Σπιράλ ακρίβειας φέρνει ανατροπές στον κυβερνητικό σχεδιασμό – Ποια μέτρα “ανάχωμα” ανακοινώνονται

Ανατροπές φέρνει στον προγραμματισμό της κυβέρνησης η εκτόξευση των τιμών στις ενεργειακές αγορές, που συμπαρασύρει, βέβαια, και σειρά άλλων προϊόντων τροφοδοτώντας τις πληθωριστικές πιέσεις. Ήδη οι ανατιμήσεις σε είδη πρώτης ανάγκης έχουν «βρει το δρόμο» προς τα ράφια σε ποσοστά που ξεκινούν από το 5% και φτάνουν και σε διψήφια νούμερα.

Στο σπιράλ αυτό βέβαια της ακρίβειας προεξάρχουσα θέση έχουν οι τιμές στο ρεύμα και το φυσικό αέριο, που δημιουργούν έντονες αβεβαιότητες συνολικά στην οικονομία και τη χάραξη πολιτικών. Η ανηφόρα δεν έχει σταματημό και ήδη χτες σε μια προσπάθεια να στηθούν αναχώματα στον κίνδυνο ενεργειακής φτωχοποίησης χιλιάδων πολιτών, σε σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον Πρωθυπουργό αποφασίστηκε η ενίσχυση του πακέτου μέτρων που έχει ανακοινώθηκε πριν λίγες εβδομάδες. Σύμφωνα, μάλιστα, με ασφαλείς πληροφορίες το συνολικό κόστος του πακέτου αυξάνεται στα 500 εκατ. ευρώ, από τα 300 εκατομμύρια που πριν λίγες μέρες εκτιμάτο ότι θα φτάσει.

Οι άξονες

Πιο συγκεκριμένα σε τρία «ταμπλό» αναμένεται να υπάρξει παρέμβαση ώστε να περιοριστεί η ζημιά στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Το ένα αφορά το στήσιμο ενός «πλέγματος» απορρόφησης των αυξήσεων στο φυσικό αέριο, το δεύτερο αφορά την διεύρυνση των δικαιούχων του επιδόματος θέρμανσης και το τρίτο αφορά την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος. Μάλιστα τα αναλυτικά μέτρα αναμένεται να ανακοινωθούν επίσημα από το οικονομικό επιτελείο στις 11 το πρωί.

Σύμφωνα, πάντως, με πληροφορίες προωθούνται τα εξής:

– Μέσω της ΔΕΠΑ Εμπορίας αναμένεται να απορροφηθεί το 25% της ανατίμησης που έχει υποστεί το φυσικό αέριο. Βέβαια η ΔΕΠΑ δεν είναι ο μοναδικός εισαγωγέας φυσικού αερίου καθώς ιδιώτες «παίκτες» έχουν πάρει σημαντικό κομμάτι της πίτας των εισαγωγών φυσικού αερίου. Ωστόσο μέσα από τα μερίδια, που ακόμη διαθέτει αναμένεται να «πιέσει» την αγορά και να δώσει τον τόνο. Έτσι άλλη μια εταιρία, που είναι υπό κρατικό έλεγχο, αλλά τελεί υπό ιδιωτικοποίηση καλείται να «βγάλει» τα κάστανα από τη φωτιά. Να σημειωθεί ότι η ΔΕΠΑ Εμπορίας εισάγει αέριο από αγωγούς, αλλά και μέσω θαλασσίων οδών LNG, ενώ ειδικά με τη Gazprom έχει ρήτρες υποχρεωτικών πληρωμών ανεξάρτητα των ποσοτήτων που παραλαμβάνει (ρήτρα take or pay). Τρέχει, δε, έστω και με προσκόμματα η διαδικασία ιδιωτικοποίησής της λόγω των δικαστικών εκκρεμοτήτων που έχει με την εταιρία ELFE (Λιπάσματα). Μένει να φανεί λοιπόν αυτό το «βάρος» που θα σηκώσει πώς θα επηρεάσει την όλη της πορεία.

– Επιπλέον με αναθεώρηση των εισοδηματικών – περιουσιακών κριτηρίων θα δοθεί σε περισσότερους το επίδομα θέρμανσης ενώ ήδη σε σχέση με πέρυσι το κονδύλι είναι αυξημένο, όπως ήδη έχει ανακοινωθεί. Έτσι, εξετάζεται η αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων κατά 20% – 30% (από 12.000 σε 15.000-16.000 ευρώ για τον άγαμο), με παράλληλη προσαύξηση για κάθε προστατευόμενο μέλος από 2.000 ευρώ σε 3.000 ή 4.000 ευρώ.

– Επίσης, με βάση πληροφορίες, αναμένεται να αυξηθεί το ποσό της οριζόντιας επιδότησης για τους λογαριασμούς ρεύματος. Με βάση τις μέχρι τώρα ανακοινώσεις προβλεπόταν η επιδότηση να ανέλθει στα 200 εκατ. ευρώ έως το τέλος του έτους. Αυτό σήμαινε έκπτωση 9 ευρώ ανά 300 Kwh . Με βάση όμως τα τελευταία δεδομένα το κονδύλι αναμένεται να αυξηθεί στα 300 εκατ. ευρώ, με την επιδότηση να κυμαίνεται στο επίπεδο των 13-14 ευρώ. Ουσιαστικά υπάρχει αύξηση της επιδότησης από 30 ευρώ σε 40 ευρώ ανά Mwh.

Νέα δεδομένα

Με αυτά τα δεδομένα πάντως το μείζον ερώτημα που προκύπτει έχει να κάνει με τις πηγές χρηματοδότησης αλλά και με το εάν θα είναι η τελευταία αναθεώρηση της «παλέτας» μέτρων καθώς η αβεβαιότητα καλά κρατεί στις αγορές ενέργειας.

Έτσι, ο προϋπολογισμός, ο λογαριασμός για τη στήριξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΕΛΑΠΕ), αλλά και τα έσοδα από της δημοπρασίες ρύπων αναμένεται να «τροφοδοτήσουν» με ρευστό τις δράσεις αυτές της κυβέρνησης. Πάντα υπάρχει και το «μαξιλάρι» ρευστότητας με διαθέσιμα ποσά άνω των 40 δισεκ. αλλά και το ενδεχόμενο νέου δανεισμού. Να σημειωθεί ότι ήδη έχει δρομολογηθεί η δημιουργία του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, για τις δράσεις αυτές, με αρχική «προίκα» στα 150 εκατ. Ήδη τα 200 εκατ. ευρώ θεωρούνται δεδομένα ενώ είναι αναπόφευκτο ότι θα δοθούν κι άλλα ποσά καθώς μόνον για την επιδότηση του φυσικού αερίου θα απαιτηθούν πρόσθετα κονδύλια τουλάχιστον 150 εκατ. ευρώ.

Η βιομηχανία

Πέρα όμως από τα νοικοκυριά, που απειλούνται με ενεργειακή φτώχεια και ως φαίνεται θα λάβουν ένα σχετικό «μέρισμα», υπάρχουν και οι επιχειρήσεις και ειδικά η βιομηχανία, που έχει δει το κόστος παραγωγής της να έχει εκτοξευτεί. Παράγοντες του κλάδου παραπέμπουν με νόημα στις κινήσεις επιδότησης που έχουν γίνει σε άλλες χώρες, όπως η Βουλγαρία, για τα βιομηχανικά τιμολόγια ρεύματος αναμένοντας και εδώ αντίστοιχες κινήσεις.

Στο φόντο αυτό και με δεδομένο ότι ο προϋπολογισμός έχει γραφτεί με σενάριο τιμής πετρελαίου στα 63 δολάρια/βαρέλι, πολλές ανατροπές αναμένονται, εφόσον, βέβαια, η πρόβλεψη για τα 100 δολάρια επαληθευτεί. Επίσης οι ισορροπίες αυτές του προϋπολογισμού αναμένεται να δοκιμαστούν και από την ισοτιμία ευρώ/δολαρίου που τροφοδοτεί περαιτέρω την ανοδική πορεία του μαύρου χρυσού καθώς το αμερικανικό νόμισμα ανατιμάται εσχάτως σε σχέση με το ευρώ.

Παράλληλα στο μέτωπο των μεταβλητών για την οικονομική πολιτική θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς και επιδράσεις:

– Στο μέτωπο των δαπανών, που ήδη επιβαρύνονται με 500 εκατ. όταν ήδη το πρωτογενές έλλειμμα είχε αρχίσει να «τιθασεύεται» κάπως (6.381 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 9.405 εκατ. ευρώ)

– Στην προσπάθεια για ανάταξη της ζήτησης, κομβικού παράγοντα για την ανάκτηση του χαμένου «δυναμικού» από το ΑΕΠ.

– Την επίπτωση στην παραγωγική βάση, εάν οι τιμές ενέργειας παραμένουν υψηλές, ή πιο σωστά σε υψηλότερο επίπεδο από ό,τι οι διεθνείς ανταγωνιστές

– Στο πρόγραμμα δανεισμού που ήδη βέβαια έχει εκτινάξει το χρέος στα ύψη.

– Την κοινωνική αναταραχή, που προξενεί η ακρίβεια, ειδικά σε βασικά αγαθά.

Τούτων δοθέντων η κρίση τιμών δεν μπορεί να αφήσει ανεπηρέαστο τον πολιτικό σχεδιασμό καθώς μάλιστα αυτός βασιζόταν σε ένα χτίσιμο ενός «sucees story», που ωστόσο με τιμές στα «ύψη» και μισθούς ακόμη στα χαμηλά δύσκολα «χωνεύεται».

Γιώργος Αλεξάκης

news247.gr

eurokinissi