Αθήνα εναντίον Τραμπ για «σχέδιο ειρήνης» στην Ουκρανία

Στη γραμμή των Βρυξελλών κατά του «σχεδίου Τραμπ» για «ειρήνη» στην Ουκρανία, κινήθηκε η ελληνική κυβέρνηση, τόσο στο Συμβούλιο Ασφαλείας (ΣΑ) του ΟΗΕ, μη μόνιμο μέλος του οποίου έχει εκλεγεί η Ελλάδα, όσο και στη Γενική Συνέλευση (ΓΣ) των Ηνωμένων Εθνών. Την ίδια στιγμή, από τις διεργασίες προσκηνίου και παρασκηνίου στη Νέα Υόρκη, επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά το -συνεχώς διευρυνόμενο- χάσμα ανάμεσα στην κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ και στην Ευρώπη.

Το θέμα των ψηφισμάτων για την Ουκρανία, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και στο Συμβούλιο Ασφαλείας, είναι από τα κυρίαρχα στην παγκόσμια ειδησεογραφία. Κοινή πεποίθηση είναι η διευρυνόμενη διάσταση ΗΠΑ – Ευρώπης και συνεχιζόμενη προσέγγιση που επιχειρείται μεταξύ Ουάσιγκτον – Μόσχας.

Στο ΣΑ του ΟΗΕ εγκρίθηκε, τελικώς, το σχέδιο ψηφίσματος που κατέθεσαν οι ΗΠΑ, με τη σύμφωνη ψήφο της Ρωσίας. Αντίθετα, απείχαν οι: Γαλλία, Βρετανία, Ελλάδα (παρόντος του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη), Δανία, και Σλοβενία. Με την πρότασή της, η Ουάσιγκτον καλούσε σε γρήγορο τερματισμό της σύγκρουσης και προέτρεπε Ρωσία και Ουκρανία σε διαρκή ειρήνη. Χωρίς, ωστόσο, να καταγγέλλει τη Ρωσία αυτή τη φορά, κατά τις πάγιες θέσεις της αμερικανικής πλευράς τα τελευταία χρόνια, επί κυβέρνησης Μπάϊντεν, για εισβολή στην Ουκρανία. Το σχέδιο υπερψηφίστηκε με 10 ψήφους υπέρ, καμία κατά και πέντε αποχές.

Να σημειωθεί πως, στις 24 Φεβρουαρίου, δηλαδή ανήμερα της τρίτης θλιβερής επετείου της έναρξης του πολέμου στην Ουκρανία, στον ΟΗΕ, τόσο στη Γενική Συνέλευση (ΓΣ), όσο και στο Συμβούλιο Ασφαλείας, κατατέθηκαν δύο ξεχωριστά σχέδια ψηφισμάτων. Το ένα, της Ουκρανίας -ουσιαστικά των ΕΕ, Βρετανίας. Το δεύτερο, των ΗΠΑ.

Χάσμα ΗΠΑ – ΕΕ

Ενδεικτικοί του κλιματος που διαμορφώνεται διεθνώς, με την προεδρία Τραμπ, είναι οι σχολιασμοί σε μεγάλα ΜΜΕ. Χαρακτηριστικά:

Το Bloomberg κάνει λόγο για «εκδήλωση ανοικτής ρήξης των ΗΠΑ με τους συμμάχους τους για το Ουκρανικό, με τον πρόεδρο, Τραμπ, να αναιρεί την αμερικανική θέση για καταδίκη της ρωσικής εισβολής, τόσο στον ΟΗΕ όσο και στις Συνόδους των χωρών της G7. Ο Τραμπ παίρνει ολοένα μεγαλύτερες αποστάσεις από τους συμμάχους του στην Ευρώπη, προσεγγίζοντας τη Μόσχα. Κάτι που έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία».

Το κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων, Xinhua, ανέφερε ότι «η Κίνα κάλεσε το ΣΑ του ΟΗΕ να διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο στην προώθηση των ειρηνευτικών συνομιλιών για την Ουκρανία. Αν και οι θέσεις των διαφόρων πλευρών μπορεί να μην συμπίπτουν, ο διάλογος είναι καλύτερος από την αντιπαράθεση και οι διαπραγματεύσεις είναι καλύτερες από τους τσακωμούς. Η Κίνα υποστηρίζει τη συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας για έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών».

Η ρωσική εφημερίδα, Kommersant, κάνει λόγο για ένα «πραγματικό … δράμα που εκτυλίχθηκε στον ΟΗΕ. Εκεί, η νέα αμερικανική κυβέρνηση ουσιαστικά εστράφη κατά των Ευρωπαίων συμμάχων της, ενώ υποστήριξε την Κίνα και τη Ρωσία στο ζήτημα της Ουκρανίας, προτείνοντας ένα ουδέτερο ψήφισμα».

Η αμερικανική εφημερίδα, Wall Street Journal, παρατηρεί ότι οι ΗΠΑ «στο ΣΑ του ΟΗΕ, εξασφάλισαν την υποστήριξη στο σχέδιο ψηφίσματός τους για την Ουκρανία, το οποίο όμως δεν καταδικάζει τη Ρωσία. Εκεί, πέντε ευρωπαϊκές χώρες απείχαν. Κάτι που δείχνει το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ σχετικά με την Ουκρανία. Η Γαλλία και η Βρετανία έχουν δικαίωμα βέτο στο ΣΑ, αλλά δεν έδειξαν πρόθυμες να το χρησιμοποιήσουν εναντίον της Ουάσιγκτον».

Αλλά και ο Αμερικανός υπουργος Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, αναφερόμενος στις ψηφοφορίες στον ΟΗΕ,… τα’ πε όλα! «Όσον αφορά τα ψηφίσματα, πιστεύουμε ότι ο ΟΗΕ πρέπει –αν θέλει να είναι χρήσιμος στον 21ο αιώνα– να επιστρέψει στην αποστολή του βάσει του Καταστατικού Χάρτη του, που είναι η πρόληψη και ο τερματισμός πολέμων και συγκρούσεων». Τόνισε, δε, ότι οι ΗΠΑ προσπάθησαν να κάνουν την Ουκρανία να … συνεργαστεί, αλλά το Κίεβο προτίμησε να προωθήσει το δικό του σχέδιο ψηφίσματος.

Το Ισραήλ στον αντίποδα ΕΕ – Ουκρανών

Στη ΓΣ του ΟΗΕ, όταν ετέθη σε ψηφοφορία το ουκρανικό -ή ευρωπαϊκό- σχέδιο ψηφίσματος, ανάμεσα στις χώρες που το υπερψήφισαν ήταν τα πιο πολλά κράτη – μέλη της ΕΕ, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα και η Κύπρος, και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες η Βρετανία, απείχαν η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία (και οι τρεις μέλη των BRICS), ενώ ενδιαφέρον είναι ότι, ανάμεσα σε όσους το καταψήφισαν, ήταν οι ΗΠΑ, Ρωσία, Ισραήλ, Ουγγαρία, κ.α..

«Το Ισραήλ θεωρεί ότι είναι σημαντικό να υποστηρίξει τις αμερικανικές προσπάθειες με στόχο την επίτευξη προόδου στις προσπάθειες τερματισμού του πολέμου και επίλυσης της σύγκρουσης ειρηνικά», δήλωσε στο ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείου, RIA Novosti, εκπρόσωπος του ισραηλινού υπουργείου Εξωτερικών.

Η στάση του Ισραήλ, βέβαια, σε μεγάλο βαθμό ήταν αναμενόμενη. Τόσο επειδή η σχέση Τραμπ – Νετανιάχου είναι άκρως στενή, όσο και επειδή το Ισραήλ αποζητά παντοιοτρόπως την αμερικανική στήριξη για τη Γάζα και το Παλαιστινιακό.

Το σερβικό … «λάθος»

Κατά την ψηφοφορία στη ΓΣ του ΟΗΕ, έγιναν και κάποια … «λάθη»! Οπως, για παράδειγμα, ότι η Σερβία ψήφισε υπέρ του ευρωπαϊκού – ουκρανικού σχεδίου ψηφίσματος. Στη συνέχεια, πάντως, ο πρόεδρός της, Αλεξάντρ Βούτσιτς, υποστήριξε ότι έκανε … λάθος, γιατί … «μάλλον ήταν κουρασμένος και υπερφορτωμένος και δεν είχε χρόνο να ελέγξει τα πάντα». Επίσης, ότι η Σερβία θα έπρεπε να απείχε από την ψηφοφορία και στα δύο σχέδια ψηφισμάτων. Ο εκπρόσωπος του Ρώσου προέδρου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ανέφερε ότι το Κρεμλίνο … αποδέχτηκε τη συγγνώμη (!) του προέδρου της Σερβίας (!).

Βέβαια, το … λάθος του Σέρβου έχει να κάνει με το Κόσσοβο και το γεγονός ότι το Βελιγράδι δεν θεωρεί την περιοχή ανεξάρτητο κράτος, αλλά απωλεσθέν ιστορικό τμήμα της Σερβίας. Ως εκ τούτου, μόνο λάθος δεν φαίνεται να έκανε ο Α. Βούτσιτς.

Πολιτική δύο μέτρων και δύο σταθμών

Η στάση της Ουάσιγκτον ως προς το Ουκρανικό και το Παλαιστινιακό – Ισραήλ, αποτελεί κλασσική περίπτωση πολιτικής των δύο μέτρων και δύο σταθμών. Από τη μια μεριά, οι ΗΠΑ δηλώνουν ότι επιθυμούν «να τα βρουν» με τη Ρωσία, την οποία η κυβέρνηση Μπαίντεν κατήγγειλε ως εισβολέα και επιτιθέμενη, από την άλλη «να τα’ χουν καλά» με το Ισραήλ, υποβαθμίζοντας πλήρως τη σφαγή στη Γάζα.

Στην περίπτωση της Ρωσίας, όμως, η Ουάσιγκτον έρχεται σε τροχιά ανοικτής ρήξης με τους «συμμάχους» της, Ευρωπαίους, ενώ στην περίπτωση του Ισραήλ, ΗΠΑ και ΕΕ, αν και με διαφοροποιήσεις, είναι αναφανδόν υπέρ του Ισραήλ.

Μάλιστα, μέσα σε αυτή την πολύ άσχημη συγκυρία για τη Μέση Ανατολή, πραγματοποιήθηκε εσχάτως στις Βρυξέλλες το Συμβούλιο Σύνδεσης ΕΕ – Ισραήλ. Η Υπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, επανέλαβε την υποστήριξη της ΕΕ στο Ισραήλ, αλλά ζήτησε και την επιστροφή κάθε εκτοπισμένου Παλαιστινίου, στο σπίτι του, στη Γάζα. Ανέφερε, επίσης, ότι, όταν έρθει η ώρα, η ΕΕ θα υποστηρίξει την ανοικοδόμηση της Γάζας, μαζί με τους περιφερειακούς παράγοντες.

Πούτιν – Νετανιάχου και … εθνοκάθαρση

Ωστόσο, ερωτηθείσα σχετικά με την πρόσκληση που απηύθυνε ο -βέβαιος, κατά πάσα πιθανότητα- νέος καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μέρτς, στον Νετανιάχου να επισκεφτεί τη Γερμανία, παρά το «ένταλμα σύλληψης» που εκκρεμεί, βάσει των αποφάσεων του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, απάντησε ότι η ΕΕ υποστηρίζει το Δικαστήριο, αλλά «η επιβολή των ενταλμάτων του εναπόκειται στα κράτη μέλη». Κάτι, ωστόσο, που η ΕΕ αρνείται για τον Πούτιν, εις βάρος του οποίου, επίσης υπάρχει «ένταλμα σύλληψης». Και σε αυτή την περίπτωση, η ΕΕ ακολουθεί -και αυτή- πολιτικές δύο μέτρων και δύο σταθμών.

Πάντως, ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γκίντεον Σαάρ, ενώπιον της Υπατης Εκπροσώπου της ΕΕ, ουδόλως δίστασε ανοικτά να συνταχθεί με τη «γραμμή Τραμπ» για απομάκρυνση των Παλαιστινίων από τη Γάζα. «Πρέπει να γίνεται σεβαστή η ελεύθερη επιλογή κάθε ανθρώπου», είπε. «Όταν μιλάμε για μετανάστευση (!), όταν μιλάμε για ελεύθερη επιλογή του ατόμου, και από την άλλη πλευρά για ένα κράτος που είναι έτοιμο να δεχτεί αυτό το άτομο, είναι ό,τι πιο ηθικό και ανθρώπινο. Και αυτό ισχύει εδώ (σ.σ. Γάζα) όσο και σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου. Δεν έχει να κάνει με το ότι επιβάλουμε κάτι ή για αναγκαστική μετατόπιση».

Πρόσθεσε, δε, ότι όσα ειπώθηκαν από τον ειδικό απεσταλμένο του προέδρου Τραμπ, συνάδουν με αυτό, ενώ δεν παρέλειψε να … πετάξει στην Κάγια Κάλλας ότι «το Ισραήλ αποτελεί πλεονέκτημα (asset) για την Ευρώπη», και ότι, «ακόμα κι αν πολεμάμε στην πρώτη γραμμή για την ύπαρξή μας και πληρώνουμε το τίμημα, διεξάγουμε και τον δικό σας πόλεμο».

Οι ψηφοφορίες στον ΟΗΕ

Αρχικά, οι ΗΠΑ έχασαν την ψηφοφορία για την Ουκρανία στη ΓΣ του ΟΗΕ. Το ουκρανικό -ή ευρωπαϊκό- σχέδιο ψηφίσματος εγκρίθηκε με 93 ψήφους υπέρ, 18 κατά και 65 αποχές. Προηγουμένως, σύμφωνα με τους New York Times, η αμερικανική πλευρά προσπάθησε να πείσει την Ουκρανία να αποσύρει το σχέδιο ψηφίσματος, δίχως επιτυχία.

Ακολούθησαν νέες «ζυμώσεις» με τους Ευρωπαίους, αλλά και πάλι δεν επήλθε συμφωνία. Στη συνέχεια, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθέτησε το αμερικανικό σχέδιο ψηφίσματος, αλλά με τρεις προθήκες από ευρωπαϊκές χώρες, όπου η Ρωσία χαρακτηριζόταν ως εισβολέας και επιτιθέμενος. Η Γ.Σ. ενέκρινε το τροποποιημένο ψήφισμα με ψήφους 93 υπέρ, 8 κατά, και 73 αποχές. Ωστόσο, οι ΗΠΑ «έριξαν» αποχή και από την τροποποιημένη έκδοση του … δικού τους ψηφίσματος (!).

Κατόπιν, το αμερικανικό ψήφισμα εγκρίθηκε στην αρχική του μορφή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Εκεί, οι τρεις τροπολογίες που προτάθηκαν από ευρωπαϊκές χώρες δεν υιοθετήθηκαν, δύο εκ των οποίων λόγω του ρωσικού βέτο στο ΣΑ. Απορρίφθηκαν ωστόσο και δύο τροπολογίες που πρότεινε η Ρωσία, καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες έθεσαν βέτο.

Η αναπληρώτρια Μόνιμη Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Ντόροθι Σέι, μετά την υπερψήφιση του σχεδίου δήλωσε ότι «το ψήφισμα αυτό μας βάζει στο δρόμο προς την ειρήνη. Είναι ένα πρώτο βήμα, αλλά ένα κρίσιμο βήμα».

Η «αποχή» της Αθήνας

Από τη μεριά του, ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, μιλώντας στο ΣΑ του ΟΗΕ και αναφερόμενος στο αμερικανικό σχέδιο, είπε πως «δεν γίνεται εύκολα κατανοητό το γιατί οι τροποποιήσεις που προτάθηκαν από τα ευρωπαϊκά μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν έγιναν δεκτές».

Ο ίδιος αναφέρθηκε υπέρ της ελληνικής ψήφου «αποχής», λέγοντας πως ναι μεν «χρειαζόμαστε ειρήνη», «να σταματήσει ο πόλεμος» και «επαινούμε όλες τις προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση», «ωστόσο, είναι σημαντικό να εκφράζονται ρητά οι θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου που κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Σε αυτό το πλαίσιο κινήθηκε η σημερινή μας ψήφος».

Και πρόσθεσε: «Ποιος θα διαφωνούσε πως η λύση πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών συνολικά -και όχι επιλεκτικά- και με τις αρχές της κυριαρχικής ισότητας και της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών;» Κατέληξε, δε, λέγοντας: «Ίσως η ειρήνη να μην μπορεί να επιτευχθεί άμεσα, αλλά να υπάρχει προοπτική επίτευξής της στον ορίζοντα. Ωστόσο, αυτό που απαιτείται δεν είναι μόνο η παύση των εχθροπραξιών, αλλά κυρίως μια συνολική και βιώσιμη επίλυση, μέσω της διπλωματίας, χωρίς αποκλεισμούς, με βάση τον Χάρτη του ΟΗΕ και το διεθνές δίκαιο. Επίσης, χρειαζόμαστε μία συμφωνία που θα εγγυάται και θα δρα αποτρεπτικά τα επόμενα χρόνια».

/neostrategy.gr