Το Γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο βάζει φρένο στα spyware: Μόνο για σοβαρά εγκλήματα η χρήση τους από την Aστυνομία

Το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας έθεσε σαφή και αυστηρά όρια στη χρήση λογισμικών παρακολούθησης από την αστυνομία, αποφαινόμενο ότι τα λεγόμενα spyware μπορούν να αξιοποιούνται αποκλειστικά για την εξιχνίαση σοβαρών εγκλημάτων. Η χρήση τους για αδικήματα που τιμωρούνται με ποινές έως τριών ετών κρίθηκε δυσανάλογη και, ως εκ τούτου, αντισυνταγματική. Παράλληλα, το Δικαστήριο έκρινε ότι το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο για τη μυστική παρακολούθηση είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος του συμβατό με το Σύνταγμα.

Η απόφαση εκδόθηκε μετά την εξέταση δύο προσφυγών που είχαν καταθέσει η οργάνωση ψηφιακών δικαιωμάτων Digitalcourage, μαζί με δημοσιογράφους, δικηγόρους και καλλιτέχνες, κατά διατάξεων που επιτρέπουν την παρακολούθηση επικοινωνιών ή την απομακρυσμένη έρευνα ηλεκτρονικών συσκευών. Οι δικαστές αναγνώρισαν ότι η διαδικτυακή έρευνα παραβίαζε τη συνταγματική απαίτηση για ρητή αναφορά στα θεμελιώδη δικαιώματα που περιορίζονται.

Η ετυμηγορία του Συνταγματικού Δικαστηρίου της της Καρλσρούης, με την οποία οι ψηφιακές παρακολουθήσεις περιορίζονται σε περιπτώσεις εξαιρετικά σοβαρών εγκλημάτων και πραγματοποιούνται υπό αυστηρές εγγυήσεις, έχει σημασία που υπερβαίνει τα γερμανικά σύνορα.

Εγείρει άμεσα ζητήματα και για την Ελλάδα, όπου η χρήση λογισμικών παρακολούθησης όπως το Predator δεν έχει ρυθμιστεί με αντίστοιχο σαφές νομοθετικό πλαίσιο. Οι αρχές που καθιερώνει η απόφαση συνάδουν με το ευρωπαϊκό δίκαιο και δεσμεύουν τα κράτη μέλη μέσω της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.

Το γερμανικό Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι η αόριστη ή εκτεταμένη χρήση τέτοιων εργαλείων, ακόμη και για λόγους «εθνικής ασφάλειας», μπορεί να κριθεί παράνομη αν δεν πληρούνται τα κριτήρια αναγκαιότητας και αναλογικότητας.

Με την πολιτική και δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης Predator να παραμένει ανοιχτή στην Ελλάδα, η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της της Καρλσρούης προσφέρει ένα ισχυρό νομικό και πολιτικό προηγούμενο για την ευρωπαϊκή συζήτηση γύρω από τις ψηφιακές παρακολουθήσεις.