Η σιωπή των Αρχηγών, πολιτική πράξη με γαλόνια και στολή

Δεν πρόκειται για σιωπή άγνοιας, ούτε για σιωπή αναμονής. Είναι η σιωπή εκείνης που όφειλε να μιλήσει. Της ηγεσίας. Και αυτή η σιωπή δεν είναι απλώς αμηχανία. Είναι πολιτική πράξη με στολή.

Και απέναντί της στέκεται ο όρκος των Υπαξιωματικών. Εκείνων, που παραμένουν όρθιοι, πειθαρχημένοι και πιστοί, λίγο πριν από την υποβάθμισή τους.

Η στάση της ηγεσίας απέναντι σε ένα νομοσχέδιο, που αποδομεί τη φυσιογνωμία και ανατρέπει το μέλλον των Υπαξιωματικών, δεν είναι θεσμική ουδετερότητα. Είναι επιλογή. Είναι αποστασιοποίηση από τους ανθρώπους της. Και το μήνυμα είναι σαφές: «Δεν θα συγκρουστούμε για εσάς».

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Όμως τα γαλόνια δεν είναι απλώς στοιχείο ιεραρχίας. Αποτελούν υπενθύμιση ευθύνης. Μιας ευθύνης που δεν περιορίζεται στο πρωτόκολλο, ούτε εξαντλείται στη θέση ότι «θα εφαρμοστεί ό,τι αποφασιστεί». Ηγεσία σημαίνει, να επισημαίνεις έγκαιρα όταν διακυβεύεται η συνοχή, να δίνεις φωνή στην εμπειρία δεκαετιών πριν αυτή απαξιωθεί, και να στέκεσαι σταθερά όταν η βάση δοκιμάζεται. Διαφορετικά, ο ρόλος της ηγεσίας κινδυνεύει να περιοριστεί σε μια τυπική διαχείριση, απομακρυσμένη από το ουσιώδες.

Οι Υπαξιωματικοί, δεν είναι διαδρομή χωρίς προοπτική βαθμολογικής και θεσμικής εξέλιξης, ούτε πρόβλημα προς «εξορθολογισμό». Είναι η επιχειρησιακή μνήμη των Μονάδων. Είναι αυτοί που κρατούν τα συστήματα ζωντανά, τη συνέχεια της λειτουργίας, την εφαρμογή των αποφάσεων. Είναι εκείνοι που γεφυρώνουν τη θεωρία με την πράξη, τον σχεδιασμό με την πραγματικότητα. Όταν αυτοί αντιμετωπίζονται ως αριθμητικό μέγεθος, ή ως βαθμολογική εκκρεμότητα, η θεσμική ακινησία της ηγεσίας δεν είναι απλώς ατυχής. Είναι επικίνδυνη.

Και εδώ προκύπτει το πιο θλιβερό στοιχείο όλων. Το φαινόμενο, « Στρατηγοί να εγκαταλείπουν τους συμπολεμιστές τους». Όχι σε καιρό κρίσης στο πεδίο, αλλά σε κρίσιμη στιγμή θεσμικής επιβίωσης. Αξιωματικοί, που ανδρώθηκαν επαγγελματικά δίπλα σε Υπαξιωματικούς, που στηρίχθηκαν στη γνώση τους, στην εμπειρία τους, στην αφοσίωσή τους, σήμερα, ως ηγεσία, κρατούν το στόμα κλειστό όταν αυτοί υποβαθμίζονται. Είναι μια στάση που πονά. Πολύ περισσότερο από κάθε αρνητική δήλωση.

Οι Υπαξιωματικοί δεν ζητούν προνόμια. Ζητούν αναγνώριση ρόλου, προοπτική, δικαιοσύνη. Ζητούν να μη μετατραπούν σε αναλώσιμο υλικό, ή σε πρόβλημα προς μετατόπιση. Όταν βλέπουν στρατηγούς, να αποστρέφουν το βλέμμα, και να κρύβονται πίσω από τη φράση «πολιτική απόφαση», αυτό που καταρρέει δεν είναι μόνο η εμπιστοσύνη. Καταρρέει η ίδια η έννοια της στρατιωτικής οικογένειας. Και όταν, σε μια οικογένεια κυριαρχεί το «εμείς» και το «εσείς», τότε δεν μιλάμε για οικογένεια, αλλά για μια ιεραρχική συνύπαρξη χωρίς δεσμούς, όπου η στολή ενώνει μόνο εξωτερικά.

Κανείς δεν ζητά από την ηγεσία να κάνει αντιπολίτευση. Ζητείται το αυτονόητο. Θεσμικός λόγος, τεκμηριωμένη ένσταση, καθαρή προειδοποίηση για τις συνέπειες. Να ειπωθεί, ότι η αποδόμηση ρόλων και προοπτικής σκοτώνει το ηθικό. Ότι η θολή πυραμίδα γεννά αδικία. Ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν αντέχουν μεταρρυθμίσεις γραφείου, που αγνοούν το πεδίο. Αυτά δεν είναι πολιτικά. Είναι στρατιωτικά.

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Και εδώ δεν υπάρχει γκρίζα ζώνη ευθύνης. Υπάρχουν μόνο δύο ενδεχόμενα.

Αν το νομοσχέδιο αποτελεί εισήγηση της ηγεσίας, τότε πρόκειται για συνειδητή επιλογή ενάντια στο ίδιο της το Σώμα. Μια επιλογή που δεν προέκυψε τυχαία, αλλά απορρέει από μια υποβόσκουσα ΄΄λογική΄΄, η οποία αντιμετωπίζει τους Υπαξιωματικούς όχι ως θεμέλιο λειτουργίας των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά ως μέγεθος προς «αναδιάταξη». Και αυτή η λογική δεν είναι απλώς λανθασμένη, ή τεχνοκρατικά ψυχρή. Είναι πράξη ασέβειας, απέναντι στη μακρόχρονη ιστορία των Υπαξιωματικών. Απέναντι στη γνώση που μεταδόθηκε από γενιά σε γενιά, απέναντι σε ανθρώπους που κράτησαν όρθιες τις Μονάδες, όταν τα σχέδια κατέρρεαν στο πεδίο. Μια τέτοια πράξη, δεν είναι απλώς σφάλμα. Είναι ρήξη με την ίδια τη μνήμη και την ταυτότητα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Αν όμως της επιβλήθηκε, τότε τα πράγματα είναι χειρότερα. Μιλάμε για μια ηγεσία που δεν διαφώνησε, δεν αντέδρασε και δεν προστάτευσε τους ανθρώπους της. Στην πρώτη περίπτωση υπάρχει ακέραια ευθύνη. Στη δεύτερη υπάρχει απουσία ηγεσίας. Το αποτέλεσμα, όμως, είναι το ίδιο. Και αφήνει τους Υπαξιωματικούς να καταλάβουν κάτι σκληρό. «Ότι, τη στιγμή που κρίθηκε το μέλλον τους, έμειναν μόνοι».

Η Ιστορία των Ενόπλων Δυνάμεων δεν γράφεται μόνο με νόμους και ΦΕΚ. Γράφεται με θέσεις και στάσεις. Με τα «ναι» που ειπώθηκαν εύκολα και με τα «όχι» που δεν ειπώθηκαν ποτέ. Και κάποτε, όταν το κόστος φανεί στην πράξη, στην εκπαίδευση, στην επιχειρησιακή ετοιμότητα και στο φρόνημα, η επιλογή αυτή θα επιστρέψει. Όχι ως λεπτομέρεια, αλλά ως λογαριασμός.

Δεν θα είναι, όμως, η πρώτη φορά. Και στο παρελθόν επιχειρήθηκε κάτι ανάλογο. Η αλήθεια και η ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση του χώρου των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, δεν το επέτρεψαν. Υπερίσχυσε η λειτουργική πραγματικότητα και όχι οι σχεδιασμοί επί χάρτου. Οι Υπαξιωματικοί άντεξαν και τότε. Στάθηκαν, στήριξαν και απορρόφησαν τις συνέπειες, υπερασπιζόμενοι στην πράξη την έννοια της στρατιωτικής οικογένειας, ώστε να μη διαρραγεί η συνοχή της. Και έτσι, όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν, η ίδια η πραγματικότητα θα ακυρώσει και αυτό το νομοσχέδιο. Το ερώτημα δεν είναι πώς θα κριθεί η σημερινή ηγεσία στο μέλλον. Αυτό, πράγματι, ουδόλως ενδιαφέρει. Το ερώτημα είναι αν η αντοχή θα υπάρξει ξανά, και τι θα συμβεί όταν αυτή πάψει να αρκεί.

Αθανάσιος Μαλέτσικας*

*Σμηναγός ε.α 

[ Ο Σμηναγός (ε.α.) Αθανάσιος Μαλέτσικας, υπηρέτησε στην Πολεμική Αεροπορία ως μηχανικός αεροσκαφών Α-7Η, και ως ιπτάμενος μηχανικός στα αεροσκάφη HU-16B. Διετέλεσε Εκπαιδευτής στη Σχολή Τεχνικών Υπαξιωματικών Αεροπορίας (ΣΤΥΑ) και Αξιολογητής τεχνικών στο Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας. Είναι απόφοιτος της ΣΤΥΑ, Τάξης 1979.]

militaire.gr