογής του τελευταίου να καλέσει σε βοήθεια τους μισθοφόρους της Βάγκνερ, το βασικό έργο των οποίων, όπως είναι αναμενόμενο, θα είναι η υποστήριξη του ίδιου του καθεστώτος. Στην περίπτωση αυτή, όπως και στην Λιβύη, η Βάγκνερ θα βρεθεί εκεί για να μείνει, καθότι τα σχήματα αυτά τρέφονται από την αποσταθεροποίηση των περιοχών που επιχειρούν, έτσι ώστε να αυξάνουν τον κύκλο των εργασιών τους.

Έτσι υπό τις παρούσες συνθήκες μια ενδεχόμενη ανάπτυξη πολυεθνικής δύναμης στην περιοχή θα βρεθεί μπροστά και στα αντικρουόμενα, με την επίτευξη περιβάλλοντος ασφάλειας, συμφέροντα των μισθοφόρων της Βάγκνερ.

Το «παράδειγμα» του Σαχέλ

Η περιγραφόμενη παραπάνω κατάσταση στο Μάλι που συμπαρασύρει αυτήν σε ολόκληρη την περιοχή του Σαχέλ, αφήνει λίγα περιθώρια να θεωρηθούν τα διαλαμβανόμενα στο άρθρο 18 παράγραφος (ι) περί «Συμμετοχής σε κοινές αναπτύξεις δυνάμεων ή αναπτύξεις σε θέατρα επιχειρήσεων προς υποστήριξη κοινών συμφερόντων, όπως για παράδειγμα, τις υπό Γαλλική διοίκηση επιχειρήσεις στο Σαχέλ» απλά ως παράδειγμα όπως ήθελε να φανεί στην παρέμβασή του ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας στη Διαρκή Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής κατά την επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του ΥΠΕΞ «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης της Γαλλικής Δημοκρατίας για την εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης για τη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια» στις 5 Οκτωβρίου 2021.

Ο ιδιος, απευθυνόμενος στην αντιπολίτευση, ανέφερε «Και μόνο νομίζω ως, πραγματικά, υπεκφυγή μπορώ να προσλάβω την ως παράδειγμα αναφορά συμμετοχής σε τυχόν επιχείρηση στο Σαχέλ υπό το κριτήριο του κοινού συμφέροντος, που ρητά διατυπώνεται μέσα στο άρθρο 18, ως λόγο καταψήφισης της Συμφωνίας».

Με δεδομένο ότι μια ευκαιριακά (AD HOC) συγκροτημένη πολυεθνική δύναμη συνήθως στερείται τυποποιημένων και κοινά συμφωνημένων κατευθυντήριων θεσμικών κειμένων για την εκτέλεση των επιχειρήσεων, αναμένεται ότι θα υιοθετηθούν για τις επιχειρήσεις FP στο Σαχέλ, οι προβλέψεις του Νατοϊκού (AJP)-3.14(A), “Allied Joint Doctrine for Force Protection” που καλύπτει και τις προϋποθέσεις της συμφωνίας τυποποίησης STANAG 2528.

Αυτό υποστηρίζεται και από το άρθρο 3 της Ελληνογαλλικής συμφωνίας όπου αναφέρεται ότι: «Τα Μέρη έχουν την κύρια ευθύνη για την άμυνα και την ασφάλειά τους, και, ενώ ο Οργανισμός της Συνθήκης Βόρειου Ατλαντικού παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας, συνεχίζουν να ενισχύουν την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας της Ε.Ε….».

Σε συνέχεια του προηγουμένου και στην περιγραφόμενη παραπάνω κατάσταση που επικρατεί στο Μάλι θα πρέπει να διασκεδαστεί η ενδεχόμενη εγκατάσταση πολυεθνικής δύναμης στην χώρα, χωρίς την υποστήριξη της κυβέρνησής της, σε ότι αφορά στην προβλεπόμενη συνεργασία της με τις τοπικές αρχές.

Στην ακραία αυτή περίπτωση εμφανίζεται σαν ζωτικής σημασίας η πρόβλεψη του δόγματος για πρόσθεση των δυνατοτήτων ιατρικής φροντίδας, καθότι αναμένεται να οδηγηθούν προς το χειρότερο οι ήδη επιβαρυμένες συνθήκες, που αφορούν ελλείψεις νοσοκομειακών δομών, με αποτέλεσμα τραυματίες στρατιώτες να μεταφέρονται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το σημείο τραυματισμού τους και μόνο με αεροδιακομιδή.

Προς όφελος της Γαλλίας

Εκτιμάται ότι στο σημείο αυτό αποκτά σημαντική σημασία η συμμετοχή της Ελλάδας στις επιχειρήσεις του Σαχέλ, αλλά και κάθε άλλης χώρας που θα θέσει την σημαία της υπό την Γαλλική, καθότι η πληθώρα της παράταξης σημαιών, που και ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, φρόντισε να επισημάνει κατά την ομιλία του δυο ημέρες μετά από αυτή του Δένδια στη Βουλή των Ελλήνων (ΒτΕ), κατά την ψήφιση για την κύρωση της προαναφερόμενης συμφωνίας, θα προσδώσει επίφαση νομιμότητας στις στρατιωτικές αποστολές, ανεξάρτητα από την συμπαράταξη ντόπιων δυνάμεων ή ενδεχομένως ακόμα και της συναίνεσης της κυβέρνησης της χώρας, όπου γίνονται οι επιχειρήσεις.

Η αναπόφευκτη σύνδεση της υπόψη συμφωνίας που χρονικά συμπίπτει με την αποδοχή από την ΒτΕ της συμφωνίας προμήθειας των Γαλλικών πολεμικών αεροσκαφών και φρεγατών και ο τρόπος επιλογής τους που κυρίως οφείλεται στα μη θεσμικά, αλλά κατά τον Βουλευτή της ΝΔ κ. Καιρίδη «εξαιρετικά αντανακλαστικά» του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και τελικά η μη υποχρέωση, βάσει της υπόψη συμφωνίας, της Γαλλίας να εμπλακεί στις περιοχές Ελληνικού ενδιαφέροντος, όπου συμβαίνουν οι συνήθεις παραβάσεις και παραβιάσεις εναέριου χώρου και χωρικών υδάτων από την γειτονική «σύμμαχο» Τουρκία, δεν αφήνουν περιθώρια για να μην χαρακτηριστεί η υπόψη συμφωνία ως σημαντικά ετεροβαρής προς όφελος της Γαλλίας.

Μια αξιοπρεπής θέση της τελευταίας στιγμής για την Ελλάδα θα ήταν η αποστολή μιας υπογεγραμμένης διακοίνωσης, που θα αφορούσε στα διαλαμβανόμενα στο άρθρο 18 παράγραφος (ι) περί «Συμμετοχής σε κοινές αναπτύξεις δυνάμεων ή αναπτύξεις σε θέατρα επιχειρήσεων» και θα ανέστειλε την ισχύ των προβλέψεών της, ιδιαίτερα σε ότι αφορά στην περιοχή του Σαχέλ, μέχρις ότου επιτευχθεί αξιόπιστη και ειλικρινής επικοινωνία με τις αρχές της περιοχής. Αυτό θα διασκέδαζε και το καθεστώς αποικίας που έχει περιέλθει η χώρα μας, που πρόκειται να επισημοποιηθεί και με την επικείμενη Ελληνοαμερικάνικη, πλέον, συμφωνία.

Είναι αμφίβολο αν οι κατευθύνσεις της ισχύουσας Πολιτικής Εθνικής Άμυνας, την οποία ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας συχνά επικαλείται και της εξαγόμενης από αυτή Εθνικής Στρατιωτικής Στρατηγικής, δίνουν προτεραιότητα στις διμερείς διακρατικές σχέσεις και συνδέουν τις συμφωνίες αυτές με το αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων.

Οι Δυνάμεις μας καλούνται να αντιμετωπίσουν μια καλά αναγνωρισμένη και οριοθετημένη συμβατική απειλή. Προσαρμοσμένη στην αντιμετώπιση της απειλής αυτής είναι και η λογική (;) της κυβέρνησης και τα, κατά τον Καιρίδη, «εξαιρετικά αντανακλαστικά» του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, που καλεί τον Ελληνικό λαό μεσοβραχυπρόθεσμα να ξοδέψει δέκα δισεκατομμύρια ευρώ, από το υστέρημά του, για την απόκτηση των αναγκαίων πολεμικών μέσων.

Νέο Αφγανιστάν

Υπό την έννοια αυτή, η επικαλούμενη από τον Υπουργό απόκτηση εμπειρίας ενός μικρού αριθμού στελεχών σε μια αποστολή «Προστασίας Δυνάμεων», ιδίως όταν αυτή διεξάγεται εκτός συνόρων, έχει ελάχιστα να συνδράμει στη συλλογική εμπειρία των Ενόπλων Δυνάμεων, σε σχέση με την κυρία αποστολή τους.

Τα σχετικά αποτελέσματα φτάνουν στο σημείο να ακυρώνονται, στην περίπτωση που δεν υπάρχει μηχανισμός για την επικοινωνία και διάδοση αυτών των εμπειριών, όπως έχει αποδείξει, κατά το παρελθόν, ο χειρισμός από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας παρόμοιων ή και σημαντικότερων αποστολών των Ενόπλων Δυνάμεων εκτός των συνόρων της Χώρας μας.

Σε συνέχεια της απόφασης Παναγιωτόπουλου και της στρατιωτικής ηγεσίας για την ανάπτυξη Ελληνικών δυνάμεων συστήματος Patriot στη Σαουδική Αραβία για να αποδεσμευτούν αντίστοιχες Αμερικάνικες δυνάμεις, που είχαν μεν την πρόσκληση και την αποδοχή του Έθνους υποδοχής, όμως δεν έρχονταν ως αποτέλεσμα υλοποίησης ψηφισμάτων του ΟΗΕ, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα, αλλά ήταν αποτέλεσμα διακρατικής συμφωνίας, τώρα πλέον με συνοδοιπόρους το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων και την από τον Οκτώβριο του 2020 σχετική απόφασή τους, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας προχωρά παραπέρα.

Με δεδομένο ότι οι Γαλλικές δυνάμεις ήδη έχουν παρουσία σχεδόν εννέα ετών στην περιοχή του Σαχέλ χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, η ενδεχόμενη Ελληνική συμμετοχή σε πολυεθνική δύναμη στην περιοχή αυτή, με αμφίβολη την συναίνεση ή και το ενδιαφέρον της όποιας κυβέρνησης του κράτους υποδοχής, θα οδηγήσει μαθηματικά σε ένα νέο Αφγανιστάν, χαρακτηρίζοντας την χώρα μας ανάλογα για τις επιλογές της και ενδεχομένως στοχοποιώντας την.

Φαίνεται ότι πλέον ένα νέο δόγμα κυριαρχεί «Προτού ματώσουμε για την Ελλάδα, θα ματώσουμε για τους Γάλλους και τους Αμερικάνους».

(*) Ο Δημήτρης Παντελάτος Υπτχος(Ι) ε.α. ήταν διοικητής στο διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ, όταν η Ελλάδα, στο πλαίσιο ψηφίσματος του ΟΗΕ, είχε την ευθύνη της διοίκησής του, σαν επικεφαλής Νατοϊκό έθνος