Καταδικάστηκε για βιασμό – Όχι μόνον δεν φυλακίστηκε αλλά του δόθηκε αμνηστία και έγινε… καπνός

Μία απίστευτη ιστορία λανθασμένων ενεργειών από τις κρατικές αρχές οδήγησαν έναν δράστη σεξουαλικής επίθεσης να μπορέσει να διαφύγει σε άλλη χώρα, παρότι είχε καταδικαστεί σε ποινή κάθειρξης πέντε ετών.

Ο δράστης σε ομαδικό βιασμό δεν παραβρέθηκε στο δικαστήριο , το οποίο του επέβαλε ποινή 5 ετών. Ουδέποτε την εξέτισε, αντιθέτως κάνοντας χρήση μέσω του δικηγόρου του κάποιας ειδικής νομοθετικής ρύθμισης πήρε αμνηστία.

Έναν και πλέον χρόνο μετά, η αμνηστία ακυρώθηκε. Μόνον που στο διάστημα αυτό, ο δράστης είχε καταφέρει να διαφύγει από τη χώρα. Ακολούθησαν στη συνέχεια και άλλες λανθασμένες κινήσεις από τις αρχές, καθώς καθυστέρησαν να εκδώσουν διεθνές ένταλμα σύλληψης.

Καμία εξήγηση για τις καθυστερήσεις ενταλμάτων σύλληψης του δράστη δεν διακρίνει το ΕΔΔΑ, τονίζοντας πως «αυτές οι καθυστερήσεις ήταν ασυμβίβαστες με την απαίτηση εύλογης επιμέλειας».

Για τους λόγους αυτούς, το ΕΔΔΑ έκρινε ότι οι κρατικές αρχές έπρεπε να καταβάλουν στην προσφεύγουσα 10.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 1.820 ευρώ για έξοδα και δαπάνες.

Το χρονικό της υπόθεσης

Η αρχή της ιστορίας έλαβε χώρα τον Φεβρουάριο του 2008 όταν μία γυναίκα στη Μολδαβία δέχθηκε επίθεση από τρία άτομα, στους οποίους απαγγέλθηκαν κατηγορίες μετά από μήνυσή της στον εισαγγελέα.

Τον Ιούνιο του 2009 το αρμόδιο δικαστήριο έκρινε τους τρεις κατηγορούμενους ένοχους για σεξουαλική επίθεση που διαπράχθηκε από κοινού και τους καταδίκασε σε ποινή φυλάκισης με αναστολή. Η προσφεύγουσα άσκησε έφεση.

Τον Δεκέμβριο του 2009, το Εφετείο επικύρωσε την απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, αποφάνθηκε ότι δύο από τα τρία άτομα ήταν ένοχα για διάπραξη ομαδικού βιασμού και τους καταδίκασε σε κάθειρξη έξι ετών και πεντέμισι ετών αντίστοιχα.

Καταδίκασε τον τρίτο σε φυλάκιση πέντε ετών για σεξουαλική επίθεση. Τα πρώτα δύο άτομα συνελήφθησαν την ημέρα της δίκης. Το τρίτο δεν ήταν παρόν στη δίκη και εκδόθηκε ένταλμα σύλληψής του.

Η χορήγηση αμνηστίας και η διαφυγή

Τον Απρίλιο του 2011, ο τρίτος δράστης, μέσω του δικηγόρου του, ζήτησε απαλλαγή από την ποινή του, βασιζόμενος σε νόμο περί αμνηστίας του 2008. Η αίτησή του εγκρίθηκε τον Μάιο του 2012 και στη συνέχεια ακυρώθηκε το Νοέμβριο του 2013.

Η προσφεύγουσα – θύμα προσπάθησε να μάθει αν ο τρίτος δράστης της εκτίει ποινή. Πληροφορήθηκε ότι δεν είχε εκδοθεί ένταλμα σύλληψής του και ότι δεν είχαν ληφθεί μέτρα για να εντοπιστεί γιατί ούτε η εισαγγελική αρχή ούτε το Εφετείο διέταξαν έρευνα για τον εντοπισμό του.

Τον Φεβρουάριο του 2014 η αστυνομία εξέδωσε ένταλμα έρευνας στα κράτη μέλη της Κοινοπολιτείας των Ανεξάρτητων Κρατών (δηλαδή σε Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία, Λευκορωσία, Γεωργία, Καζακστάν, Κιργιζία, Μολδαβία, Ρωσία, Τατζικιστάν, Τουρκμενιστάν, Ουζμπεκιστάν και Ουκρανία). Τον Απρίλιο του 2015 εξέδωσαν διεθνές ένταλμα σύλληψης. Σύμφωνα με τις πληροφορίες στον φάκελο, ο τρίτος δράστης δεν είχε εντοπιστεί ακόμη τον Μάρτιο του 2020.

Ασυμβίβαστη με τις υποχρεώσεις του κράτους η αποτυχία εκτέλεσης της ποινής

Στην απόφασή του το ΕΔΔΑ σημειώνει πως «η αποτυχία εκτέλεσης της ποινής φυλάκισης σε δράστη σεξουαλικής επίθεσης και η χορήγηση αμνηστίας υπέρ του, ήταν ασυμβίβαστες με τις θετικές υποχρεώσεις του κράτους σύμφωνα με την ΕΣΔΑ».

Παρατήρησε επίσης ότι, «στις 22 Μαΐου 2012, είχε χορηγηθεί αμνηστία, παρόλο που αναζητούνταν από τις αρχές και δεν είχε εκτίσει καθόλου την ποινή του. Στο πλαίσιο αυτό, το Δικαστήριο είχε διαπιστώσει προηγουμένως ότι οι αιτήσεις για αμνηστία δεν πρέπει να γίνονται δεκτές σε περιπτώσεις βασανιστηρίων ή κακομεταχείρισης από κρατικούς αξιωματούχους. Το δικαστήριο επιβεβαίωσε ότι αυτή η αρχή ισχύει και για βίαιες πράξεις οι οποίες διαπράττονται από ιδιώτες».

Παρά το γεγονός πως – όπως αναφέρει «η αμνηστία/χάρη ήταν ουσιαστικά θέμα του εσωτερικού δικαίου των  κρατών μελών και ότι, κατ’ αρχήν, δεν ήταν ασυμβίβαστες με το διεθνές δίκαιο, εκτός αν αφορούσαν πράξεις που συνιστούσαν σοβαρές παραβιάσεις των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων», υπογραμμίζει χαρακτηριστικά: «Η σεξουαλική επίθεση που διαπράχθηκε εναντίον της προσφεύγουσας συνιστά σοβαρή παραβίαση του δικαιώματος προστασίας από σωματική βλάβη και ψυχική δυσφορία, και η χορήγηση αμνηστίας σε έναν από τους δράστες αυτής της επίθεσης ήταν, υπό τις συγκεκριμένες περιστάσεις της υπόθεσης, σε αντίθεση με τις υποχρεώσεις του κράτους».

Περαιτέρω, το ΕΔΔΑ επισημαίνει πως ενώ είχαν συλλάβει το δράστη, τον άφησαν ελεύθερο την ίδια ημέρα βάσει της απόφασης του Μαΐου 2012 περί αμνηστίας, η οποία είχε ήδη ακυρωθεί και η οποία δεν ισχύει πλέον εκείνη την εποχή. «Το Δικαστήριο το θεώρησε ως, στην καλύτερη περίπτωση, έλλειψη συντονισμού μεταξύ των διαφορετικών κρατικών υπηρεσιών, με αποτέλεσμα την αποφυλάκιση του δράστη χωρίς κάποια έγκυρη νομική βάση» σημειώνεται.

Πηγή:echrcaselaw.com – dikastiko.gr-bloko.gr