Δημοσκόπηση: Είναι η ακρίβεια κ. Μητσοτάκη

Από την αρχή της πληθωριστικής κρίσης βασικό στοιχείο του κυβερνητικού αφηγήματος είναι ο διεθνής χαρακτήρας του προβλήματος. Σε αδρές γραμμές η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι τιμές έχουν πάρει την ανηφόρα παντού στην Ευρώπη οπότε δεν ευσταθεί η κριτική στην πολιτική Μητσοτάκη.

Ωστόσο, μια πανευρωπαϊκή δημοσκόπηση δείχνει ότι ενώ η ακρίβεια είναι όντως το μεγάλο πρόβλημα σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, εντούτοις, για τους Έλληνες είναι πολύ πιο σοβαρό από ό,τι για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Πρόκειται για το μετεκλογικό Ευρωβαρόμετρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποία εξέτασε τη συμπεριφορά των ψηφοφόρων στις ευρωεκλογές και τις κύριες προτεραιότητες των πολιτών της ΕΕ. Η δημοσκόπηση διεξήχθη μεταξύ 3 Ιουνίου και 8 Ιουλίου 2024 με δείγμα 26.349 και στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ.

Τα ευρήματα

Στην ερώτηση ποια ήταν τα ζητήματα που σας παρακίνησαν να ψηφίστε στις ευρωεκλογές του Ιουνίου οι πιο δημοφιλείς απαντήσεις των Ευρωπαίων πολιτών ήταν αναμενόμενες:

• Η αύξηση των τιμών και του κόστους ζωής (42%).
• Η οικονομική κατάσταση (41%).
• Η διεθνής κατάσταση (34%).
• Η υπεράσπιση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου (32%)

Στην Ελλάδα οι απαντήσεις είναι ανάλογες, αλλά το πρόβλημα της ακρίβειας φαίνεται να απασχολεί πολύ περισσότερο τους Έλληνες πολίτες από ό,τι τους Ευρωπαίους.

Συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα στην Ελλάδα έχουν ως εξής:

• Αύξηση των τιμών και του κόστους ζωής (70%).
• Οικονομική κατάσταση (69%).
• Κοινωνική προστασία, πρόνοια και πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη (40%).
• Διεθνής κατάσταση (34%).

Συγκρίσεις και παρατηρήσεις

Βλέπουμε λοιπόν ότι η ακρίβεια βιώνεται στην Ελλάδα βιώνεται με μεγαλύτερη οξύτητα, αφού αξιολογήθηκε ως κριτήριο ψήφου από το 70% έναντι 42% που είναι ο ευρωπαϊκός μέσoς όρος. Ανάλογη είναι και η παρατήρηση για την οικονομική κατάσταση (69% έναντι 41%). Το ότι τα οικονομικά προβλήματα βιώνονται πιο έντονα στην Ελλάδα φαίνεται επίσης από το ποσοστό που παίρνει η κοινωνική προστασία ως κριτήριο ψήφου. Στην Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση με 40% ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι πολύ πιο χαμηλά, στο 24%. Στις απαντήσεις αυτές αποτυπώνονται βέβαια η τεράστια διαφορά του κοινωνικού κράτους μεταξύ Ευρώπης και Ελλάδας.

Πρέπει επίσης να κάνουμε ορισμένες παρατηρήσεις για δύο ζητήματα που απασχολούν ιδιαίτερα τα ΜΜΕ και το πολιτικό σύστημα. Μολονότι η Ελλάδα είναι χώρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών, η μετανάστευση ως κριτήριο ψήφου αξιολογείται σχετικά χαμηλά (20%) και σαφώς χαμηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι στο 28%.

Σχετικά χαμηλά αξιολογείται στην Ελλάδα και η εγκληματικότητα (19%), παρότι το ποσοστό είναι λίγο υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των 27 (17%).

Είναι η οικονομία, ανόητε

Το γνωστό μότο «είναι η οικονομία, ανόητε» βρίσκει στο Ευρωβαρόμετρο μια από τις πιο ηχηρές επιβεβαιώσεις του. Οι πολίτες ψήφισαν για την ακρίβεια και γι’ αυτό καταψήφισαν την κυβέρνηση η οποία έχει αποτύχει στην αντιμετώπιση της πληθωριστικής κρίσης. Η αίσθηση των πολιτών επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία της οικονομίας. Παρά τους θετικούς δείκτες της ανάπτυξης, η φτώχεια διογκώνεται και οι ανισότητες διευρύνονται.

• Οι εργαζόμενοι στη χώρα μας έχουν τη χαμηλότερη αγοραστική δύναμη στη ευρωζώνη και τη δεύτερη χαμηλότερη στην Ευρώπη των 27.
• Ο πληθωρισμός αναμένεται στο 3% για τον Σεπτέμβρη ενώ στην ευρωζώνη είναι στο 1,8%.
• Την περίοδο 2019-2023 η Ελλάδα καταγράφει τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση του πραγματικού εισοδήματος από εργασία (-8,3%) σε σχέση με όλες τις χώρες της Ε.Ε.
• Πάνω από το 50% των μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα αμείβονται με 800 ή λιγότερα ευρώ καθαρά το μήνα. Δηλαδή οι μισοί μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα ζουν σε κατάσταση φτώχειας.
• Την ίδια στιγμή τα κέρδη των εισηγμένων στο χρηματιστήριο σημειώνουν ιστορικό ρεκόρ, φτάνοντας τα 5,79 δισ., αυξημένα κατά 14,5%.
• Σε πείσμα των νεοφιλελεύθερων δοξασιών περί διάχυσης των οφελών της ανάπτυξης, ο κίνδυνος φτώχειας δεν μειώνεται παρά την αύξηση του ΑΕΠ. Τo 26% των Ελλήνων διατρέχει τον κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Το ποσοστό αυτό είναι πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (21%) και το τέταρτο υψηλότερο στην ΕΕ.
• Οι στατιστικοί δείκτες S80/S20 και Gini δείχνουν οι ανισότητες διευρύνονται. Το μερίδιο του εισοδήματος του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού είναι 5,28 φορές μεγαλύτερο από το μερίδιο του εισοδήματος του φτωχότερου 20% του πληθυσμού.
• Η απόκλιση μεταξύ κερδών και μισθών ως ποσοστό του ΑΕΠ φτάνει στην Ελλάδα στις 21 ποσοστιαίες μονάδες, όταν στην ΕΕ είναι μόλις 3 μονάδες.

Ο κόσμος είναι δυσαρεστημένος γιατί πολύ απλά «δεν βγαίνει». Η κυβέρνηση αντί να αντιμετωπίσει το Νο1 πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας, ρίχνει επικοινωνιακά πυροτεχνήματα και ασχολείται με την αλλαγή του εκλογικού νόμου. Αρνείται να στηρίξει αποφασιστικά την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων και να βάλει φραγμό στις πρακτικές των καρτέλ που κρατάνε ψηλά τις τιμές. Η πολιτική εθελοτυφλία όμως δεν βοήθησε ποτέ κανένα. Αν δεν αλλάξει η κατάσταση της οικονομίας έτσι όπως τη βιώνουν τα νοικοκυριά, η κυβέρνηση θα βρεθεί σύντομα απέναντι σε ακόμα πιο οδυνηρές καταστάσεις.